Sẽ thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ?
Nhiều thay đổi quan trọng trong các chính sách thuế đã được Bộ Tài chính đề xuất tại Dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế, trong đó nổi bật là việc điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần và các mức thuế suất tại Biểu thuế toàn phần tương ứng với các nội dung sửa đổi về thu nhập từ chuyển nhượng vốn, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.
Nghiên cứu để cắt giảm số bậc thuế
Theo Bộ Tài chính, mục tiêu của việc sửa đổi chính sách này nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và cơ quan thuế trong quá trình thực hiện. Đồng thời, đảm bảo tính minh bạch, đơn giản của Biểu thuế và xu hướng cải cách thuế của các nước; đảm bảo mức điều tiết, động viên hợp lý nguồn lực cho ngân sách nhà nước.
Lý giải về việc lựa chọn giải pháp điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền lương tiền công của cá nhân cư trú, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng cho thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú được chia thành 7 bậc thuế: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%.
Tuy nhiên, qua thực tiễn thực hiện, cấu trúc biểu thuế này đã bộc lộ nhiều bất cập. Số lượng bậc thuế quá nhiều và khoảng cách giữa các bậc thu nhập quá hẹp dẫn đến hiện tượng "nhảy bậc" thuế, khiến người nộp thuế phải chịu gánh nặng không hợp lý. Khi tổng hợp thu nhập cuối năm, nhiều cá nhân phải nộp thêm thuế chỉ vì thu nhập tăng nhẹ, điều này làm tăng khối lượng công việc quyết toán thuế một cách không cần thiết trong khi số thu thuế không đáng kể.
Qua rà soát cơ cấu biểu thuế hiện nay và nghiên cứu xu hướng cải thiện về mức sống dân cư trong thời gian tới cũng như kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính cho rằng, Việt Nam có thể nghiên cứu để cắt giảm số bậc thuế của Biểu thuế hiện nay từ 7 bậc xuống mức phù hợp. Cùng với đó, xem xét nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế, đảm bảo điều tiết ở mức cao hơn vào những người có thu nhập ở bậc thuế cao. Thực hiện theo hướng này sẽ góp phần đơn giản hóa, giảm số bậc thuế nhằm tạo thuận lợi cho công tác kê khai, nộp thuế của người nộp thuế.
Việc sửa đổi Biểu thuế TNCN sẽ được nghiên cứu, xem xét một cách kỹ lưỡng và cần phù hợp với định hướng được đặt ra trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030; đảm bảo phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội, thu nhập và mức sống của người dân và với thông lệ quốc tế, đặc biệt là với các nước có điều kiện tương đồng. Đồng thời, cũng đảm bảo quyền lợi của người lao động, khuyến khích sự phát triển của thị trường lao động trong bối cảnh hội nhập quốc tế, vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Điều chỉnh biểu thuế để hạn chế đầu cơ bất động sản
Tại Dự án Luật thuế TNCN thay thế, Bộ Tài chính sẽ rà soát để điều chỉnh mức thuế suất tại Biểu thuế toàn phần tương ứng với các nội dung sửa đổi về thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản.
Theo Bộ Tài chính, đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chính sách hiện hành chưa phân biệt thời gian nắm giữ tài sản, dẫn đến việc đầu cơ bất động sản trở nên phổ biến, góp phần làm gia tăng bong bóng bất động sản. Theo kinh nghiệm quốc tế, một số nước áp dụng mức thuế suất cao hơn đối với các giao dịch mua đi bán lại trong thời gian ngắn để hạn chế đầu cơ. Ngược lại, các giao dịch bất động sản được nắm giữ lâu dài sẽ chịu mức thuế suất thấp hơn. Dự thảo luật lần này cũng đề xuất áp dụng chính sách tương tự, nhằm tăng chi phí cho hành vi đầu cơ và giảm sức hấp dẫn của hoạt động này.
Việc sửa đổi Biểu thuế lũy tiến và thuế suất không chỉ là một thay đổi kỹ thuật trong hệ thống thuế, mà còn thể hiện sự quan tâm của chính sách thuế đối với quyền lợi của người lao động, đồng thời khuyến khích sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Đặc biệt, các điều chỉnh này phù hợp với các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước như Nghị quyết số 18/NQ-TW ngày 16/6/2022 về quản lý, sử dụng đất đai hiệu quả hay Nghị quyết số 62/2022/QH15 của Quốc hội về tăng cường quản lý, chống thất thu thuế trong lĩnh vực bất động sản.
Theo đó, để có mức độ điều tiết hợp lý, tránh tình trạng đầu cơ, bong bóng bất động sản có thể nghiên cứu để thực hiện thu thuế đối với TNCN từ chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ như kinh nghiệm của một số nước. Mức thuế suất cụ thể cần được nghiên cứu, xác định phù hợp, phản ánh được thực trạng hoạt động của thị trường bất động sản.
Đồng thời, việc áp dụng chính sách thuế TNCN đối với chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ cũng cần đồng bộ với quá trình hoàn thiện các chính sách có liên quan đến đất đai, nhà ở cũng như sự đồng bộ, mức sẵn sàng của hạ tầng công nghệ thông tin về đăng ký đất đai, bất động sản. Qua đó, có thể tạo điều kiện cho cơ quan thuế có đủ thông tin và cơ sở pháp lý để có được các thông tin liên quan đến thời gian nắm giữ bất động sản.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, những thay đổi trong Dự án Luật thuế TNCN thay thế được kỳ vọng sẽ mang lại một hệ thống thuế hiện đại, công bằng, minh bạch và hiệu quả. Việc đơn giản hóa biểu thuế, điều chỉnh thuế suất hợp lý không chỉ giảm gánh nặng cho người lao động mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản và nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.