Sắc mai trắng và hành trình giảm nghèo hiệu quả

Ít ai ngờ rằng, từ loài cây từng được trồng thử nghiệm trên đất đồi cằn cỗi, mai trắng đã trở thành “cây làm giàu”, góp phần tạo nên diện mạo mới cho vùng quê An Hòa - nơi kinh tế phát triển, lòng người gắn kết và công tác giảm nghèo đạt nhiều kết quả khả quan...

Người dân An Hòa chăm sóc vườn mai chuẩn bị thị trường Tết 2026. Ảnh: Nguyễn Mai

Mở lối đổi thay vùng quê An Hòa

Từ tỉnh lộ 87 rẽ vào thôn An Hòa, xã Suối Hai, con đường làng thẳng tắp, rộng rãi, trải nhựa phẳng lỳ dẫn lối du khách về với một miền quê trù phú. Cổng làng văn hóa An Hòa hiện ra với mái ngói đỏ truyền thống, hai câu đối nổi bật giới thiệu về làng nghề trồng hoa mai trắng: “An Hòa Phú Quý đầy triển vọng/Toàn dân hướng tới ngời tương lai”, niềm tự hào của người dân nơi đây.

Ngay cạnh cổng làng là tấm biển chỉ dẫn “Làng nghề trồng hoa mai trắng thôn An Hòa”, như lời chào mộc mạc mà đầy kiêu hãnh. Bước chân vào làng, ấn tượng đầu tiên là những ngôi nhà cao tầng khang trang xen giữa các khu vườn rộng lớn. Hầu như gia đình nào cũng dành từ vài trăm đến vài nghìn mét vuông đất để trồng mai trắng. Những hàng mai thẳng tắp, gốc to, tán tròn, được uốn thế công phu, tạo nên bức tranh làng quê vừa thanh bình vừa no đủ.

Những cây mai quý trồng nhiều năm, được tạo dáng đẹp mắt trong vườn mai của gia đình Bí thư Chi bộ Khuất Duy Trường. Ảnh: Nguyễn Mai

Theo Bí thư Chi bộ thôn An Hòa Khuất Duy Trường, thôn hiện có hơn 280 hộ với trên 1.000 nhân khẩu, trong đó hơn 80% số hộ gắn bó trực tiếp hoặc gián tiếp với nghề trồng mai trắng. “Có thể nói, sự đổi thay của An Hòa hôm nay gắn liền với cây mai. Nhờ mai trắng, đời sống người dân được nâng lên rõ rệt, nhiều hộ vươn lên khá giả, giàu có”, ông Trường chia sẻ.

Theo lời kể của ông Trường, gần 20 năm trước, mai trắng được một số hộ dân đưa về trồng thử trên đất đồi. Khi ấy, ít người tin rằng loài cây này có thể trở thành cây chủ lực của cả vùng. Nhưng bằng sự kiên trì, chịu khó học hỏi, người dân An Hòa đã dần tích lũy kinh nghiệm, từng bước mở rộng diện tích, hoàn thiện kỹ thuật trồng và tạo thế.

Cùng với chăm sóc những cây mai cho Tết 2026, thời điểm này, người dân An Hòa còn tập trung uốn thế cây để trồng chăm sóc "gối vụ" cho Tết sang năm 2027. Ảnh: Nguyễn Mai

Ông Đỗ Quang Thái (xóm Nhà Bò) là một trong những hộ tiên phong gắn bó với cây mai từ những ngày đầu. Ông kể, năm 1998, sáu anh em trong gia đình lặn lội khắp các chợ cây cảnh ở Hà Nội, rồi vào tận Thanh Hóa mua giống mai trắng về trồng. Ban đầu, mỗi nhà chỉ trồng vài trăm cây, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. “Làm được bao nhiêu chúng tôi mang ra các chợ cây trong nội thành bán hết bấy nhiêu, có tiền lại tiếp tục mua giống, cắt cành nhân giống. Cứ thế, diện tích ngày càng mở rộng”, ông Thái nhớ lại. Đến nay, gia đình ông Thái sở hữu khoảng 20.000m² trồng mai với hàng nghìn cây thế phục vụ thị trường Tết và hàng vạn cây phôi gối vụ cho những năm tiếp theo. Theo ông Thái, mai trắng rất hợp với đất đồi An Hòa, sinh trưởng khỏe, ít sâu bệnh, giá trị kinh tế cao. “Nhờ cây mai, gia đình tôi có điều kiện mua thêm đất, xây dựng nhà cửa khang trang, con cái được học hành đầy đủ”, ông Thái nói.

Người dân An Hòa nhìn cây để tạo tác ra các dáng, thế đẹp mắt. Ảnh: Nguyễn Mai

Không chỉ những hộ đi đầu, nhiều hộ dân khác trong thôn cũng mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang mai trắng. Anh Phan Văn Thành cho biết, trước đây gia đình anh trồng cây ăn quả nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Nhìn thấy các hộ trồng mai thành công, anh quyết định học hỏi, bắt đầu với vài trăm cây. Sau hơn 10 năm, mỗi năm gia đình anh đưa ra thị trường từ 2.000 đến 3.000 chậu mai, với nhiều phân khúc khác nhau.

