Sạn trong sách NXBGDVN: Bộ cần chỉ đạo sớm, tác giả, NXB phải trả lời công luận

Đại biểu Nguyễn Thị Huế - Đoàn Bắc Kạn chất vấn, nhiều cử tri phản ánh rằng trong các bộ sách giáo khoa, Khoa học tự nhiên, Tiếng Việt của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có một số bài học thiếu tính khoa học, thiếu tính giáo dục. Ý kiến của Bộ trưởng thế nào và đâu là giải pháp khắc phục?

Đại biểu Nguyễn Thị Huế - Đoàn Bắc Kạn chất vấn. Ảnh: quochoi.vn

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Huế, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nêu, vừa qua dư luận đặt vấn đề có liên quan đến các sách giáo khoa, đặc biệt là sách giáo khoa lớp 6, có những ý kiến về nội dung khoa học và một vài bài trong sách Ngữ văn. "Khi có các ý kiến thì hội đồng chuyên môn của Bộ đã trao đổi với các tác giả và đã tiến hành kịp thời việc điều chỉnh, sửa chữa nội dung và các nội dung đó đã được điều chỉnh trước khi sách được in và chuyển đến tay cho học sinh. Còn về lâu dài, Bộ đang tiến hành điều chỉnh quy trình, các điều kiện để đảm bảo cho sách giáo khoa trong thời gian sắp tới có chất lượng ngày càng cao hơn", Bộ trưởng cho hay.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - Đoàn Thành phố Đà Nẵng đã tranh luận. Ảnh: quochoi.vn

Ngay sau đó, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - Đoàn Thành phố Đà Nẵng đã tranh luận và nêu: "Tôi rất chia sẻ với Bộ trưởng, tuy nhiên Bộ trưởng trả lời đại biểu Huế, Đoàn Bắc Kạn về một số bài học thiếu tính khoa học, tính giáo dục trong các bộ sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là chưa thuyết phục. Bởi vì sách sai thì học sinh cũng đã mua rồi, đã học rồi cho nên dư luận đang trông chờ vào việc giải quyết dứt điểm, kịp thời và minh bạch của Bộ và cần có sự trả lời trước công luận càng sớm càng tốt. Tôi cho rằng tập thể tác giả và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phải có trách nhiệm lắng nghe, giải trình trước công luận và đưa ra hướng khắc phục.

Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ quan có thẩm quyền phê duyệt sách giáo khoa, trách nhiệm trước hết là của Hội đồng thẩm định do Bộ thành lập. Thứ hai là cơ quan tham mưu của Bộ. Thứ ba là lãnh đạo Bộ. Dù việc phê duyệt sách giáo khoa là của nhiệm kỳ trước nhưng trách nhiệm quản lý nhà nước là xuyên suốt cho nên lãnh đạo Bộ cần chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và tập thể tác giả sách giáo khoa nói trên trả lời công luận, nếu có sai sót thì lãnh đạo Bộ phải chỉ đạo sửa chữa, khắc phục và xử lý theo thẩm quyền".

Đại biểu Trần Công Phàn - Đoàn Bình Dương nêu câu hỏi chất vấn: "Tôi muốn Bộ trưởng nói rõ hơn về vấn đề có một đại biểu đã nêu nhưng Bộ trưởng trả lời cũng chưa hết ý, đó là xung quanh vấn đề sách giáo khoa. Nhiều cử tri cho rằng sách giáo khoa hiện nay vẫn còn rất nhiều lỗi và sạn. Ý kiến Bộ trưởng thế nào? Có thấy ý kiến đó là đúng không? Nếu đúng thì Bộ trưởng đã và sẽ làm gì để khắc phục tình trạng này và nâng cao chất lượng của sách giáo khoa".

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo trả lời chất vấn. Ảnh: quochoi.vn

Về ý kiến của đại biểu Trần Công Phàn, Bộ trưởng cho biết: "Điều tôi có thể nói được lúc này và quan trọng nhất đó là chúng ta làm những gì để tăng cường chất lượng của các bộ sách giáo khoa trong thời gian sắp tới. Để có được một bộ sách giáo khoa thực sự chất lượng cần rất nhiều yếu tố, trong đó yếu tố về con người soạn là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Tiếp đó là quy trình biên soạn, là việc tổ chức thẩm định, là việc dạy thực nghiệm, là việc lấy ý kiến của các đối tượng liên quan khác nhau.

