Sẵn sàng lấy nước gieo cấy lúa xuân 2025

Để sử dụng hiệu quả nguồn từ hồ thủy điện, các đơn vị và địa phương của thành phố Hà Nội đang đẩy nhanh tiến độ tu bổ công trình, sẵn sàng lấy nước đổ ải, gieo mạ, làm đất ngay từ đợt điều tiết nước đầu tiên.

Công nhân Xí nghiệp Thủy lợi Ba Vì duy tu, bảo dưỡng Trạm bơm dã chiến Trung Hà, sẵn sàng vận hành lấy nước phục vụ gieo cấy vụ xuân.

Nhiều công trình xuống cấp

Chưa đầy 10 ngày nữa, các nhà máy thủy điện tiến hành điều tiết, bổ sung nguồn nước cho các sông Hồng, Đà, Đuống... phục vụ ngành Nông nghiệp Hà Nội và 10 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng lấy nước đổ ải, làm đất, gieo cấy lúa vụ xuân 2025.

Tuy nhiên, quan sát nhiều công trình thủy lợi tại các huyện: Mỹ Đức, Chương Mỹ, Quốc Oai, Ba Vì, Gia Lâm... trong những ngày cuối năm 2024 và đầu năm 2025, phóng viên Báo Hànôịmới nhận thấy, nhiều trạm bơm xuống cấp, nhiều tuyến kênh bị sụt, sạt bờ, bồi lắng lòng dẫn. Trạm bơm dã chiến Trung Hà làm nhiệm vụ lấy nước sông Đà để tưới cho hơn 3.500ha đất sản xuất nông nghiệp của 7 xã thuộc huyện Ba Vì, nhưng cửa lấy nước của trạm bơm này đã bị cát bồi kín gần 2m ống hút; nhiều đoạn ống hút bị mọt gỉ, động cơ phát ra tiếng ồn lớn khi vận hành không tải...

Theo kết quả kiểm tra công trình sau mùa mưa lũ 2024 của Sở NN&PTNT Hà Nội, hệ thống thủy lợi thành phố có 591 công trình cần sửa chữa lớn, 868 công trình cần sửa chữa nhỏ, trong đó có 74 công trình ảnh hưởng trực tiếp đến công tác lấy nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ xuân 2025. Đặc biệt, cơ quan khí tượng thủy văn dự báo, từ nay đến tháng 3-2025, lượng mưa và nguồn nước trên địa bàn Hà Nội suy giảm, gia tăng nguy cơ hạn hán, dẫn đến thiếu nước cho hàng nghìn héc ta sản xuất nông nghiệp của các huyện: Mỹ Đức, Chương Mỹ, Thanh Oai, Ba Vì, Phúc Thọ...

Nói rõ hơn về nguy cơ này, Phó Giám đốc Đài khí tượng thủy văn khu vực đồng bằng và trung du Bắc Bộ Nguyễn Văn Hiệp dự báo, tổng lượng mưa trên địa bàn thành phố Hà Nội trong tháng 1 chỉ ở mức 10-25mm, tháng 2 là 20-40mm, còn tháng 3 là 40-70mm... Mực nước sông Hồng tại Trạm thủy văn Hà Nội trong tháng 1 có thể xuống mức 35cm, tháng 2 là 40cm, tháng 3 là 25cm... “Với nguồn nước nêu trên, ngành Nông nghiệp Hà Nội cần đề phòng nguy cơ thiếu nước sản xuất nông nghiệp”, ông Nguyễn Văn Hiệp khuyến cáo.

Trước dự báo về nguy cơ thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp, ông Phùng Văn Mạnh, nông dân xã Phú Hồng (huyện Ba Vì) và nhiều người dân trên địa bàn thành phố Hà Nội rất mong các cấp, ngành đầu tư kinh phí sửa chữa, kiên cố hóa hệ thống thủy lợi để yên tâm đầu tư sản xuất nông nghiệp vụ xuân này.

