Sáu điểm rút ra từ tuần lễ ngoại giao của Tổng thống Trump để giải quyết vấn đề Ukraine

Tổng thống Nga (trái) và Tổng thống Mỹ họp báo chung sau hội nghị thượng đỉnh tại Alaska ngày 15/8. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo đài RT ngày 20/8, giai đoạn ngoại giao bất ngờ và sôi động này bắt đầu bằng chuyến đi của Tổng thống Nga Vladimir Putin để tham dự hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Trump tại Anchorage, Alaska ngày 15/8. Cả hai lãnh đạo đều hoan nghênh các cuộc đàm phán “ấm áp” và “xây dựng”.

Sau đó, ngày 18/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tới thủ đô của Mỹ để thảo luận về một thỏa thuận hòa bình với Nga. Ông đến cùng với các lãnh đạo châu Âu để tham dự cuộc gặp song phương với ông Trump và một cuộc thảo luận rộng hơn.

Mặc dù nhiều thông tin xung quanh các cuộc đàm phán còn bị hoài nghi, nhưng có một số điểm quan trọng được rút ra sau các diễn biến gần đây.

Ngoại giao trở lại

Hai hội nghị thượng đỉnh trong năm ngày với các bên tham chiến đã đặt ông Trump vào trung tâm ngoại giao xung quanh cuộc xung đột Ukraine.

Xem video họp báo chung của Tổng thống Nga và Mỹ (Nguồn: Reuters):

Vào ngày 15/8, ông Trump tiếp đón ông Putin với nghi thức quân sự đầy đủ tại Anchorage, Alaska. Đây là cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa tổng thống Mỹ và tổng thống Nga kể từ khi cuộc xung đột Ukraine leo thang vào tháng 2/2022.

Khác với chính quyền trước của ông Joe Biden, vốn từ chối đối thoại với Nga và cam kết hỗ trợ Ukraine về mặt quân sự cho đến khi nào còn cần thiết, ông Trump dựa vào phong cách đàm phán trực tiếp, mang tính giao dịch và sẵn sàng tiếp xúc với tất cả các bên để đạt giải pháp ngoại giao. Các quan chức Nga, kể cả Tổng thống Putin, nhiều lần hoan nghênh ý muốn chân thành của Tổng thống Mỹ trong việc đạt hòa bình.

Sau đó, ông Trump sau đó đã gặp ông Zelensky tại Nhà Trắng. Ông Zelensky đến Mỹ vào ngày 18/8 cùng với lãnh đạo Pháp, Đức, Anh, Italy, Phần Lan, cùng Tổng thư ký NATO.

Xem video về chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Zelensky (Nguồn: Reuters):

Không bàn lệnh ngừng bắn mà bàn thỏa thuận hòa bình

Cả lãnh đạo Đức và Pháp đều nói với các quan chức có mặt tại cuộc họp ở Nhà Trắng rằng lệnh ngừng bắn là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ thỏa thuận hòa bình chính thức nào. Tuy nhiên, ông Trump từ chối đề xuất đó. Trong nhiều lần tại cuộc họp, ông nhấn mạnh rằng ông đã giải quyết nhiều xung đột trong 8 tháng làm tổng thống và không xung đột nào được giải quyết bằng lệnh ngừng bắn đầu tiên.

Tổng thống Trump nói: “Tất cả chúng ta rõ ràng sẽ thích một lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong khi chúng ta hành động để hướng tới hòa bình lâu dài và có thể điều đó sẽ xảy ra. Nhưng tính đến thời điểm này thì chưa xảy ra”.

Ông Trump nói thêm: “Trong sáu cuộc chiến mà tôi đã giải quyết, tôi chưa bao giờ có lệnh ngừng bắn. Chúng tôi chỉ bắt đầu đàm phán. Một trong những cuộc chiến ở Congo kéo dài 31 năm. Một cuộc khác mà chúng tôi vừa kết thúc tuần trước giữa hai quốc gia lớn đã kéo dài 35 năm”.

EU hiện diện nhưng thụ động

Các phân tích cho thấy vai trò của Liên minh châu Âu (EU) trong giải quyết xung đột Ukraine đã bị hạ xuống mức quan sát viên.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte tiếp tục tỏ thái độ ngưỡng mộ ông Trump, trong khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen chỉ có thể kêu gọi ông Trump nhận thức về tình cảnh của trẻ em. Quan điểm của bà đối với toàn bộ xung đột, cũng như của quan chức EU phụ trách chính sách ngoại giao Kaja Kallas không xuất hiện trong các phần công khai của cuộc họp tại Nhà Trắng.

Nga tăng mức độ ngoại giao

Ông Yury Ushakov, cố vấn tổng thống Nga, nói với truyền thông rằng Nga sẵn sàng nâng cấp cấp độ ngoại giao của các cuộc đàm phán tiếp theo, mà không tiết lộ ai sẽ đại diện Nga. Đội ngũ hiện tại gồm cố vấn tổng thống Vladimir Medinsky, nhà ngoại giao quân sự Alexander Fomin và Giám đốc Quỹ đầu tư trực tiếp Nga Kirill Dmitriev vẫn giữ nguyên.

Ông Ushakov xác nhận rằng cuộc điện đàm mà ông Trump thực hiện với ông Putin trong lúc gặp 7 nhà lãnh đạo Tây Âu và ông Zelensky kéo dài 40 phút. Trong đó, hai lãnh đạo bày tỏ sẵn sàng thảo luận về giải pháp cho xung đột Ukraine với ông Zelensky.

Châu Âu tự chi tiền mua vũ khí cho Ukraine

Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte chụp ảnh chung tại Nhà Trắng ngày 18/8/2025. Ảnh: AA/TTXVN

Tổng thống Trump đã thuyết phục các nước Tây Âu đồng ý chi trả 100 tỷ USD cho số vũ khí mà Ukraine sẽ mua từ Mỹ. Chưa rõ các quốc gia châu Âu có thể thực hiện điều này hay không.

Tương lai chưa rõ ràng

Mặc dù hoạt động ngoại giao diễn ra mạnh mẽ và có những tuyên bố về tiến triển, nhưng chỉ thời gian mới cho thấy nỗ lực của ông Trump trong giải quyết xung đột Ukraine hiệu quả đến mức nào. Cho đến nay, Tổng thống Zelensky chưa tỏ ý sẵn sàng đồng ý nhượng bộ lãnh thổ theo yêu cầu của Nga và theo thảo luận của ông Trump. Tổng thống Mỹ gợi ý rằng có thể sẽ có cuộc gặp song phương giữa ông Putin và ông Zelensky, trước khi có thể diễn ra một cuộc gặp ba bên.

Ngoài ra, còn chưa có gì rõ ràng về các đảm bảo an ninh mà phương Tây dự định cung cấp cho Ukraine và liệu những đảm bảo này có được Nga chấp nhận hay không. Cũng chưa có ngày nào cụ thể cho cuộc đàm phán ba bên giữa lãnh đạo Nga, Ukraine và Mỹ.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc