Sản xuất nông, lâm nghiệp một năm nhìn lại
Mặc dù gặp nhiều khó khăn như dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, mưa lũ gây ảnh hưởng tới tài sản, hoa màu của người dân, đặc biệt dịch Covid-19 đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh nông sản, tuy nhiên, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, sản xuất nông, lâm nghiệp năm 2021 của tỉnh Bắc Kạn vẫn đạt mục tiêu đề ra.
Sản xuất nông nghiệp diễn ra trong điều kiện thời tiết tương đối thuận lợi, năng suất cây trồng đạt khá, bước đầu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp mang lại hiệu quả. Các mô hình sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm, quy mô tập trung, sản xuất theo chuỗi giá trị được các địa phương triển khai, nhân rộng (khoai tây, ngô ngọt, bí xanh thơm, dong riềng, rau cải nhật, củ kiệu, ớt, mơ…), chuyển đổi cây trồng, sử dụng đất có hiệu quả hơn. Sản phẩm ngày càng nâng cao năng suất, chất lượng, giảm chi phí, mang lại hiệu quả kinh tế trong sản xuất, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài tỉnh. Nhiều sản phẩm còn được chế biến để xuất khẩu như củ kiệu, rau cải, quả mơ…
Gia đình chị Đinh Thị Thu Trà ở thôn Chúa Lải, xã Thanh Vận (Chợ Mới) thu hoạch ớt.
Cơ giới hóa trong sản xuất ngày càng được đẩy mạnh trong các khâu làm đất, chăm sóc, thu hoạch, vận chuyển, sơ chế, bảo quản. Các hoạt động dịch vụ, phục vụ sản xuất được tăng cường, đa dạng như dịch vụ tưới, tiêu đảm bảo đủ nước cho gieo cấy và chăm sóc cây trồng; dịch vụ làm đất (cày, bừa, gặt lúa); dịch vụ về vật tư, giống, phân bón, thuốc BVTV... đảm bảo yêu cầu cho sản xuất.
Cùng với đó, công tác chỉ đạo, điều hành, hỗ trợ sản xuất có nhiều đổi mới, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, chỉ đạo, hỗ trợ nông dân thi đua phát triển sản xuất. Các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp của tỉnh, huyện, các chương trình, dự án tiếp tục được thực hiện và có vai trò tích cực trong hỗ trợ sản xuất hàng hóa, xây dựng chuỗi liên kết với nhiều sản phẩm phong phú, đặc trưng, được thị trường ưa chuộng.
Mặc dù một số diện tích cây trồng chính thực hiện không đạt kế hoạch giao như: Cây thuốc lá, dong riềng, khoai môn..., tuy nhiên, người dân đã chủ động chuyển sang trồng các loại cây trồng khác theo nhu cầu thị trường, có giá trị kinh tế cao hơn. Việc chuyển đổi này vẫn đảm bảo diện tích gieo trồng theo kế hoạch giao và mang lại hiệu quả cao trên một đơn vị diện tích.
Chị Đinh Thị Thu Trà, thôn Chúa Lải, xã Thanh Vận (Chợ Mới) cho biết: “Năm 2021, tôi trồng 1.000m2 cây ớt từ đất trồng lúa, được hợp đồng bao tiêu với giá thấp nhất là 10.000 đồng/kg. Hiện nay, mỗi tuần chúng tôi hái được khoảng 100kg, giao cho công ty với giá 15.000 đồng/kg. Trồng ớt không khó vì được hỗ trợ giống, phân bón, thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 3 tháng, thu nhập cao hơn trồng lúa nhiều lần”.
Các địa phương tiếp tục hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa được 176ha, đồng thời duy trì 1.725ha diện tích đã chuyển đổi từ những năm trước. Tổng diện tích cây lương thực có hạt đạt 37.273ha, sản lượng đạt 179.786 tấn, đạt 101% kế hoạch. Tổng diện tích cây chất bột, rau màu, cây công nghiệp, cây ăn quả đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Có 3.340ha đất sản xuất đạt 100 triệu đồng/ha trở lên .
Lĩnh vực chăn nuôi gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh tả lợn châu Phi và bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò. Ngoài ra, giá thức ăn gia súc tăng cao cũng ảnh hưởng lớn đến công tác tái đàn của người dân. Tuy nhiên, phương thức chăn nuôi đã được cơ cấu lại, chuyển dần sang hướng phát triển chăn nuôi quy mô lớn, chăn nuôi nông hộ nhưng áp dụng khoa học công nghệ. Đến hết năm 2021, đàn đại gia súc, gia cầm cả tỉnh đều đạt trên 90% kế hoạch; tổng sản lượng thịt hơi các loại ước đạt 24.000 tấn…
Công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng được tăng cường, các hành vi vi phạm được lực lượng Kiểm lâm phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh, đúng quy định, không để tồn đọng, kéo dài thành điểm nóng. Tỉnh đã tổ chức chương trình trồng mới 1 tỷ cây xanh trên địa bàn; diện tích trồng rừng đạt 5.156ha, đạt 144% kế hoạch. Trong đó, trồng lại sau khai thác, người dân tự trồng mới là 3.443ha, trồng cây phân tán 1.713ha, nâng tỷ lệ che phủ rừng đạt 73,4%.
Sản xuất, chế biến gỗ rừng trồng phát triển mạnh trên địa bàn tỉnh với hơn 300 cơ sở chế biến.
Ngoài ra, khai thác lâm sản gỗ rừng trồng tính đến ngày 15/11/2021, trên địa bàn đã thực hiện được 293.979m3, đạt 102% kế hoạch, tăng gần 70.000m3 so với năm 2020. Với giá bán trung bình khoảng 800.000 đến 1 triệu đồng/m3, doanh thu của người trồng rừng đạt trên 200 tỷ đồng. Đặc biệt là lượng gỗ khai thác cơ bản được chế biến trong tỉnh, góp phần nâng cao chuỗi giá trị rừng trồng và doanh thu từ xuất khẩu ván dán, đũa gỗ...
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp gặp nhiều khó khăn. Cụ thể như, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, tiêu thụ nông sản. Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) và viêm da nổi cục (VDNC) trên trâu, bò tái phát trở lại; giá thức ăn tăng cao gây ảnh hưởng lớn đến công tác tái đàn lợn và tâm lý người chăn nuôi. Tỷ lệ tiêm phòng các loại vắc xin thấp so với kế hoạch đề ra. Công tác tiêm phòng cho động vật chủ yếu giao cho lực lượng thú y viên cơ sở thực hiện, trong khi thú y viên phải kiêm nhiệm các nhiệm vụ khác...
Do quy mô nhỏ nên một số doanh nghiệp, HTX chưa tiếp cận được với cơ chế, chính sách phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh vì không đạt tiêu chí hỗ trợ. Chuỗi liên kết sản xuất với tiêu thụ, mô hình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp an toàn được quan tâm nhưng phát triển chưa mạnh.
Tình hình vi phạm trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng vẫn xảy ra; năng suất và giá bán của rừng trồng thấp, chi phí vận chuyển cao, rừng trồng gỗ lớn chưa nhiều, chi phí tái trồng rừng cao, nên hiệu quả kinh doanh rừng trồng còn thấp, chưa thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư.
Có thể thấy, hoạt động sản suất nông, lâm nghiệp trong năm qua còn nhiều khó khăn nhưng kết quả vẫn đạt mục tiêu đề ra. Đây là cơ sở để tỉnh có sự điều chỉnh, khắc phục nhằm đạt kết quả cao hơn trong năm tới./.
