Sắc mặt cho bạn biết những điều gì?

Sắc mặt nói lên nhiều thông tin về sức khỏe. Ảnh minh họa: P.H.

Người Á Đông thường bảo những người ốm yếu già nua là “mặt vàng như nghệ”, trong khi biểu hiện điển hình của phụ nữ lão hóa già nua cũng là nét mặt dần vàng vọt võ vàng, sạm nám xám xịt, không còn sức sống rạng rỡ. Vậy tại sao lại là “mặt vàng như nghệ” mà không phải “mặt trắng như tuyết”? Điều này cũng có quan hệ mật thiết với tỳ khí.

Học thuyết ngũ hành trong Đông y phân chia ngũ tạng thành các màu sắc đối ứng khác nhau: Tỳ là màu vàng, thận là màu đen, tâm là màu đỏ, phổi là màu trắng, can là màu xanh.

Nếu xét về sắc mặt thì màu sắc phản ánh bệnh tật mà chúng ta thường thấy nhất là màu vàng và màu đen, nhưng trong quá trình diễn biến từ khỏe mạnh tới bệnh tật, màu vàng là đường ranh giới, còn màu đen thường là bệnh nặng không thể cứu chữa được nữa rồi.

Chắc mọi người cũng từng xem bộ phim Chuyện tình cây táo gai của đạo diễn Trương Nghệ Mưu, trong phim, khi nam chính lâm vào cơn nguy kịch vì bệnh máu, anh nằm trên giường với hơi thở mong manh yếu ớt, sắc mặt xám đen rất đáng sợ, điều này rất phù hợp với lý thuyết y học.

Màu đen là màu sắc sậm nhất trong năm màu sắc, theo Đông y màu đen là màu đối ứng của thận, chỉ những người bị thận hư cực kỳ nghiêm trọng thì sắc mặt mới có màu đen. Khi sắc mặt chuyển sang màu đen thì tình huống cũng giống với nhận xét sau trong Hoàng Đế Nội kinh [1]: "Năm sắc màu đều đã hơi lộ ra trên mặt, người này không sống được bao lâu nữa".

Có báo đưa tin rằng, người thường xuyên uống thuốc nhuận tràng có chứa đại hoàng, quyết minh tử... thì niêm mạc đại tràng sẽ biến thành màu đen, y học gọi đây là bệnh nhiễm hắc tố đại tràng. Rất nhiều người không dám sử dụng thuốc nhuận tràng sau khi đọc những bài viết như trên.

Nhưng thực tế là mọi bộ phận trên cơ thể đều sẽ trở nên sậm màu nếu bị bạn sử dụng trường kỳ, sử dụng quá độ, niêm mạc đại tràng biến thành màu đen bởi nó đã bài tiết quá độ. Cũng giống như việc sử dụng da quá độ vậy thôi, người ngày ngày nằm gió phơi sương, lao động ngoài trời chắc chắn sẽ có làn da đen sạm, thô ráp hơn người thường ngồi trong văn phòng, bởi đây là kết quả của việc sử dụng da quá độ.

Nếu nhìn từ góc độ y học hiện đại, sự oxy hóa của tế bào là nguyên nhân chính khiến con người già đi. Bình thường chúng ta gọt táo xong mà không ăn ngay, quả táo sẽ chuyển sang màu nâu, đây chính là sự oxy hóa. Khi bất cứ cơ quan nào trên cơ thể bị sử dụng quá độ, ví dụ sử dụng thuốc nhuận tràng để đi ngoài, hay hút thuốc, kích thích phổi và đường hô hấp quá độ bằng khói thuốc, đều sẽ đẩy nhanh tốc độ oxy hóa của tế bào, bởi vậy mô, niêm mạc ở đó sẽ trở nên sậm màu và phát sinh bệnh tật. Thực ra bệnh tật là kết quả của sự tích tụ các sản phẩm từ sự oxy hóa tế bào.

Khi so sánh với làn da khỏe mạnh trắng trẻo hồng hào, màu vàng là màu sắc sậm hơn, cũng là kết quả của việc tế bào bị oxy hóa, thế nên người Á Đông có rất nhiều cụm từ khá giống nhau khi miêu tả về bệnh: Mặt vàng như nghệ, xanh xao võ vàng, da vàng như nến... và trong các cụm từ đó đều có chữ "vàng".

Thực ra màu sắc sậm hơn màu trắng và nhạt hơn màu đen này đang nhắc nhở bạn, cơ thể bạn đang bị suy nhược, nếu còn tiếp tục sử dụng quá độ thì chắc chắn bệnh tật sẽ ập đến.

Thế nên phụ nữ có da dẻ sạm nám, "mặt vàng như nghệ" không chỉ là một lối miêu tả, mà còn là một lời nhắc về sức khỏe. Nó đang cảnh báo bạn, bạn bắt đầu bị tỳ khí hư rồi, nếu không mau chóng kiểm soát và cải thiện tình trạng này, rất có thể bạn sẽ biến thành người "mặt đen như than", thậm chí là mắc các chứng thận hư... còn nghiêm trọng hơn.

[1] Bộ sách y học nổi tiếng của Trung Quốc.

Đông Đồng/ Huy Hoàng Books & NXB Thanh niên