Đẩy nhanh tiến độ tu bổ công trình

Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, vụ xuân 2025, thành phố có kế hoạch gieo trồng 101.451ha, trong đó có 79.783ha lúa và 21.668ha rau màu các loại. Thời vụ gieo mạ từ ngày 20-1 đến 3-2 và cấy lúa tập trung từ ngày 3 đến 28-2. Như vậy, chỉ còn ít ngày nữa, ngành Nông nghiệp Hà Nội sẽ bước vào giai đoạn cao điểm lấy nước đổ ải, làm đất, gieo mạ, cấy lúa vụ xuân - vụ sản xuất quan trọng nhất, quyết định sản lượng lương thực trong năm.

Để bảo đảm đủ nước sản xuất nông nghiệp vụ xuân 2025, Bộ NN&PTNT đã thống nhất với Tập đoàn Điện lực Việt Nam chỉ đạo nhà máy thủy điện thượng nguồn tăng cường phát điện để bổ sung dòng chảy hạ du các sông Hồng, Đà, Đuống trong 2 đợt với tổng cộng 12 ngày. Đợt 1 sẽ bắt đầu từ 0h ngày 12-1 đến 24h ngày 16-1; đợt 2 bắt đầu từ 0h ngày 8-2 đến 24h ngày 14-2. Trong thời gian điều tiết đợt 1, mực nước sông Hồng tại Trạm thủy văn Hà Nội (đoạn cầu Long Biên, quận Long Biên) duy trì trung bình khoảng 1,7m và đợt 2 khoảng 1,7-1,9m.

Để sử dụng hiệu quả nguồn nước điều tiết từ các hồ thủy điện, bảo đảm cấp đủ nước sản xuất vụ xuân 2025, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai (Sở NN&PTNT Hà Nội) Đào Quang Khải thông tin, Sở NN&PTNT Hà Nội đã chấp thuận đề xuất của các công ty thủy lợi thành phố về việc tu bổ 74 công trình thủy lợi; đồng thời đề nghị các công ty ưu tiên, đẩy nhanh tiến độ sửa chữa công trình có tính cấp thiết, kịp thời vận hành lấy nước ngay từ đợt 1...

Thực hiện chỉ đạo trên, các tổ chức thủy lợi thành phố đang dồn lực đẩy nhanh tiến độ tu bổ công trình. Giám đốc Xí nghiệp Thủy lợi Ba Vì Phan Văn Tân khẳng định, trước ngày 10-1 sẽ hoàn thành toàn bộ công việc nạo vét lòng dẫn, bể xả, bảo dưỡng các công trình lấy nước, trong đó có Trạm bơm dã chiến Trung Hà và Trạm bơm Sơn Đà...

Trưởng phòng Quản lý nước và Công trình thủy lợi (Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi Hà Nội) Phan Đức Hiện cho hay, đến nay, công ty đã cơ bản hoàn thành công tác tu bổ, sẵn sàng vận hành công trình lấy nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ xuân đối với vùng đảm nhiệm của đơn vị. Ngoài ra, công ty đã chuẩn bị vật tư, nhân lực lắp đặt 6 trạm bơm dã chiến: Ấp Bắc, Đào Thục, Tân Hưng, Cống Thôn, Vàng, Đặng Xá để ứng phó với mực nước sông hạ thấp.

Trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới, lãnh đạo các huyện trọng điểm sản xuất nông nghiệp, là: Ba Vì, Chương Mỹ, Mỹ Đức, Ứng Hòa, Thường Tín, Phú Xuyên... cho biết, đã chỉ đạo các xã, thị trấn đẩy nhanh tiến độ giải tỏa lòng dẫn, thu hoạch cây vụ Đông và phối hợp chặt chẽ với các công ty thủy lợi của thành phố để đưa nước lên ruộng đổ ải, làm đất...

