Sai phạm tại Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại

Hàng loạt sai sót

Thanh tra TP. Đà Nẵng vừa kiến nghị Chủ tịch UBND Thành phố cho phép điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại tại xã Quế Trung. Theo đó, dự án sẽ điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn trong tổng mức đầu tư đã duyệt, đồng thời bổ sung vốn ngân sách thành phố để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng tại mỏ đất mới, cũng như tiến hành các công tác khảo sát, thiết kế bổ sung.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, hiện nay dự án còn 8,53 ha trong phạm vi lòng hồ và kênh tưới chưa giải phóng mặt bằng do thiếu kinh phí bồi thường. Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng đối với 2 mỏ Nổng Trọc và Hố Thác (phục vụ thi công) đến nay vẫn chưa được thực hiện.

Trong quá trình triển khai, dự án phát sinh nhiều sai sót ở các khâu khảo sát, lập và thẩm định hồ sơ, thiết kế thi công, dự toán. Theo Thanh tra TP. Đà Nẵng, ngay từ giai đoạn đầu, Ban Quản lý (cũ) đã không đưa 3 mỏ đất (trong đó có mỏ Nổng Trọc) vào quy hoạch khai thác. Đến khi không xin được phép khai thác 3 mỏ Đá Táo, Ông Nông, Cấm Làng, thì mới quay lại xin cấp phép cho mỏ Nổng Trọc. Điều này cho thấy công tác quản lý yếu kém, gây lãng phí thời gian và ngân sách.

“Công trình chậm tiến độ, hiện nay vẫn còn bế tắc, chưa hoàn thành để đưa vào sử dụng, gây dư luận không tốt về dự án”, Chánh thanh tra TP. Đà Nẵng Trần Thị Kim Hoa nêu rõ. Ngoài ra, hồ sơ khảo sát địa chất của đơn vị tư vấn chưa đảm bảo, còn nhiều sai sót, thiếu độ tin cậy; hệ thống tiêu chuẩn áp dụng trong thiết kế đã hết hiệu lực, dẫn đến phương án xử lý nền không đúng. Đơn vị thẩm định và phê duyệt (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước đây) cũng thiếu kiểm tra, khiến dự án phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư.

Đáng chú ý, trước khi chọn các mỏ Đá Táo, Ông Nông, Cấm Làng để khai thác đất đắp đập, Ban Quản lý (cũ) đã không lấy ý kiến chính quyền và nhân dân địa phương về tác động môi trường, hạ tầng và đời sống tâm linh. Vì vậy, khi tổ chức họp dân, nhiều lần vận động nhưng không thành công, dự án buộc phải khảo sát, điều chỉnh lại, chuyển sang lấy đất từ 2 mỏ Nổng Trọc và Hố Thác. Tuy nhiên, đến nay cả 2 mỏ này vẫn chưa khai thác, trong khi đất đắp tại đây chưa được khảo sát, đánh giá đầy đủ để thiết kế mặt cắt đập.

Hiện tổng trữ lượng đất dự kiến tại mỏ Nổng Trọc (9,4 ha) và mỏ Hố Thác (9,18 ha) đã được phê duyệt đề án đánh giá, nhưng vẫn thiếu khoảng 330.000 m3 đất đắp. Ngoài ra, đối với đất san lấp tận thu từ hố móng các hạng mục, Thanh tra TP. Đà Nẵng cho rằng, Ban Quản lý (cũ) đã thiếu trách nhiệm trong việc quản lý, dẫn đến tình trạng khối lượng đất tận thu không còn tại hiện trường.

Làm rõ trách nhiệm

Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại khởi công ngày 15/11/2019, tạm dừng từ cuối năm 2022. Đến nay, Dự án đã chậm hơn 4 năm 6 tháng so với kế hoạch ban đầu.

Thanh tra TP. Đà Nẵng kiến nghị UBND Thành phố yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (cũ) tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan. Với cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý, Ban Quản lý dự án phải tổng hợp, báo cáo Sở Nội vụ tham mưu UBND Thành phố xử lý theo quy định.

Để tránh lãng phí, thất thoát tài nguyên, Thanh tra TP. Đà Nẵng cũng đề xuất UBND Thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu phương án thu hồi, quản lý đất đào móng, đất bóc hữu cơ, đất sét và khoáng sản khác trong thời gian hồ chưa tích nước. Việc khai thác phải tuân thủ quy định pháp luật, không ảnh hưởng tiến độ và chất lượng công trình.

Thanh tra cũng đề nghị UBND Thành phố thống nhất giãn tiến độ dự án đến ngày 31/12/2028 (theo đề nghị của Ban Quản lý cũ). Đây sẽ là lần gia hạn cuối cùng. Nếu quá hạn mà dự án vẫn chưa hoàn thành, UBND Thành phố sẽ xử lý theo quy định pháp luật.

Việc một dự án thủy lợi trọng điểm kéo dài, liên tục điều chỉnh và chưa thể hoàn thành không chỉ gây lãng phí ngân sách, mà còn làm chậm trễ kế hoạch cấp nước tưới tiêu, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân trong vùng hưởng lợi. Bên cạnh đó, các sai sót về khảo sát, thiết kế, thẩm định cho thấy sự thiếu chặt chẽ trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, cần được rút kinh nghiệm nghiêm túc.

Nếu không có giải pháp quyết liệt, nguy cơ dự án tiếp tục “giậm chân tại chỗ” là rất lớn. Do đó, ngoài việc làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân, UBND TP. Đà Nẵng cần yêu cầu các đơn vị liên quan lập kế hoạch chi tiết, cam kết tiến độ, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát để bảo đảm dự án được hoàn thành đúng hạn và chất lượng.

Linh Đan