Sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả: nữ giám đốc đối diện hình phạt nào?
Chuyên gia pháp lý cho biết, tùy tính chất mức độ của hành vi mà đối tượng trong vụ án sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả sẽ đối mặt với các khung hình phạt nghiêm khắc theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành.

Hoàng Thị Ngọc và tang vật trong vụ án sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả. Ảnh: CA tỉnh Thanh Hóa
Những chiêu thức phạm tội tinh vi
Ngày 5/6, Cơ quan Cảnh sát Điều tra CA tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Hoàng Thị Ngọc (SN 1988, trú tại phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”.
Theo kết quả điều tra ban đầu của Phòng Cảnh sát Kinh tế CA tỉnh Thanh Hóa, khoảng năm 2020, Hoàng Thị Ngọc là Giám đốc Công ty TNHH sản xuất tân thảo dược Nam Hoa (Công ty Nam Hoa) có đăng bán các loại thuốc gia truyền dân tộc Dao của bà Triệu Thị Hòa, trú tại xã Yên Sơn, huyện Ba Vì, TP Hà Nội (thuốc lá, thuốc dạng cao và viên tễ) trên tài khoản facebook “Triệu Thị Hòa”.
Từ đó, Nguyễn Thị Hợi (SN 1983, trú tại xã Ea BHốck, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk) là Giám đốc Công ty TNHH Trần Kim Huyền (Công ty Trần Kim Huyền) đọc được và liên hệ hỏi mua với mục đích bán lại kiếm lời. Sau đó, cả hai thỏa thuận Hợi có trách nhiệm đặt in bao bì, tem nhãn rồi chuyển cho Ngọc để Ngọc đóng thành phẩm rồi chuyển ngược lại cho Hợi để độc quyền bán các sản phẩm này ra thị trường.
Để có nguyên liệu sản xuất, Ngọc đã trao đổi và được bà Triệu Thị Hòa đồng ý cho độc quyền phân phối các sản phẩm thuốc gia truyền của bà. Tuy nhiên do thuốc gia truyền nêu trên không nằm trong danh mục thuốc đông y, không thể kiểm nghiệm, công bố nên Ngọc tự lên công thức từ các cây thuốc đông y có công dụng chữa bệnh, bổ sung sức khỏe như thuốc gia truyền của dân tộc Dao để ghi tên các loại cây này trên bao bì.
Hoàng Thị Ngọc “mua" giấy kết quả kiểm nghiệm của một số trung tâm kiểm nghiệm, rồi tự công bố sản phẩm, đưa ra thị trường đối với 12 sản phẩm gồm: Thảo mộc kháng sinh TKH, Thanh huyết đan, Ngọc mẫu hoàng cung, Vương Thọ Đan, Vương Đường Huyết Đan, Trinh nữ hoàng cung, Nam Vương TKH, Anti Gout TKH, Cao trĩ sâm đỏ (dạng viên đặt và dạng kem bôi), Thảo mộc giảm cân TKH, Thảo mộc tăng cân TKH, An Cốt Vương TKH.
Tùy theo từng sản phẩm, giá từng thời điểm, Ngọc bán sản phẩm cho Hợi từ 200.000 đồng/kg đến 750.000 đồng/kg. Sau đó Hợi hoàn thiện các sản phẩm, bán lại cho Nguyễn Thị Hằng (45 tuổi, ở phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội). Sau đó Hằng tiếp tục bán lại cho nhiều khách hàng, trong đó có Phạm Thị Toán ở xã Bãi Trành, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Vụ việc đang tiếp tục được mở rộng điều tra để xem xét trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân có liên quan.
Chế tài pháp lý xử lý đối tượng
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, với các chứng cứ, tài liệu thu thập được, Cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với các đối tượng để tiến hành điều tra về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, phụ gia thực phẩm” theo quy định tại Điều 193, Bộ luật Hình sự năm 2015 là có cơ sở.
Theo đó, tại Điều 193 của Bộ luật Hình sự quy định, người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thì bị phạt tù từ 2 đến 5 năm. Mức hình phạt sẽ tăng nặng nếu phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc danh nghĩa cơ quan, tổ chức; thực hiện hành vi buôn bán qua biên giới; hoặc nếu hàng giả tương đương với số lượng hàng thật, hàng hóa có cùng công dụng trị giá từ 150 triệu đến dưới 500 triệu đồng; thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại về tài sản trong khoảng từ 100 triệu đến dưới 500 triệu đồng; hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%. Với những hành vi phạm tội trên có thể bị phạt tù từ 5 đến 10 năm.
Nếu hành vi vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng hơn, như hàng giả trị giá từ 500 triệu đồng trở lên, thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỉ đồng, làm chết người hoặc gây tổn hại cho một hoặc nhiều người với tổng tỷ lệ thương tật từ 61% đến 121%, thì hình phạt sẽ là từ 10 đến 15 năm tù.
Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng như thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại từ 1,5 tỷ đồng trở lên, làm chết từ hai người trở lên, hoặc gây thương tích với tổng tỷ lệ thương tật từ 122% trở lên cho nhiều người, cá nhân phạm tội có thể bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm, và có thể bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Đối với pháp nhân thương mại vi phạm, mức xử phạt cũng được quy định rất rõ: nếu thuộc trường hợp nhẹ (tương đương khoản 1), có thể bị phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng. Trường hợp vi phạm có tình tiết tăng nặng như tổ chức, tái phạm nguy hiểm, gây hậu quả về người hoặc tài sản như đã nêu tại khoản 2, mức phạt sẽ từ 3 tỷ đồng đến 6 tỷ đồng. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng hơn như quy định tại khoản 3, pháp nhân có thể bị phạt từ 6 tỷ đồng đến 9 tỷ đồng. Trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng như tại khoản 4, pháp nhân thương mại có thể bị phạt tới 18 tỷ đồng hoặc bị đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm.
Ngoài ra, các hình phạt bổ sung đối với pháp nhân thương mại gồm: phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 300 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.
Qua khám xét chỗ ở đối với Nguyễn Thị Hợi và làm việc với Nguyễn Thị Hằng, Phạm Thị Toán, các người này tự nguyện giao nộp cho công an số lượng rất lớn các sản phẩm gồm: 1.945 hộp Vương Đường Huyết Đan; 5.009 hộp Ngọc mẫu hoàng cung; 2.579 hộp Thảo mộc bôi da TKH; 106 hộp An cốt vương TKH; 695 hộp Antigout TKH; 2.879 hộp Thảo mộc kháng sinh TKH; 2.164 hộp Vương Thọ Đan; 203 hộp Thảo mộc tăng cân TKH; 2.800 hộp Viêm xoang TKH; 6.924 hộp Thanh Huyết Đan; 317 Nam vương TKH; 28 hộp Thảo mộc giảm cân TKH; 1.812 hộp viên đặt Cao trĩ sâm đỏ; 7.275 hộp viên đặt Trinh nữ hoàng cung.