Người chơi mai không chỉ là chơi hoa mà còn là chơi dáng, thế, thân cành và bệ rễ... Ảnh: Nguyễn Mai

Theo người trồng mai An Hòa, chơi mai không chỉ là chơi hoa mà còn là chơi dáng, thế, thân cành và bệ rễ. Mỗi cây mai là kết quả của nhiều năm chăm sóc, uốn nắn, sáng tạo. Từ cây phôi nhỏ bằng chiếc đũa, sau 3–5 năm tạo dáng mới có thể đưa ra thị trường. Chính vì vậy, giá trị của mai trắng không chỉ nằm ở vẻ đẹp ngày Tết mà còn là công sức, kinh nghiệm và tâm huyết của người trồng.

Hiện nay, mai trắng An Hòa đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành phố lớn. Khách hàng từ bình dân đến cao cấp đều có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp, từ vài trăm nghìn đồng đến hàng chục triệu đồng một cây. Việc kết nối với thương mại điện tử, bán hàng trực tuyến cũng giúp sản phẩm của làng nghề ngày càng vươn xa, nâng cao giá trị và thu nhập cho người dân.

Cổng làng văn hóa An Hòa dẫn lối du khách về với một miền quê trù phú. Ảnh: Nguyễn Mai

Chung sức dựng xây nông thôn mới

Kinh tế phát triển từ cây mai trắng đã tạo tiền đề quan trọng để thôn An Hòa đẩy mạnh phong trào xây dựng nông thôn mới. Khi đời sống được nâng lên, người dân càng ý thức rõ hơn trách nhiệm chung tay xây dựng quê hương.

“Những năm gần đây, khi Nhà nước đầu tư các dự án giao thông, Chi bộ, Ban công tác Mặt trận và các đoàn thể thôn An Hòa đã tích cực vận động nhân dân hiến đất, lùi tường, mở rộng đường làng, ngõ xóm. Kết quả, chỉ trong vòng 3 năm, thôn đã huy động được hơn 2.000 ngày công lao động, hàng nghìn mét vuông đất thổ cư để mở rộng các tuyến đường", Bí thư Chi bộ thôn An Hòa Khuất Duy Trường nói.

Người dân An Hòa chung sức làm các điểm check in quảng bá nghề trồng mai trắng địa phương. Ảnh: Nguyễn Mai

Điều đáng quý là phong trào hiến đất mở đường được người dân hưởng ứng rất tự giác. Hộ khá giả tự bỏ kinh phí xây lại tường rào, cổng ngõ; hộ khó khăn thì cả làng chung tay giúp đỡ. Những con đường đất nhỏ hẹp trước đây nay đã trở nên khang trang, sạch đẹp, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt và sản xuất, nhất là việc vận chuyển cây mai đi tiêu thụ. Không dừng lại ở hạ tầng giao thông, người dân An Hòa còn tích cực chỉnh trang cảnh quan, giữ gìn môi trường sống xanh – sạch – đẹp. Sân nhà văn hóa thôn được đầu tư trang trí, lắp đặt các pano giới thiệu về làng nghề mai trắng, vừa tạo điểm nhấn văn hóa, vừa phục vụ quảng bá sản phẩm và phát triển du lịch trải nghiệm.

Người dân An Hòa chung sức làm các điểm checkin quảng bá nghề trồng mai trắng địa phương. Ảnh: Nguyễn Mai

Song song với phát triển kinh tế và hạ tầng, công tác an sinh xã hội luôn được thôn An Hòa đặc biệt quan tâm. Hiện toàn thôn chỉ còn hộ cận nghèo, chủ yếu là những trường hợp mẹ đơn thân, sức khỏe yếu. Với tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau”, khi trong thôn có hộ gia đình gặp khó khăn, Chi bộ và Ban công tác Mặt trận đều kịp thời nắm bắt, vận động hỗ trợ.

Có những trường hợp học sinh có nguy cơ bỏ học do hoàn cảnh khó khăn, thôn đã vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ học phí cả năm học. Có gia đình vợ chồng cùng mắc bệnh hiểm nghèo, chỉ trong thời gian ngắn, người dân trong thôn đã quyên góp được hàng chục triệu đồng để giúp gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn. Những việc làm tuy giản dị nhưng thấm đượm nghĩa tình, thể hiện rõ tinh thần đoàn kết của làng quê An Hòa.

Nhờ cây mai trắng, thôn An Hòa không còn hộ nghèo, làng quê ngày một giàu đẹp, văn minh. Ảnh: Nguyễn Mai

Từ những gốc mai trắng bén rễ trên đất đồi Suối Hai, An Hòa hôm nay đã khoác lên mình diện mạo mới – một vùng quê trù phú, yên bình và giàu nghĩa tình. Cây mai không chỉ mang lại thu nhập cao, giúp người dân ổn định cuộc sống, vươn lên làm giàu chính đáng, mà còn tạo nền tảng vững chắc để cả cộng đồng chung tay xây dựng nông thôn mới, chăm lo cho những hoàn cảnh khó khăn.

Hành trình đổi thay của An Hòa cho thấy, giảm nghèo bền vững không chỉ đến từ sự hỗ trợ trước mắt, mà quan trọng hơn là tạo sinh kế lâu dài, phát huy nội lực và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Sắc mai trắng mỗi độ xuân về vì thế không chỉ là biểu tượng của cái đẹp, của niềm vui ngày Tết, mà còn là minh chứng sinh động cho con đường thoát nghèo bền vững của vùng quê đang từng ngày đổi mới.

Nguyễn Mai