Sẽ có những hiệp định liên Chính phủ để dẫn độ tội phạm trốn ở nước ngoài
Lực lượng công an và các cơ quan thực thi pháp luật đang tăng cường hợp tác quốc tế, ký những hiệp định liên quan đến chuyển giao người bị kết án phạt tù, dẫn độ tội phạm.
Sáng 26/11, tại Kỳ họp thứ 8, báo cáo với Quốc hội một số vấn đề đại biểu tham gia thảo luận về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2024, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an đã nêu một số nguyên nhân dẫn đến tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực này.
Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, về cơ bản, năm 2024, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm giữ vững, tội phạm và vi phạm pháp luật ở nước ta cơ bản được kiểm soát tốt; môi trường xã hội được duy trì an ninh, an toàn.
Đây là nỗ lực rất lớn của các ngành, các cấp, trong đó có lực lượng thực thi pháp luật, đặc biệt trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới và khu vực đang rất bất ổn trong tình hình hiện nay. Song, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như trong báo cáo và các ý kiến của đại biểu Quốc hội đã nêu, có những tồn tại, hạn chế đã được các đại biểu chỉ ra từ nhiều năm trước, dù hệ thống chính trị nói chung, lực lượng công an nói riêng đã rất nỗ lực, cố gắng song chưa thể khắc phục được ngay.
Đại tướng Lương Tam Quang cũng nêu một số các nguyên nhân của tình trạng nêu trên. Theo đó, tình hình về kinh tế - xã hội dù đã có sự phục hồi mạnh mẽ, song về cơ bản vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.
Số lượng doanh nghiệp giải thể hoặc hoạt động cầm chừng còn nhiều, dẫn tới tình trạng thiếu việc làm, xu hướng dịch chuyển cơ cấu lao động từ thành thị về nông thôn, trong khi nhu cầu nhân lực của khu vực này có hạn chế dẫn đến tình trạng thừa lao động, nhất là trong độ tuổi thanh niên.
Đây là một trong những nguyên nhân phát sinh tội phạm, nhất là nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu như trộm cắp, cướp giật, cưỡng đoạt, lừa đảo chiếm đoạt tài sản ở những khu vực nông thôn, miền núi tăng cao trong năm nay.
Thứ hai là sự suy thoái về đạo đức xã hội. Đây là hệ lụy tích tụ từ nhiều năm do mặt trái của nền kinh tế thị trường, nhất là do dòng văn hóa phẩm ngoại lai không được kiểm duyệt chặt chẽ trên các nền tảng mạng xã hội.
Một trong những biểu hiện của việc này đó là tội phạm, nhất là tội phạm trẻ em, tội phạm chống người thi hành công vụ, các hành vi vi phạm pháp luật bắt chước người nổi tiếng lan truyền trên mạng tiếp tục có xu hướng tăng cao trong những năm gần đây.
Thứ ba là hiệu quả công tác phòng ngừa chung, nhất là phòng ngừa xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đề ra. “Nhiều mâu thuẫn là cơ sở không được chính quyền, các tổ chức xã hội ở địa phương phát hiện, tháo gỡ kịp thời, nhất là các mâu thuẫn do liên quan đến tranh chấp đất đai dẫn tới xảy ra một số vụ giết người, nhất là giết người thân gây đau lòng và bức xúc trong dư luận”- Bộ trưởng Bộ Công an thẳng thắn chỉ rõ.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến pháp luật chưa thực sự phát huy được hiệu quả tối đa, hình thức và đối tượng có thời điểm còn chưa phù hợp, dẫn tới việc một số đối tượng vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết, nhiều hành vi vi phạm pháp luật hành chính có khung xử lý còn thấp, chưa thể hiện được tính nghiêm minh, răn đe.
Thậm chí, một số bộ phận người dân có biểu hiện coi thường pháp luật, sẵn sàng chấp nhận bị xử lý nếu bị phát hiện, nhất là trong vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Thứ tư là áp lực ngày càng cao trong công tác điều tra, xử lý tội phạm của các cơ quan tư pháp nói chung, lực lượng công an nói riêng, các đối tượng phạm tội triệt để lợi dụng không gian mạng, luôn thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động, hoạt động xuyên biên giới gây khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra, xử lý số tin báo tố giác tội phạm kiến nghị khởi tố, số vụ án khởi tố mới, số bị can phạm nhân hàng năm đều tăng cao, số vụ vi phạm hành chính hàng năm đều tăng và ở mức rất cao, trong khi số lượng cán bộ điều tra, điều tra viên, cơ sở vật chất, chế độ, chính sách, điều kiện việc làm việc chưa tương xứng và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Bên cạnh đó, còn có một bộ phận năng lực, trình độ hạn chế, thậm chí có những vi phạm quy định trong xử lý dẫn tới một số sai phạm.
Liên quan đến ý kiến của đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) về việc xử lý những đối tượng hiện nay đang lẩn trốn ra nước ngoài, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, lực lượng công an và các cơ quan thực thi pháp luật đang tăng cường hợp tác quốc tế, ký những hiệp định liên quan đến chuyển giao người bị kết án phạt tù, liên quan đến dẫn độ tội phạm.
Theo Đại tướng Lương Tam Quang, thời gian qua, chúng ta đã bắt và xử lý dẫn độ về nước nhiều đối tượng tại những nước chưa bao giờ dẫn độ tội phạm sang nước khác. “Thời gian tới, trên tinh thần này chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ có những hiệp định liên Chính phủ để chúng ta thực hiện nội dung này trong thời gian tới tốt hơn”- Bộ trưởng Bộ Công an thông tin.
Dự báo tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, trong nước các thế lực thù địch, phản động sẽ tiếp tục có các hoạt động nhằm chống phá đất nước, tội phạm, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật tiếp tục có xu hướng gia tăng với thủ đoạn đa dạng, tính chất, mức độ nghiêm trọng hơn, Bộ trưởng Lương Tam Quang đánh giá, nhiệm vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong thời gian tới là rất nặng nề, khó khăn và cấp bách, đòi hỏi cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa, sự chủ động, phối hợp hiệp đồng của các bộ, ngành, địa phương.
“Bộ Công an rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ, giúp đỡ, giám sát của các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào, cử tri và Nhân dân cả nước. Chúng tôi cũng đang tiếp tục kiến nghị xây dựng các quy phạm pháp luật để làm tốt và quản lý tốt hơn, đấu tranh có hiệu quả hơn những hoạt động lợi dụng không gian mạng, lợi dụng công nghệ cao để vi phạm pháp luật”- Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh.