Sản xuất nấm linh chi từ gỗ thải

Với việc tận dụng gỗ thải ở làng nghề để sản xuất nấm linh chi mang lại hiệu quả kinh tế cao, đề tài của anh Trần Công Hậu (sinh năm 1993) - Hội Nông dân thị trấn Vạn Giã (huyện Vạn Ninh) được trao giải khuyến khích tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh lần thứ X.

Anh Hậu cho biết, trên địa bàn huyện có nhiều làng nghề như mộc, trầm…, sau quá trình chế biến thường đổ bỏ nhiều phế phẩm là gỗ thải loại. Số phế phẩm trên được các hộ tận dụng làm chất đốt nhưng chỉ chiếm một phần nhỏ, hầu hết đem đi đốt bỏ, gây lãng phí và ảnh hưởng môi trường. Để giảm bớt tình trạng trên, anh tìm giải pháp tận dụng tối đa nguồn gỗ thải để sản xuất nấm linh chi, vừa tiết kiệm phế phẩm, vừa tăng thêm thu nhập và bảo vệ môi trường.

Sản xuất nấm linh chi dưới tán rừng.

Quy trình sản xuất nghiêm ngặt vô trùng.

Ngoài cây dó bầu là nguyên liệu chính cho làng nghề trầm còn có rất nhiều gỗ xoài, mít, keo cũng có thể tận dụng để sản xuất nấm. Đây cũng là nguyên liệu thích hợp để ươm nấm linh chi giống. Theo anh Hậu, quy trình làm nấm linh chi từ gỗ thải khá đơn giản: Sau khi gỗ thải được thu gom về, cắt khúc từng đoạn 10 - 12cm, khoan 6 - 7 lỗ sâu trên bề mặt khúc gỗ, sau đó xử lý thanh trùng, cấy meo và đóng bịch. Bịch giống được ủ ở nơi mát, ít ánh sáng từ 15 đến 21 ngày. Hàng ngày theo dõi, chờ cho tơ nấm ăn hết gỗ, phôi nấm lan hết bịch ni-lông thì vận chuyển đến nơi trồng là khu vực dưới tán cây rừng; sau đó tiếp tục theo dõi quá trình sinh trưởng và phát triển của nấm, duy trì độ ẩm 70 - 80% bằng cách tưới 1 - 2 lần/tuần. Nếu nơi có nhiệt độ cao thì nên tăng tần suất tưới 2 - 4 lần/tuần để nấm phát triển tốt. Nấm linh chi trồng kiểu này phát triển hoàn toàn tự nhiên, không thuốc bảo vệ thực vật, đạt hàm lượng dược tính cao nên có giá bán cao hơn. Thời gian thu hoạch nấm linh chi làm theo cách truyền thống (xây dựng nhà trại) là 30 ngày; giá thành 600 - 800 ngàn đồng/kg; người trồng phải bỏ ra 15 - 20 triệu đồng để thiết kế trại, thu hoạch được 1 tấn nấm/vụ 3 tháng. Trong khi đó, phương pháp mới rút ngắn còn 21 ngày; chi phí bỏ ra 7 - 10 triệu đồng (không làm trại), thu hoạch 1 tấn/vụ 2 tháng; giá bán 800 ngàn - 1 triệu đồng/kg.

Thu hoạch nấm theo phương pháp cũ trong nhà trại.

Theo ông Nguyễn Hữu Hoàng - Chủ tịch Hội Nông dân thị trấn Vạn Giã, phương pháp sản xuất nấm linh chi của anh Hậu tận dụng triệt để nguồn nguyên liệu giá rẻ, thải loại, giải quyết việc làm tại địa phương. Đây là mô hình hiệu quả có thể sản xuất ngay cả trong mùa mưa. Bên cạnh đó, mô hình giúp giải quyết gánh nặng về chất thải rắn đổ bỏ hiện nay là rất lớn, gây ô nhiễm môi trường. Sau khi thu hoạch nấm, gỗ mục còn tạo được độ phì nhiêu, bổ sung chất dinh dưỡng cho đất, nhất là dưới tán cây lâm nghiệp có độ mùn thấp...

V.L