Sàn thương mại điện tử 'đội' chi phí hàng chục tỷ nếu phải nộp thuế thay cho người bán
Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng, dự thảo quy định sàn thương mại điện tử nộp thuế thay cho người bán là trái các quy định pháp luật hiện hành. Quy định này giúp ngành thuế 'nhẹ gánh' nhưng các sàn thương mại điện tử có nguy cơ đội chi phí hàng chục tỷ đồng.
Ngày 17/10, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về dự thảo một luật sửa 7 luật của Bộ Tài chính, trong đó có Dự thảo Luật Quản lý thuế.
Ông Phạm Đình Thưởng, Thành viên Hội đồng tư vấn cấp cao Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho hay, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế khiến VECOM hết sức lo ngại và Hiệp hội đã có công văn gửi tới Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nêu lên nhiều kiến nghị.
Cụ thể, dự thảo quy định các sàn giao dịch thương mại điện tử có trách nhiệm khai thuế thay, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử. Đồng thời, quy định các sàn thương mại điện tử và các tổ chức cung cấp dịch vụ logistics hỗ trợ hoạt động thương mại điện tử có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin của thương nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử hoặc sử dụng dịch vụ vận chuyển của các tổ chức logistics.
Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng, dự thảo quy định sàn thương mại điện tử nộp thuế thay cho người bán là trái các quy định pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên, VECOM không đồng tình và đề xuất loại bỏ 2 điều khoản nói trên, bởi các quy định như vậy trái với quy định pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế. Quyền và nghĩa vụ kê khai, nộp thuế của từng chủ thể là vấn đề cơ bản, cốt lõi, đối với từng sắc thuế cần phải được quy định ở các luật thuế chuyên ngành tương ứng, không thể quy định cho một chủ thể khác kê khai và nộp thay.
Chưa kể, VECOM cho rằng dự thảo có những mâu thuẫn với cả Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế giá trị gia tăng sẽ dẫn đến thiệt thòi cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong trường hợp nộp thừa thuế.
“Chúng tôi ủng hộ nguyên tắc người kinh doanh phải nộp thuế, tuy nhiên, nếu không có nghiên cứu cụ thể và thấu đáo, quy định này có thể tạo ra những bất bình đẳng và gánh nặng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, vốn là những đối tượng yếu thế và dễ tổn thương trong nền kinh tế”, VECOM kiến nghị.
Cũng theo Hiệp hội, việc yêu cầu các sàn thương mại điện tử kê khai thay, nộp thay thuế thu nhập cá nhân cho người bán là chưa có tiền lệ ở trong các nước trong khu vực, cũng như trên toàn thế giới. Các quốc gia trong khu vực (Thái Lan, Indonesia, Singapore, Malaysia, Philippines), hay các nước như Trung Quốc, Hoa Kỳ đều không có quy định yêu cầu các sàn thương mại điện tử phải kê khai thay, nộp thuế thay (đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân) cho người bán. Như vậy, dự thảo đang đi ngược với thông lệ quốc tế.
Bên cạnh đó, ông Thưởng cho rằng "ép" các sàn thương mại điện tử phải nộp thuế thay cho người bán giúp ngành thuế "nhẹ gánh" nhưng các sàn thương mại điện tử có nguy cơ đội chi phí hàng chục tỷ đồng. Điều này cũng gây ra nhiều vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai, do việc khai thuế thay, nộp thuế thay là một vấn đề rất phức tạp, nặng tính chuyên môn và có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội.
Theo một khảo sát của VCCI vào năm 2022, nếu phải thực hiện kê khai, nộp thuế thay, các sàn thương mại điện tử phải đầu tư chi phí lên đến hàng chục tỷ đồng mỗi năm cho nhân sự, nâng cấp hệ thống, cơ sở dữ liệu…
“Mặc dù quy định này có thể giúp giảm đầu mối kê khai, giảm gánh nặng cho cơ quan thuế, nhưng thực chất, mọi gánh nặng sẽ được đặt lên các sàn thương mại điện tử vốn không có chuyên môn và không phải là đại lý thuế. Điều này gây hoang mang cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, gây ảnh hưởng đến tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư và phát triển kinh tế”, VECOM nêu.
Theo VECOM, trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đang nỗ lực thúc đẩy phát triển kinh tế số và coi thương mại điện tử như một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, việc ban hành những quy định gây khó khăn, nặng nề về vận hành đối với các sàn thương mại điện tử, buộc cho họ những trách nhiệm không phải của mình (kê khai, nộp thuế thay) như trong Dự thảo Luật sẽ làm doanh nghiệp và các nhà đầu tư bất an, đẩy lùi sự phát triển, đi ngược lại với chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.
Ở góc độ chuyên gia, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế, Công ty TNHH Deloitte Việt Nam đặt vấn đề: thu thuế qua sàn thương mại điện tử thì chủ sàn có được quyền thu tiền hay không là mấu chốt quan trọng để đánh giá việc sàn có thể làm đầu mối khấu trừ tại nguồn.
Ngoài ra, những phát sinh như người mua không nhận hàng, hoặc có những hình thức thỏa thuận giữa người bán hàng trực tiếp với sàn giao dịch điện tử có khúc mắc vẫn chưa có chế tài bảo vệ cho các chủ sàn thương mại điện tử. Vì có lúc phát sinh những tính toán sai, cơ quan thuế sẽ coi đầu mối là sàn giao dịch thương mại điện tử để tập trung giải quyết, có chế tài áp lên sàn thay vì áp lên chính đối tượng chịu quản lý thuế là những cá nhân bán hàng trực tiếp.
Do đó, cần hoàn thiện hành lang pháp lý và đẩy mạnh áp dụng công nghệ để đảm bảo sự minh bạch và giám sát công bằng với các chủ thể nộp thuế trong lĩnh vực này. Về lâu dài, cùng với việc sửa đổi quy định pháp luật về kê khai, nộp thuế, cần phát triển hệ thống tính thuế tự động gắn với không gian và thời gian thực của giao dịch trong nền kinh tế số.
