Sa bàn 3D về ô nhiễm không khí ở Hà Nội hoạt động như thế nào?

Các chuyên gia Pháp lắp đặt sa bàn

Vừa qua, tại sự kiện Đại sứ Quán Pháp khánh thành trạm quan trắc không khí, lần đầu tiên ở Việt Nam cũng như ở Thủ đô Hà Nội, có sa bàn 3D mô phỏng ảnh hưởng của giao thông đô thị đến chất lượng không khí.

Sa bàn này có thể đưa ra cảnh báo, giúp hoạch định hạn chế tập trung phương tiện giao thông quá đông vào một điểm có thể gây ra ô nhiễm không khí.

Đây là dự án được triển khai bởi UBND quận Hoàn Kiếm, PRX Vietnam (Cơ quan hỗ trợ Hợp tác Quốc tế vùng Paris tại Việt Nam), IRD (Viện nghiên cứu vì sự Phát triển).

Trao đổi với phóng viên Báo ANTĐ, đại diện IRD cho biết, đơn vị đã thực hiện nhiều dự án về mô hình hóa và mô phỏng. Những dự án đó phát triển các thiết bị tiên tiến hỗ trợ tham vấn, dựa trên mô phỏng tương tác của giao thông đô thị và sự tác động của nó đến ô nhiễm không khí.

Những công cụ này cho phép xác định và khám phá các giải pháp giảm thiểu khác nhau (loại phương tiện giao thông, mở rộng các khu vực dành cho người đi bộ...

Các thông số về giao thông, mức độ ô nhiễm được thể hiện trực quan trên sa bàn

Vào tháng 12 năm 2018, tại cuộc làm việc với các đơn vị liên quan, UBND quận Hoàn Kiếm bày tỏ mong muốn được lắp đặt một thiết bị tương tác như thế tại sảnh tòa nhà trung tâm của UBND quận.

Thiết bị bao gồm một mô hình 3D bản đồ của quận Hoàn Kiếm. Trên mô hình đó sẽ chiếu các bản đồ tương tác được thiết lập ở thời gian thực bằng việc mô phỏng các mẫu (giao thông đường bộ và ô nhiễm không khí) được hiệu chỉnh bằng các biện pháp đo đếm số lượng phương tiện.

Thiết bị hoạt động trên nền nền hệ thống thông tin địa lý GAMA (GIS Agent-based Modeling Architecture) - nền tảng được phát triển từ sự cộng tác giữa các nhà khoa học Pháp và Việt Nam tại phòng nghiên cứu Mô hình hóa và mô phỏng tin học các hệ thống phức tạp thuộc Viện Tin học Pháp ngữ (nay là Viện Quốc tế Pháp ngữ, ĐHQG Hà Nội).

Thiết bị này sẽ thể hiện tình trạng ô nhiễm không khí liên quan đến giao thông đô thị, giúp thu hút sự chú ý của các nhà hoạch định chính sách và công chúng. Với tính tương tác, thiết bị cũng cho phép hiển thị tác động của các giải pháp khả thi (số lượng phương tiện giao thông, quy hoạch đô thị) trong việc giảm thiểu ô nhiễm này.

Đặc biệt, nó có thể chỉ ra tác động của việc đi bộ ở các vùng phụ cận của hồ Hoàn Kiếm vào cuối tuần đến giao thông bằng việc trao quyền cho cộng đồng lựa chọn giữa nhiều kịch bản quy hoạch... Thiết kế cũng dự kiến được sử dụng và trình chiếu một cách thường xuyên, lựa chọn kịch bản mô phỏng cũng được lập sẵn trên một máy tính bảng được đặt trên bàn và công chúng có thể tự thao tác.

Cái nhìn ngẫu nhiên của các mô hình sẽ đảm bảo sự đa dạng của các kết quả mô phỏng...

Các chuyên gia đánh giá, mô hình này không chỉ giúp hoạch định, điều chỉnh các phương tiện giao thông để giảm thiểu ô nhiễm mà khi sa bàn 3D được đặt ở các điểm công cộng còn giúp tuyên truyền, thay đổi nhận thức, hành động của người dân về ô nhiễm không khí…

Dự kiến ngay trong năm 2019 này, sa bàn 3D kích thước lớn sẽ được lắp đặt ở sảnh trụ sở UBND quận Hoàn Kiếm.

Phú Khánh