Sa thải nhiều chuyên gia tình báo có thể gây khó khăn cho ông Trump
Trong giai đoạn phải tìm cách chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine, Tổng thống Mỹ Donald Trump có rất ít nguồn tư vấn độc lập, để có thể hoàn thành nhiệm vụ có lẽ là khó khăn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu với các thành viên lực lượng thực thi pháp luật và Vệ binh Quốc gia tại Washington, ngày 21/8. (Ảnh: AP)
Trong nhiều thập kỷ, các tổng thống Mỹ dựa vào chuyên môn của đội ngũ chuyên gia chính sách đối ngoại để có thể vượt qua những cuộc đàm phán khó khăn và xử lý nhiều vấn đề nhạy cảm.
Tổng thống Trump có một cách làm khác với những chuyên gia như vậy: Sa thải họ.
Ông đã gỡ bỏ phần lớn hệ thống được thiết kế để cung cấp cho ông thông tin về Tổng thống Nga Vladimir V. Putin, vào thời điểm nhà lãnh đạo Mỹ đang cố gắng xử lý cuộc đàm phán có lẽ là khó khăn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình.
"Họ đang làm điều đó mà không có chuyên môn," Evelyn N. Farkas, giám đốc điều hành Viện McCain tại Đại học bang Arizona, nói với New York Times.
Bà cho biết, những người bị sa thải "nắm tất cả thông tin tình báo liên quan đến ý định của Nga. Họ có gián điệp trên thực địa. Họ biết tất cả các loại thông tin thu thập được bằng kỹ thuật".
Tổng thống Trump đã cắt giảm hơn một nửa số nhân viên của Hội đồng An ninh Quốc gia - cơ quan tập hợp các nhà phân tích đã giúp định hướng chính sách đối ngoại của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Ông loại nhiều chuyên gia khỏi các cơ quan tình báo vì những mối liên hệ gián tiếp với cuộc điều tra kéo dài gần một thập kỷ về vai trò của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Tổng thống Trump tin rằng mối quan hệ cá nhân của ông với Tổng thống Putin có thể giúp đạt được thỏa thuận hòa bình ở Ukraine, chứ không phải bị bao vây bởi nhóm chuyên gia mà ông coi là một phần của "nhà nước ngầm" đang tìm cách cản trở chương trình nghị sự của ông.
Trong bối cảnh cuộc xung đột Nga – Ukraine vẫn tiếp diễn, nhà lãnh đạo Mỹ dường như chủ yếu dựa vào bản thân và một số ít người thân cận, bao gồm cả những người bạn trong giới kinh doanh. Dù Tổng thống Trump khẳng định những hoạt động ngoại giao gần đây của ông cực kỳ hiệu quả, nhưng cả lệnh ngừng bắn và giải pháp hòa bình đều có vẻ không khả thi.
"Tôi nghĩ ông ấy (Tổng thống Nga Putin) muốn đạt được một thỏa thuận vì tôi, nghe có vẻ điên rồ", ông Trump nói với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 18/8, trong một sự cố quên chưa tắt micro.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết, ông Trump đang mang lại kết quả thông qua các cuộc đàm phán trực tiếp giữa lãnh đạo, thay vì áp dụng cách làm của các tổng thống trước đây là dựa vào hàng trăm nhà nghiên cứu và cố vấn. Vị quan chức giấu tên cho biết, Đặc phái viên Steve Witkoff - nhà đầu tư bất động sản có quan hệ thân thiết với ông Trump - đã có nhiều giờ nói chuyện với ông Putin.
Tiếp tục sa thải
Tổng thống Trump có sự ngờ vực sâu sắc với Hội đồng An ninh Quốc gia kể từ những ngày đầu nhiệm kỳ đầu tiên năm 2017, vì ông tin rằng các thành viên của cơ quan này đang làm suy yếu ông.
Việc chính quyền Tổng thống Trump cắt giảm nhân sự của Hội đồng An ninh Quốc gia được thực hiện theo đề xuất của ông Robert O’Brien, người đã lãnh đạo cơ quan này trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, lập luận rằng nhiệm vụ của hội đồng cần được cải tổ để thực hiện tốt hơn các mục tiêu chính sách của tổng thống.
"Chúng tôi cắt giảm một nửa số nhân sự chính sách của Hội đồng An ninh Quốc gia vốn đã phình to một cách không cần thiết dưới thời ông Obama. Trong nhiệm kỳ ông Trump 1.0, Hội đồng An ninh Quốc gia đã trở nên hiệu quả hơn, ngừng rò rỉ thông tin và đạt được những thắng lợi lớn về chính sách cho Tổng thống Trump", ông O'Brien khẳng Định.
Ông O'Brien cũng khẳng định những điều chỉnh đó "đã mang lại kết quả tương tự" trong nhiệm kỳ 2, dẫn ra các cuộc gặp thượng đỉnh của ông Trump tại Alaska và Washington.
Việc sa thải chuyên gia đang tiếp tục diễn ra. Trong tuần này, Giám đốc Tình báo quốc gia Tulsi Gabbard tuyên bố bà sẽ tước quyền miễn trừ an ninh của 37 quan chức hiện tại và trước đây. Ít nhất 3 trong số các quan chức hiện tại trong nhóm đó là những người nghiên cứu về Nga.
Sau khi thu hồi quyền miễn trừ an ninh, bà Gabbard tuyên bố sẽ đóng cửa Trung tâm chống ảnh hưởng tiêu cực nước ngoài (FMMC). Cơ quan này được Quốc hội Mỹ thành lập để điều phối các chương trình phối hợp của các cơ quan tình báo nhằm giám sát sự can thiệp của nước ngoài.
Nghị sĩ Jim Himes của đảng Dân chủ, thành viên cấp cao của Ủy ban Tình báo Hạ viện, nói rằng các chuyên gia tình báo đang buộc phải ra đi và những người còn lại đã được "gửi thông điệp rõ ràng" về những gì họ nên nói.
Các quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Trump bác bỏ ý kiến cho rằng chuyên môn của chính quyền về Nga đang mất đi. Họ cho rằng việc tập trung vào Nga nhiều hơn các thách thức chính sách đối ngoại khác là sai lầm.
