Sáng mãi truyền thống Chi bộ An Tiêm

Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Quảng Trị

Thành kính thắp nén nhang lên bàn thờ gia tiên, ông Nguyễn Văn Liêu (SN 1933), nguyên Bí thư Chi bộ An Tiêm, con của ông Nguyễn Bệc ở thôn An Tiêm xúc động nói: “Bản thân tôi luôn tự hào khi được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng. Càng tự hào hơn khi cha tôi là một trong những người con ưu tú của quê hương làm nên những trang sử đỏ đầu tiên của lịch sử Đảng bộ Quảng Trị”.

Theo ông Liêu, An Tiêm là vùng quê giàu truyền thống yêu nước nên trước đây thường xuyên bị thực dân, tay sai khủng bố và đàn áp. Dẫu vậy, cán bộ, đảng viên và Nhân dân thôn An Tiêm vẫn một lòng chung thủy, đi theo Đảng, Bác Hồ. Chính nơi đây đã nuôi dưỡng, chở che biết bao chiến sĩ cộng sản kiên trung hoạt động trong lòng địch, sớm dấy lên nhiều phong trào yêu nước.

Ông Nguyễn Văn Liêu (bên trái) tự hào kể về sự ra đời của Chi bộ Cộng sản An Tiêm - Ảnh: M.Đ

Theo ông Nguyễn Đính (SN 1952), nguyên Bí thư Chi bộ An Tiêm, ngay từ những năm đầu thế kỷ XX, khi chưa có Đảng cộng sản lãnh đạo, một số thanh niên trí thức yêu nước ở thôn An Tiêm như Đoàn Lân, Trần Ngung, Lê Ngọc Uynh thường nhóm họp tại khu Mộ Súng để bàn luận về thời cuộc, đọc sách báo, tìm hiểu các cuộc đấu tranh cách mạng trong nước và trên thế giới.

Từ năm 1926, thôn An Tiêm đã quy tụ nhiều tổ chức yêu nước đứng chân hoạt động. Đến khi tổ chức “Việt Nam Thanh niên Cách mạng (VNTNCM) đồng chí Hội” ra đời, những thanh niên ưu tú này nhanh chóng gia nhập. Năm 1927, chi hội “VNTNCM đồng chí Hội An Tiêm” được thành lập. Ngoài 3 đồng chí kể trên, từ năm 1928-1929 còn kết nạp thêm 4 đồng chí nữa là Đoàn Bá Thừa, Nguyễn Kháng, Nguyễn Bệc, Đặng Oanh.

Từ đó, các hội viên đi về vùng nông thôn vận động Nhân dân giác ngộ tinh thần yêu nước và ý chí chống giặc ngoại xâm, qua đó phát triển hội viên, thành lập các tổ chức quần chúng yêu nước. Cũng trong thời gian này, phong trào đấu tranh trong Nhân dân dâng cao, nhất là sau khi được tiếp cận với các bài nói, bài viết của đồng chí Nguyễn Ái Quốc và các loại sách báo tiến bộ.

Tháng 10/1929, từ trong nhà tù Lao Bảo, đồng chí Đoàn Lân-người con của thôn An Tiêm, một trong những chiến sĩ cách mạng đầu tiên của nhóm Cộng sản Đảng Quảng Trị-đã gửi thư động viên cho các đồng chí ở An Tiêm, có đoạn: “Phải tổ chức lại Chi bộ đỏ, tìm liên lạc đỏ ở Nghệ Tĩnh và phía Bắc, anh em An Tiêm hãy tiếp tục sự nghiệp cách mạng… xiềng xích gông cùm là đồ luyện côn, cơm vắt, áo tù là thuốc bổ não. Anh chị em hãy tiến lên! Tiến lên! Giữ vững tinh thần tiếp tục sự nghiệp cách mạng; không sợ chết, không sợ tù, không sợ tra tấn… cứ tiếp tục hoạt động theo mục tiêu, phương hướng đấu tranh của Đông Dương Cộng sản Đảng”.

