Sẽ có 'đội trinh sát đặc biệt' trong tình trạng khẩn cấp

Sáng 26/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp.

Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã làm rõ nhiều vấn đề được đại biểu quan tâm như thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, trách nhiệm bồi thường khi gây thiệt hại và quyền khám xét, bắt giữ người.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng – Đại tướng Phan Văn Giang.

"Chúng tôi sẽ phối hợp với các cơ quan thẩm tra của Quốc hội, các cơ quan hữu quan khác, các bộ ngành khác để có một dự thảo hoàn thiện nhất, trình Quốc hội. Sau khi Quốc hội có nghị quyết, chúng tôi sẽ cùng Chính phủ ban hành các nghị định, thông tư để thực hiện theo đúng quy định", Đại tướng Phan Văn Giang nói.

Một trong những vấn đề được quan tâm nhất là trách nhiệm của lực lượng chức năng khi gây thiệt hại trong quá trình ứng phó tình trạng khẩn cấp. Bộ trưởng Phan Văn Giang nhìn nhận đây là vấn đề phức tạp, cần được quy định hợp lý, thống nhất.

Theo Đại tướng Phan Văn Giang, về nguyên tắc, việc trưng mua, trưng dụng tài sản của người dân thì phải hoàn trả hoặc bồi thường. Tuy nhiên, trong những tình huống đặc biệt nguy hiểm, thiệt hại xảy ra ngoài ý muốn thì việc truy cứu trách nhiệm cần được xem xét cẩn trọng.

"Trong quá trình thực hiện, không may tài sản bị hỏng hoặc mất thì có bị truy cứu trách nhiệm không? Nhiều trường hợp mất cả người cũng không thể nào cứu được khi quyết định của mình có thể bất lợi. Những thảm họa thiên tai là chúng ta không thể lường trước được. Những trận động đất nhẹ như ở nước bạn cũng gây thiệt hại rất lớn", Bộ trưởng phân tích.

Do đó, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu các ý kiến để quy định vấn đề này một cách hợp lý, đặc biệt là với các hành vi không vì mục đích vụ lợi.

Về quyền khám xét, bắt giữ người trong tình trạng khẩn cấp, Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết, luật pháp hiện hành cho phép bất kỳ ai cũng có quyền bắt người phạm pháp quả tang. Tuy nhiên, trong bối cảnh đặc biệt của tình trạng khẩn cấp, dự thảo luật quy định sẽ có "đội trinh sát đặc biệt" để thực hiện nhiệm vụ này một cách chuyên nghiệp hơn.

Đối với vai trò của lực lượng dân quân tự vệ, Bộ trưởng cho rằng cần có tầm nhìn xa hơn, bởi luật pháp cần có sức sống lâu dài.

"Tôi nghĩ đến lúc nào đó, dân quân tự vệ cũng phải bài bản hơn bây giờ, họ cũng có đủ khả năng này. Luật thì phải sống với thời gian, phải đi vào cuộc sống và phải dài hơi", Đại tướng Phan Văn Giang nói và cho rằng những quy định chi tiết, mạnh mẽ hơn có thể được thể hiện trong các nghị định, thông tư hướng dẫn.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Phan Văn Giang đồng tình cần một cơ chế rõ ràng, chuyên nghiệp để trao quyền cho Chủ tịch nước quyết định trong trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể họp được, nhằm đảm bảo tính cấp thiết mà vẫn đúng quy trình.

Về việc tịch thu tài sản, mục đích là để phân biệt giữa tài sản hợp pháp và bất hợp pháp, đồng thời trao quyền cho lực lượng chức năng hành động nhanh để ngăn chặn các nguy cơ lớn hơn, ví dụ như phát tán ra môi trường gây ô nhiễm. Tuy nhiên, ông cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu để quy định chi tiết hơn về vấn đề này.

Đại tướng Phan Văn Giang cũng nhấn mạnh, Chính phủ có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đoàn thể xã hội để huy động tối đa các nguồn lực của toàn xã hội, quốc gia và quốc tế, đảm bảo việc ứng phó tình trạng khẩn cấp đạt hiệu quả cao nhất.

Kết thúc phần giải trình, Bộ trưởng Quốc phòng khẳng định mong muốn xây dựng một đạo luật hiệu quả và thực chất.

"Chúng tôi cũng muốn làm sao cho nhanh nhất, hiệu quả nhất trong tình trạng đang cấp bách, nguy hiểm. Và chúng ta phải bằng các quy định của luật để có hiệu quả", ông nhấn mạnh.

Thiên Tuấn