Sách lậu, sách giả tiếp tục lộng hành

Nhiều kênh thương mại điện tử hiện nay vô hình trung đang tiếp tay cho vấn nạn in sách giả. Chính vì lẽ đó, ngày 18-6, công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News đã tổ chức họp báo công bố bằng chứng kinh doanh tiêu thụ sách giả vi phạm pháp luật từ các kênh bán sách online.

Đặt 128 đơn hàng sách, tất cả đều là sách giả

Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News cho biết, công ty của ông hiện có khoảng 1.000 đầu sách giá trị, trong đó bán chạy khoảng 400 cuốn nhưng đến hôm nay First News đã phát hiện 686 đầu sách của mình bị in lậu, bị làm giả, bị xâm phạm, bị vi phạm bản quyền dưới mọi hình thức.

Có rất nhiều cuốn sách của First News bị 16 nơi cùng in lậu một lúc như trọn bộ sách Hạt giống tâm hồn, Chicken Soup for the Soul, Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi, Không bao giờ là thất bại - Tất cả là thử thách, Hành trình về phương Đông, Quà tặng diệu kỳ, Bí mật của may mắn... Thậm chí để giá sách giả cao hơn sách thật nhằm mục đích đánh lừa bạn đọc thích giảm giá nhiều.

Rất nhiều tựa sách bán chạy của First News đã bị các đầu nậu làm giả, phân phối trên các sàn giao dịch thương mại điện tử.

Theo ông Phước, cách đây hai tuần ông đã chỉ định cho nhân viên của mình đặt 128 đơn hàng mua sách ngẫu nhiên từ tất cả các sàn, công ty thương mại điện tử bán sách online và mời các công ty Thừa Phát Lại đến tiến hành mở bao hàng và lập vi bằng. Kết quả cho thấy, tất cả 128 đơn hàng ngẫu nhiên đó đều là sách in lậu, sách giả. Đồng thời, 3 đơn vị: Shopee, Sendo và Lazada là 3 nơi có số lần vi phạm phân phối sách giả tiếp tay in lậu nhiều nhất.

Ngoài 128 đơn hàng trên, First News còn có trong tay 500 chứng cứ bán sách giả, sách in lậu của các công ty, các sàn thương mại điện tử bán sách trong nước do bạn đọc gửi về. “Thời gian qua, chúng tôi đã từng kết hợp với cơ quan chức năng bắt hàng trăm vụ sách giả, sách lậu khắp đất nước. Tuy nhiên, tệ nạn in và sản xuất sách giả ngày càng ngang nhiên lộng hành trên toàn quốc buộc chúng tôi phải lên tiếng. Chúng tôi không bao giờ muốn khởi kiện hay đấu tranh với ai cả, nhưng đây là bước đường cùng mà chúng tôi phải làm nhằm thức tỉnh và giúp bạn đọc nhận biết, không bị đánh lừa giữa sách thật và sách giả”, ông Nguyễn Văn Phước cho biết.

Cuộc chiến căng thẳng và khó khăn

Đó là nhận định của luật sư Phan Vũ Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TPHCM. Ông Tuấn cho biết, theo Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, trong đó có 4 tội cơ bản được quy về cho những người sản xuất sách lậu, sách giả là: tội sản xuất hàng giả, xâm phạm quyền tác giả, xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp và vi phạm các quy định của Luật xuất bản.

“Nếu các kênh như Shopee, Sendo, Lazada, platform không có các yếu tố trên thì cơ sở pháp lý để xử lý các đơn vị này thực sự rất khó khăn. Ở đây, họ chỉ là đơn vị không gian thực hiện hai việc trung gian là tạo ra một cái chợ và việc trung gian thứ hai là tạo ra một cơ sở để chúng ta có thể thanh toán để người ta có thể giao hàng. Nhưng trên thực tế họ không sở hữu hàng, không có kho chứa hàng. Như vậy, theo khoản b, điểm 1, Điều 225 thì trong trường hợp này chỉ có một hành vi duy nhất có thể xử lý là phân phối hàng giả theo Bộ luật Hình sự”, luật sư Phan Vũ Tuấn nói thêm.

Nhiều năm qua, ông Nguyễn Văn Phước (đứng), Giám đốc công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News được biết đến như là người đi đầu của ngành Xuất bản trong việc "tuyên chiến" với vấn nạn sách lậu, sách giả.

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Phước, First News đã phát hiện ra các sàn thương mại điện tử bán sách lậu, sách giả cả năm trước. Ngay sau khi phát hiện ra thực trạng này, First News đã gửi cảnh báo nhiều lần đến tất cả các sàn bán sách online, tuy nhiên, các đơn vị kia không tỏ ra quan tâm mà viện dẫn lý do: chỉ cho thuê cửa hàng bán và thu 13%, không chịu trách nhiệm về sách giả.

“Có sàn nói, ai mua sách giả mang đến đây chứng minh được chúng tôi sẽ trả lại tiền. Nhưng sự thực là không tới 0,001% bạn đọc mua sách giả từ các nhà sách và các sàn thương mại điện tử khi nhận sách biết đó là sách giả; vì sách giả giống y chang sách thật”, ông Phước cho biết.

Sách giả được in tinh vi, giống sách thật đến 95%.

Luật sư Phan Vũ Tuấn cho rằng, các sàn giao dịch như Shopee, Sendo, Lazada khi đăng ký với Bộ Công Thương để được trở thành sàn giao dịch thương mại điện tử buộc phải có hai quy chế: cam kết bán hàng của chính họ. Ngoài ra, họ phải có một quy chế đối với các nhà bán hàng trên các sàn giao dịch này là không bán hàng giả, hàng lậu, hàng không phải từ nhà sản xuất gốc.

“Chỉ cần một người tố cáo hàng giả, không phải hàng từ nhà sản xuất gốc, hàng vi phạm pháp luật thì các nhà bán hàng này không được bán trên các kênh thương mại điện tử đó nữa. Nếu Shopee, Sendo, Lazada không tuân thủ các quy định này thì bản thân họ cũng vi phạm đối với Bộ Công thương. Những đơn vị như First News hoàn toàn có thể yêu cầu với Bộ Công Thương để rút giấy phép hoạt động các sàn giao dịch thương mại điện tử”, luật sư Phan Vũ Tuấn chia sẻ.

HỒ SƠN