Bức thư đã trở thành nguồn động lực, sức mạnh to lớn cho các chiến sĩ cộng sản thôn An Tiêm khẩn trương thành lập chi bộ cộng sản.

Ngày 17/11/1929, nhân dịp kỷ niệm ngày thắng lợi Cách mạng Tháng Mười Nga, tại đình làng An Tiêm, Chi bộ Cộng sản An Tiêm gồm 3 đồng chí là Đoàn Bá Thừa (Đoàn Thị), Nguyễn Kháng, Nguyễn Bệc (Đạo) nhóm họp và tuyên bố thành lập; đồng chí Đoàn Bá Thừa được cử làm Bí thư Chi bộ. Đến tháng 3/1930, chi bộ kết nạp thêm 2 đồng chí là Lê Thị Trúc và Lê Dỏ. Đây là Chi bộ Cộng sản đầu tiên trên địa bàn Quảng Trị. Sự ra đời của Chi bộ Cộng sản An Tiêm là đỉnh cao của phong trào yêu nước, đáp ứng yêu cầu của phong trào cách mạng lúc bấy giờ; mở đầu cho sự ra đời của các chi bộ đảng ở Quảng Trị...

Di tích đài tưởng niệm-nơi thành lập Chi bộ Cộng sản An Tiêm - Ảnh: M.Đ

Tự hào viết tiếp trang sử mới

Đặt chân đến di tích đài tưởng niệm, nơi thành lập Chi bộ Cộng sản An Tiêm trong một ngày tháng 9, chúng tôi cảm nhận nhiều niềm vui khi bắt gặp hình ảnh giáo viên và học sinh Trường tiểu học Triệu Thành đang vệ sinh khuôn viên di tích, cùng nói chuyện về những người con ưu tú của quê hương. Đây là “địa chỉ đỏ” để giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho học sinh và thế hệ trẻ. Cùng với di tích lịch sử này, địa phương còn có đình làng, bến đò An Tiêm đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, biết bao người con ưu tú của quê hương An Tiêm đã anh dũng cống hiến và hy sinh. Thôn có 9 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, 62 liệt sĩ, 32 lão thành cách mạng và cán bộ tiền khởi nghĩa; hàng trăm người được tặng thưởng huân, huy chương các loại; hàng chục người được hưởng các chế độ thương binh, bệnh binh... Sau ngày đất nước thống nhất, phát huy truyền thống của quê hương cách mạng, cán bộ, đảng viên và Nhân dân thôn An Tiêm đã nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, luôn đoàn kết, sáng tạo, cần cù trong học tập, công tác, lao động sản xuất.

Theo Bí thư Chi bộ An Tiêm Đặng Thị Hằng, việc đẩy mạnh công tác xây dựng đảng, phát triển đảng viên mới được chi bộ hết sức quan tâm. Hiện, Chi bộ An Tiêm có 28 đảng viên; nhiều năm liền đạt danh hiệu chi bộ “trong sạch, vững mạnh xuất sắc”. Chi bộ luôn phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Minh chứng cho điều đó là bộ mặt nông thôn An Tiêm ngày càng khởi sắc, đời sống vật chất, tinh thần người dân ngày càng nâng cao.

“An Tiêm vinh dự được UBND tỉnh ra quyết định công nhận “Làng văn hóa xuất sắc cấp tỉnh” năm 2024. Các thế hệ con em nơi đây đã vượt qua khó khăn, nỗ lực phấn đấu vươn lên, đạt nhiều thành tích cao trong học tập và công tác. Hiện nay, thôn An Tiêm tự hào có 13 tiến sĩ, 26 thạc sĩ, hàng trăm cử nhân; nhiều cán bộ lãnh đạo, kỹ sư, bác sĩ… đang công tác và làm việc trên mọi miền Tổ quốc”, Bí thư Chi bộ An Tiêm Đặng Thị Hằng cho biết.

Minh Đức