Sau mưa lũ, cảnh giác với bệnh uốn ván

Chăm sóc và điều trị bệnh nhân uốn ván tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: BVCC.

Uốn ván không phải bệnh truyền từ người sang người, mà lây qua vết thương hở, trầy xước hoặc đâm xuyên – điều rất dễ xảy ra khi người dân dọn dẹp, khơi thông rác, thu gom đồ đạc sau lũ. Một chiếc đinh gỉ, một mảnh sắt vụn, hay một vết xước nhỏ khi ngâm chân trong nước bẩn đều có thể trở thành “cửa ngõ” để vi khuẩn xâm nhập.

BS Trương Tư Thế Bảo - Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, nếu không được điều trị kịp thời, uốn ván sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như: Gãy xương, viêm phổi, co thắt thanh quản, động kinh, thuyên tắc phổi, suy thận nặng (suy thận cấp) thậm chí tử vong.

Thực tế, sau đợt lũ lớn ở Huế cuối tháng 10 và đầu tháng 11/2025, lượng người dân đến tiêm phòng uốn ván đã tăng đột biến. Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Huế, chỉ trong 10 ngày (từ ngày 27/10 – 7/11), các cơ sở y tế trên địa bàn đã tiếp nhận 123 trường hợp tiêm huyết thanh và 156 trường hợp tiêm vaccine phòng uốn ván – tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước. Con số này cho thấy nhận thức của người dân đã nâng cao, đồng thời phản ánh mức độ rủi ro thực sự mà vùng lũ đang phải đối mặt.

Các chuyên gia cảnh báo, bệnh uốn ván không thể coi thường vì có tỷ lệ tử vong rất cao, lên tới 70-90% nếu không được điều trị sớm. Vi khuẩn có thể tồn tại nhiều năm trong môi trường đất, bùn, cống rãnh, kim loại hoen gỉ và dễ dàng xâm nhập qua vết thương nhỏ. Với điều kiện ngập lụt, ô nhiễm và tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn, nguy cơ nhiễm uốn ván trong giai đoạn này cao hơn gấp nhiều lần so với thời điểm bình thường.

Theo BS Bảo, người dân không nên coi thường những vết thương nhỏ. Bất cứ ai cũng có thể mắc uốn ván. Bệnh không phân biệt tuổi tác, giới tính, đặc biệt là những ai chưa có miễn dịch chống vi khuẩn uốn ván, ví dụ như những người chưa được tiêm vaccine phòng bệnh uốn ván hay không tiêm mũi nhắc của vaccine.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, sau khi bị trầy xước hoặc đạp phải vật nhọn, người dân cần rửa sạch vết thương ngay bằng dung dịch sát khuẩn như povidone iodine hoặc oxy già, tuyệt đối không đắp lá, bùn hay thuốc dân gian lên vết thương. Sau đó, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và tiêm vaccine hoặc huyết thanh chống uốn ván kịp thời. Đây là “hàng rào miễn dịch” duy nhất có thể bảo vệ cơ thể trước độc tố uốn ván.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, người lớn cần tiêm nhắc lại vaccine uốn ván mỗi 10 năm/lần, trong khi phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ phải được tiêm đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Tất cả mọi người đều có thể tránh được rủi ro về sức khỏe do uốn ván bằng một việc rất dễ dàng và đơn giản, đó là tiêm phòng vaccine. Việc tiêm phòng vaccine uốn ván được khuyến cáo cho tất cả trẻ sơ sinh, trẻ em, trẻ vị thành niên và người lớn/người lớn tuổi.

Bên cạnh tiêm chủng, việc sử dụng đồ bảo hộ khi lao động trong môi trường sau lũ là biện pháp thiết thực nhưng thường bị xem nhẹ. Người dân khi dọn dẹp cần mang găng tay, ủng cao su, quần áo dài tay, tránh tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn, bùn đất hoặc vật sắc nhọn. Những hộ gia đình có người bị thương cần giữ vết thương khô, thay băng thường xuyên, không để ẩm ướt.

Đức Trân