Việc chúng tôi đang làm rất ráo riết thời gian vừa qua là sửa đổi Thông tư 33, thông tư quan trọng quy định về biên soạn và thẩm định xuất bản sách giáo khoa. Văn bản này đang gửi lấy ý kiến trên mạng, trong đó chủ trương là không đợi các tác giả, các nhóm, các nhà xuất bản mang bản mẫu đến thì bộ tổ chức thẩm định mà bộ chủ trương là có giám sát, đồng hành cùng các nhóm tác giả ngay từ đầu, mặc dù xã hội hóa nhưng cần có một sự giám sát toàn bộ quá trình và sự đồng hành của lực lượng quản lý chứ không chỉ phó thác cho các nhà xuất bản và các nhóm tác giả.

Chúng tôi nâng cao các yêu cầu, các tiêu chuẩn của các thầy cô, các nhà khoa học tham gia soạn sách và các tổ chức và cá nhân cần phải đăng ký trước cũng giống như đăng ký kinh doanh để còn biết trước được kế hoạch và tiêu chuẩn của các thành viên trong các hội đồng cũng sẽ được điều chỉnh và những người tham gia biên soạn sẽ không tham gia Hội đồng. Hội đồng thẩm định sẽ có thêm một yêu cầu, có thể sẽ tăng thêm áp lực cho các thầy tham gia Hội đồng thẩm định, đó là toàn bộ Hội đồng thẩm định sẽ được ghi tên vào các cuốn sách giáo khoa được xuất bản và phải cùng chịu trách nhiệm. Chúng tôi nghĩ cần rất nhiều các yếu tố, trong đó việc lực lượng quản lý cần phải theo sát, giám sát và hỗ trợ toàn bộ chứ không phó thác cho các tổ chức và cá nhân trong quá trình làm thì mới có thể tăng cường chất lượng của sách giáo khoa.

Về ý kiến chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, chúng tôi sẽ ghi nhận việc này và sẽ có những chỉ đạo cụ thể trong thời gian sắp tới".

Cũng liên quan đến vấn đề sách giáo khoa, Đại biểu Nguyễn Thị Xuân - Đoàn Đắk Lắk nêu, rất nhiều cử tri bày tỏ sự quan tâm, lo lắng về 5 bộ sách giáo khoa lớp 1. Sáng nay nghe Bộ trưởng trả lời câu hỏi của các đại biểu, nhiều cử tri theo dõi cho biết họ chưa thỏa mãn và cho rằng là còn thiếu tính thuyết phục.

"Tôi chia sẻ với Bộ trưởng là một Bộ lớn có chức năng quản lý toàn diện về giáo dục và đào tạo, tuy nhiên như đại biểu Thúy sáng nay có nói công tác quản lý nhà nước là phải xuyên suốt trong quản lý, cho nên dù bộ sách này là sản phẩm của nhiệm kỳ trước, nhưng khi đã là tư lệnh ngành với sứ mệnh này thì Bộ trưởng cần lắng nghe, tiếp nhận và xử lý vấn đề khi còn có những hạt sạn. Bởi, chúng ta không có quyền để các cháu học sinh lớp 1, với tâm hồn, tư duy còn rất non nớt trở thành thực nghiệm của 5 bộ sách giáo khoa này", Đại biểu Xuân nhấn mạnh.

Đại biểu cho hay: "Cử tri cũng bày tỏ sự không đồng thuận khi Bộ trưởng cho rằng vấn đề đúng, sai thế nào thuộc trách nhiệm của Hội đồng thẩm định. Tôi nghĩ rằng Hội đồng thẩm định chỉ là giúp việc, còn trách nhiệm cuối cùng phải là Bộ Giáo dục và Đào tạo mà đứng đầu là Bộ trưởng, Bộ trưởng cũng không thể đứng ngoài cuộc. Hơn nữa, ở đây không phải chỉ là một hạt sạn, hạt sỏi như Bộ trưởng sáng nay giải trình mà theo nhiều cử tri trong đó có cả giới chuyên môn thì 5 bộ sách này về chất lượng, nội dung, hình thức còn nhiều bất cập.

Việc quản lý sách giáo khoa và tài liệu tham khảo chưa tốt, việc sử dụng một lần sách giáo khoa và tài liệu tham khảo gây lãng phí xã hội rất lớn, gây thêm khó khăn cho người dân nghèo có con đi học. Vì vậy, tôi đề nghị Bộ trưởng cần nghiên cứu theo một hướng khác, mới hơn và có cách tiếp cận thêm để khắc phục những bất cập này và cần có những giải pháp căn cơ hơn để đảm bảo chất lượng toàn diện của công cuộc đổi mới giáo dục trong thời gian tới cũng như là trong tương lai".

Về tranh luận của Đại biểu Xuân, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ trưởng sẽ rất lưu ý trong các công việc chỉ đạo của mình đối với mảng vấn đề sách giáo khoa.

Đỗ Thơm