Sắp hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo thông minh cho nông nghiệp

Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đứng trước yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng xanh, bền vững và gia tăng giá trị, việc hình thành một Trung tâm Đổi mới sáng tạo thông minh dành riêng cho lĩnh vực nông nghiệp đang được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt quan trọng cho toàn ngành. Thông tin này được chia sẻ tại Hội thảo “Nông nghiệp công nghệ cao cho tăng trưởng xanh”, diễn ra ngày 14/12 trong khuôn khổ TECHFEST Việt Nam 2025, thu hút sự quan tâm của đông đảo chuyên gia, doanh nghiệp, nhà đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp.

Các đại biểu tham gia thảo luận hội thảo.

Theo các đại biểu, nông nghiệp không chỉ là trụ cột kinh tế mà còn là lĩnh vực chịu tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và yêu cầu giảm phát thải. Trong bối cảnh đó, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ cao được xem là “chìa khóa” để tái cấu trúc chuỗi giá trị nông nghiệp theo hướng hiệu quả hơn, xanh hơn và bền vững hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều sáng kiến công nghệ nông nghiệp vẫn gặp rào cản lớn do thiếu môi trường thử nghiệm, thiếu chuyên gia đồng hành và khó tiếp cận thị trường.

Xuất phát từ yêu cầu đó, sáng kiến thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo nông nghiệp thông minh do Hệ sinh thái nông nghiệp bền vững MEVI khởi xướng được đánh giá là bước đi có tính chiến lược. Trung tâm được định hướng trở thành đầu mối kết nối giữa nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp, startup và nông dân, nhằm tháo gỡ những “điểm nghẽn” tồn tại lâu nay trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Bà Nguyễn Thị Thu, sáng lập hệ sinh thái MEVI cho biết, trung tâm sẽ tích hợp các chức năng cốt lõi như nghiên cứu – thử nghiệm mô hình, trình diễn công nghệ, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật, ươm tạo và tăng tốc dự án khởi nghiệp, kết nối thị trường và nhà đầu tư. Điểm nhấn của mô hình này là hệ thống phòng lab thử nghiệm “từ ý tưởng tới sản phẩm” và khu trình diễn công nghệ xuyên suốt chuỗi giá trị nông nghiệp, tạo điều kiện để các giải pháp công nghệ được kiểm chứng thực tế trước khi nhân rộng.

Bà Nguyễn Thị Thu - nhà sáng lập hệ sinh thái MEVI cho biết, Trung tâm Đổi mới sáng tạo nông nghiệp bền vững được kỳ vọng sẽ trở thành điểm kết nối quan trọng của tri thức, công nghệ và cộng đồng trong lĩnh vực nông nghiệp. Ảnh: Mai Hà.

Không chỉ dừng lại ở vai trò hỗ trợ kỹ thuật, trung tâm còn hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế và chuẩn hóa sản xuất nông nghiệp. Theo kế hoạch, trung tâm kỳ vọng hỗ trợ hàng nghìn người đo lường hiệu quả sản xuất, chuẩn hóa hàng nghìn mô hình nông nghiệp, liên kết các nhà máy chế biến nhằm giảm chi phí khấu hao thiết bị, đồng thời kết nối đầu ra cho sản phẩm theo chuỗi giá trị bền vững. Đây được xem là nền tảng quan trọng để thúc đẩy khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao gắn với tăng trưởng xanh.

Từ góc độ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, Ông Phạm Duy - Trưởng Ban Kết nối Đầu tư TECHFEST Việt Nam, Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh và bền vững. Việc thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn mở ra dư địa lớn cho cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Theo ông Phạm Duy, việc thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp là yêu cầu tất yếu. Ảnh: Mai Hà.

Thông qua TECHFEST, Ban Tổ chức kỳ vọng tạo lập cầu nối hiệu quả, giúp các startup nông nghiệp không chỉ mở rộng hoạt động trong nước, tiếp cận các đô thị lớn, mà còn từng bước kết nối với đối tác, nhà đầu tư quốc tế, qua đó góp phần nâng cao giá trị nông nghiệp Việt Nam và thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững trong giai đoạn tới.

Thực tế đã chứng minh, khi có sự đồng hành của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, giá trị nông sản có thể được nâng lên đáng kể. Nhiều mô hình hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp sau khi được hỗ trợ về công nghệ, tiêu chuẩn và kết nối thị trường đã gia tăng giá trị sản phẩm gấp nhiều lần, mở ra hướng đi mới cho phát triển kinh tế nông thôn.

Hoàng Trang