Sau cấm học sinh nữ đi học, Taliban đuổi luôn giáo viên nữ

Sau nữ sinh trung học và đại học, nhân viên nữ tại trường học là đối tượng tiếp theo phải rời khỏi nền giáo dục Afghanistan. Ảnh: AP.

Ngày 20/12, chính quyền Taliban ở Afghanistan đã ban hành lệnh cấm nữ sinh theo học đại học, mở rộng lệnh cấm nữ sinh học trung học trước đó. Như vậy, trình độ học vấn cao nhất một bé gái người Afghanistan có thể đạt được là trình độ tiểu học, lớp 6.

Tuy nhiên, cho đến ngày 22/12, chính quyền Taliban tiếp tục cho những phụ nữ đang làm việc trong trường học tại Afghanistan "về nhà". Theo NPR, quy mô của lệnh cấm hiện vẫn chưa xác định được. Việc này làm dấy lên lo ngại Taliban có ý định cấm tất cả trẻ em gái là phụ nữ đến trường.

Phụ nữ phải rời trường, kể cả hiệu trưởng

Một số phụ nữ làm việc tại các trường học cho hay hiệu trưởng thông báo họ phải rời đi. Những người khác cho biết lực lượng an ninh Taliban đợi ở cửa trường học của họ và ra lệnh cho họ về nhà. Trong một số trường hợp, các hiệu trưởng là phụ nữ và họ cũng được lệnh rời đi.

Trong một trường hợp khác, một nhà giáo dục nói rằng lực lượng an ninh Taliban đã xông vào trường của ông, nơi có cả nữ sinh (từ lớp 1 đến lớp 6) và nam sinh (đến trung học phổ thông), rồi yêu cầu những phụ nữ làm việc ở đây buộc phải rời đi trước họng súng. Anh cho biết mình và các đồng nghiệp nam khác còn bị cảnh báo không cho phép phụ nữ quay lại trường học.

Các trường học ở Afghanistan phần lớn đóng cửa vào mùa đông. Vì vậy, không lớp học nào diễn ra trong thời gian diễn ra các hoạt động này. Tuy nhiên, các trường học trên khắp Kabul vẫn có nhân viên nữ - bao gồm giáo viên, hiệu trưởng, cán bộ - chấm bài kiểm tra và thực hiện công việc hành chính thông thường.

Nhiều cán bộ nữ tại các trường học ở Afghanistan bị mời rời khỏi trường. Ảnh: Wall Street Journal.

Một hiệu trưởng cho biết bà nhận được thông báo yêu cầu bà mời tất cả phụ nữ làm việc trong trường về nhà cho đến khi có thông báo mới qua tin nhắn.

"Thật vô nghĩa. Chúng tôi không biết mình phải cầu cứu ở đâu. Giờ đây, chúng tôi chỉ có thể chấp nhận mà thôi", bà cho hay phụ nữ không được chào đón ở nhiều bộ trong chính phủ do Taliban điều hành.

Trong tin nhắn gửi tới các hiệu trưởng trường học, một quan chức của Bộ Giáo dục cho biết lực lượng an ninh Taliban đã ra lệnh cho các nữ nhân viên về nhà chỉ vì "sự hiểu lầm".

"Chờ đến khi có công văn, họ sẽ được phép tiếp tục công việc của mình và đến trường trở lại", thông báo này cho hay

Phản đối

Một người phụ nữ điều hành một trường dòng Hồi giáo dành cho nữ sinh đã nhanh chóng dỡ bỏ tấm biển quảng cáo chiêu sinh khỏi con phố bên dưới. Bà bày tỏ với NPR rằng mình sợ sẽ gặp rắc rối khi dạy về đạo Hồi cho các cô gái.

"Đây là nguồn thu nhập chính của tôi. Tôi sẽ phải bí mật dạy các cô gái kinh Qur'an", cô nói.

Khi một số phụ nữ bị đuổi khỏi nơi làm việc, những người khác đã phản đối. Khoảng 20 phụ nữ Afghanistan đã tổ chức một cuộc tuần hành hiếm hoi để phản đối lệnh cấm giáo dục từ chính quyền. Lực lượng an ninh Taliban bao trùm khu vực, tuần tra bằng xe Humvee, lính bộ, lính đi xe máy và thậm chí cả xe cứu hỏa.

Phụ nữ Afghanistan biểu tình sau lệnh cấm nữ giới tới trường đại học của Taliban. Ảnh: Reuters.

Ở một diễn biến khác, theo đoạn phim của các nhà hoạt động Afghanistan, nhiều nam sinh y khoa đã xông ra khỏi lớp học để thể hiện tình đoàn kết với các đồng môn nữ - những người hiện đã bị đình chỉ học đại học. Ở một trường đại học khác, nhiều đàn ông và phụ nữ cũng tụ tập biểu tình.

Đây là hình ảnh rất ý nghĩa và hiếm có vì đàn ông Afghanistan luôn vắng trong các cuộc biểu tình ủng hộ quyền được đi học của phụ nữ.

Lên tiếng

Trong tuyên bố công khai đầu tiên của Bộ trưởng Giáo dục Đại học kể từ khi lệnh cấm phụ nữ học đại học được ban hành, ông Sheikh Neda Mohammad Nadeem khẳng định động thái này chỉ là tạm thời và đổ lỗi cho các nữ sinh về tình trạng hiện tại.

Theo ông, các nữ sinh đã không tôn trọng các quy tắc của Taliban về sự khiêm tốn - đòi hỏi phải che mặt, khăn trùm đầu và áo choàng dài rộng màu đen.

"Phụ nữ ăn mặc như thể họ đang đi dự đám cưới", ông nhận xét.

Ông Nadeem cho biết nhiều phụ nữ đã trà trộn và đi học tại các trường đại học xa xôi mà không có nam giới giám hộ. Ông cũng nói thêm một số phụ nữ được phép học các môn học không phù hợp với văn hóa Afghanistan hoặc Hồi giáo như kỹ thuật và nông nghiệp.

Theo phát ngôn của ông Nadeem, phụ nữ đã bị đình chỉ học tại các trường đại học công lập và tư thục, thậm chí cả các trung tâm học phí tư nhân nơi các cô gái được giáo dục không chính quy, chủ yếu là các bài học tiếng Anh và toán.

Ông cũng cho hay chính phủ Afghanistan đang "làm việc để giải quyết các vấn đề trong khuôn khổ luật Hồi giáo".

Trong tuyên bố, bộ trưởng không đề cập đến việc các nữ giáo viên bị đuổi khỏi trường học của họ cũng như liệu trẻ em gái có thể tiếp tục đi học tiểu học hay không. Trong trường hợp không có bất kỳ bình luận nào về những lo ngại này, phụ huynh, giáo viên và chính các cô gái sẽ không biết tương lai sẽ ra sao.

Linh Thùy