Sắp chiếu bộ phim tài liệu về sự kiện 30 năm Liên Xô tan rã
Bộ phim tài liệu đặc biệt 'Mùa đông 1991' phân tích về sự tan rã của Liên Xô gồm 10 tập do công ty Media 21 và Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh hợp tác sản xuất sẽ được công chiếu liên tục từ ngày 17 đến 26/12 trên kênh HTV9.
Thay mặt nhóm đạo diễn, PGS.TS Bùi Chí Trung cho biết, bộ phim tài liệu “Mùa đông năm 1991” gồm 10 tập nói về sự kiện 30 năm Liên Xô tan rã - cơn địa chấn chính trị chấn động thế kỷ XX (25/12/1991-25/12/2021). Sự kiện Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) tan rã diễn ra đã tròn 30 năm, nhưng trên phạm vi toàn thế giới, các phương tiện truyền thông đại chúng, các mạng xã hội vẫn đề cập đến sự kiện này với một sự chú ý đáng kinh ngạc.
Liên bang Nga hiện nay không còn là một nước xã hội chủ nghĩa nữa, nhưng những kết quả thăm dò dư luận này vẫn là minh chứng về tình cảm và thái độ của nhân dân với những ưu việt và tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội. “Rõ ràng, nhân dân không hề từ bỏ chủ nghĩa xã hội mà sự phản bội mang tính chất quyết định của một số nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Liên Xô đã tước đoạt đi chế độ xã hội chủ nghĩa ở đất nước này. Việc sửa đổi điều 6 Hiến pháp Liên Xô năm 1990 cũng do chính lực lượng này chủ trì, không một thế lực thù địch bên ngoài nào có khả năng thực hiện được điều đó”, PGS. TS Bùi Chí Trung nhấn mạnh.
Theo PGS.TS Bùi Chí Trung, năm 1990, khi ê-kíp của Mikhail Gorbachev lập ra chức vụ Tổng thống Liên Xô để thay thế Tổng Bí thư Đảng Cộng sản nắm giữ chức vụ Tổng Tư lệnh tối cao các lực lượng vũ trang của Liên Xô, khi đó Đảng Cộng sản Liên Xô đã tự mình đoạn tuyệt với quân đội Liên Xô. Đảng mất đi quyền kiểm soát quân đội cũng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự thất bại của cuộc chính biến ngày 19-8-1991, khi Ủy ban Nhà nước về tình trạng khẩn cấp cố gắng loại bỏ Mikhail Gorbachev để cứu lấy Đảng Cộng sản Liên Xô và Liên bang Xô viết.
Sau sự thất bại của cuộc chính biến 19/8/1991, Đảng Cộng sản bị cấm hoạt động trên lãnh thổ Liên bang Nga, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô cũng bị giải tán, đó chính là dấu chấm hết cho Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết sau 74 năm tồn tại.
PGS.TS Bùi Chí Trung cho biết, nhân dịp 30 năm sự kiện Liên Xô sụp đổ, nhóm thực hiện dự án phim muốn thông qua bộ phim để hệ thống hóa, xâu chuỗi các sự kiện, từ đó phân tích để đưa ra những câu trả lời thỏa đáng cho những câu hỏi, như: Vì sao Liên Xô sụp đổ? Những bài học gì của sự kiện trải qua 30 năm vẫn còn nguyên vẹn giá trị?...
“Để sản xuất bộ phim này, chúng tôi đã phải chuẩn bị suốt 3 năm từ khâu kịch bản, sưu tập hình ảnh, tư liệu lịch sử. Đặc biệt, bộ phim sử dụng rất nhiều tư liệu quý lần đầu tiên được công bố, nhóm làm phim đã tỏa đi nhiều mũi cả ở trong nước và nước ngoài để thực hiện các phỏng vấn độc quyền chứng nhân lịch sử, các chuyên gia, học giả và nhiều nhân vật có liên quan đến sự kiện” - PGS.TS Bùi Chí Trung chia sẻ.
Dự án được Media 21 khởi phát từ 3 năm trước đây bởi đó là thời điểm có nhiều thuận lợi. Trước hết, đó là thời điểm ngay sau kỷ niệm 100 năm cuộc Cách mạng Tháng Mười 1917, các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới, đặc biệt là từ bốn trung tâm nghiên cứu lớn nhất: Nga, Mỹ, Trung Quốc và Tây Âu đã công bố rất nhiều công trình mới, có giá trị cao về Liên Xô, về phong trào Xã hội Chủ nghĩa nhân dịp này. Đây chính là những viên gạch góp phần xây dựng lên kịch bản của Media 21. Song song với đó, đoàn làm phim đã nhận được sự trợ giúp của các cố vấn và chuyên gia hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực này. Đặc biệt, những bài viết, bài nghiên cứu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong suốt hàng chục năm qua về vấn đề Liên Xô và Đổi mới tại Việt Nam là một bộ phận không thể thiếu trong nội dung của bộ phim.
Bộ phim "Mùa đông 1991" hướng tới mục đích góp phần đi tìm lời giải cho không chỉ câu hỏi "Vì sao Liên Xô sụp đổ?" mà còn mong muốn giải đáp thắc mắc "Vì sao Việt Nam đứng vững?". Chính vì vậy, phạm vi không gian, thời gian của bộ phim không chỉ giới hạn tại Liên Xô trong năm 1991, mà thực tế là một góc nhìn lại, trải rộng từ ngày Cách mạng Tháng Mười vĩ đại nổ ra. Bên cạnh những sự kiện trên đất nước của Lenin còn là những ràng buộc, liên hệ chặt chẽ với tình hình của Việt Nam tại mỗi thời điểm đó.