Với sự chuẩn bị chu đáo, sự vào cuộc tích cực của các cấp, ngành, đơn vị, địa phương, công tác lấy nước, gieo cấy vụ xuân 2025 của thành phố Hà Nội sẽ đạt các mục tiêu đề ra.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội Đào Quang Khải:
Bảo đảm cấp đủ nước gieo cấy lúa xuân

Để sử dụng hiệu quả nguồn nước điều tiết từ các hồ thủy điện, bảo đảm cấp đủ nước gieo cấy lúa xuân 2025 trong khung thời vụ, Sở NN&PTNT Hà Nội đề nghị, các công ty thủy lợi đẩy nhanh tiến độ cải tạo, nâng cấp công trình dẫn nước, bể hút, sửa chữa công trình lấy nước; chuẩn bị đầy đủ vật tư, nhân lực sẵn sàng lắp đặt, vận hành các trạm bơm dã chiến ứng phó nguy cơ mực nước sông, hồ hạ thấp để đưa nước thông suốt từ công trình đầu mối đến mặt ruộng...

Các quận, huyện, thị xã phối hợp chặt chẽ với các công ty thủy lợi để quản lý, vận hành hệ thống thủy lợi trên địa bàn; xây dựng lịch vận hành công trình chống hạn, lấy nước phục vụ sản xuất vụ xuân 2025 đối với các công trình thủy lợi do địa phương quản lý... Bên cạnh đó, các địa phương xác định cụ thể vùng sản xuất có nguy cơ bị hạn hán, thiếu nước để có biện pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ thích hợp; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi...

Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy Nguyễn Tiến Tấn:
Chủ động vận hành các trạm bơm

Vụ xuân 2025, Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy đảm nhiệm cấp đủ nước gieo cấy cho gần 30.000ha sản xuất nông nghiệp trên địa bàn 7 huyện, quận. Để bảo đảm đủ nước gieo cấy vụ xuân, công ty đã chủ động vận hành Trạm bơm Đan Hoài, Bá Giang lấy nước sông Hồng tiếp vào sông Đáy từ tháng 12-2024, trữ trong các tuyến kênh, ao, hồ, đầm... Bên cạnh đó, công ty phối hợp với các xã, thị trấn xây dựng kế hoạch lấy nước cho những vùng cao ngay trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ.

Để giảm phụ thuộc nguồn nước điều tiết từ các hồ thủy điện, công ty đề nghị các cấp, ngành tiếp tục đầu tư dự án nạo vét lòng dẫn sông Đáy, đoạn từ xã Tiền Yên (huyện Hoài Đức) đến phường Yên Nghĩa (quận Hà Đông); xây dựng công trình đầu mối, các trạm bơm ven sông Đáy để chủ động cung cấp nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cải thiện môi trường sinh thái. UBND thành phố chỉ đạo đơn vị liên quan khơi thông doi cát trên sông Hồng tại vị trí cửa vào bể hút Trạm bơm Đan Hoài.

Trưởng phòng Kinh tế huyện Mỹ Đức Trương Anh Tuấn:
Thông tin rõ ràng về lịch lấy nước

Vụ xuân 2025, huyện Mỹ Đức phấn đấu gieo cấy hơn 8.100ha, trong đó có gần 7.400ha lúa. Thời vụ gieo cấy tập trung từ ngày 5-2 đến 25-2. Để bảo đảm đủ nước đổ ải, làm đất và gieo cấy trong khung thời vụ, huyện đề nghị Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Mỹ Đức chủ động phối hợp với các xã, thị trấn, hợp tác xã nông nghiệp kiểm tra công trình sau mùa mưa bão, làm thủy lợi nội đồng, tu sửa máy móc thiết bị sớm để phục vụ công tác sản xuất vụ xuân... Công ty Điện lực Mỹ Đức có trách nhiệm cấp đủ điện vận hành các trạm bơm lấy nước.

Huyện Mỹ Đức cũng chỉ đạo các xã, thị trấn tăng cường phổ biến quy định pháp luật, kiên quyết giải tỏa những vi phạm, những công trình cản trở dòng chảy trên hệ thống kênh, mương; thông tin rõ ràng và thường xuyên về lịch lấy nước để người dân bám sát đồng ruộng, sớm thu hoạch cây vụ đông, cày đất, củng cố bờ vùng bờ thửa, đưa nước đến đâu, làm đất, giữ nước đến đó, tránh lãng phí nguồn nước.

Kim Nhuệ ghi

Kim Văn