Sẽ vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon tại Việt Nam

Ngày 14/9, tại Hà Nội, Cục Biến đổi Khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp với Quỹ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á tổ chức Hội thảo khởi động hỗ trợ kỹ thuật “Đào tạo và mô phỏng Hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải (ETS) tại Việt Nam”.

Phát biểu tại hội thảo, Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Mai Kim Liên cho biết: Lộ trình triển khai thị trường carbon được quy định rõ tại Nghị định 06/2022/NĐ-CP ngày 7/1/2022 của Chính phủ. Theo đó, từ nay đến hết năm 2027, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ liên quan sẽ xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon.

Các cơ quan cũng sẽ thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ các-bon kể từ năm 2025; thí điểm cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng và triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon.

Toàn cảnh hội thảo

Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Mai Kim Liên cho hay, trong khuôn khổ Bản ghi nhớ hợp tác giữa Cục Biến đổi khí hậu và Văn phòng dịch vụ dự án Liên hợp quốc (UNOPS), Chương trình Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á, một trong những hoạt động hỗ trợ là lựa chọn và hướng dẫn sử dụng công cụ mô phỏng hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính nhằm tạo điều kiện cho các bên liên quan hiểu thêm về chức năng, quy trình vận hành, quản lý, giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon trên sàn giao dịch. Đây là hỗ trợ rất hữu ích cho các bên liên quan trong thiết lập, vận hành sàn giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon tại Việt Nam.

Theo ông John Robert Cotton, Quản lý chương trình cấp cao, Quỹ đối tác chuyển dịch năng lượng (ETP), tác động của biến đổi khí hậu đã rất rõ ràng, biểu hiện qua sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan và hệ quả tiêu cực mà các quốc gia phải đối mặt. Vấn đề hiện nay là phải đẩy nhanh các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính. Việt Nam đã có các cam kết mạnh mẽ về phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050, và thể hiện quyết tâm ấy qua việc ban hành Luật Bảo vệ môi trường và Nghị định 06, trong đó có các quy định về xây dựng thị trường các bon. Đây là động lực quan trọng và ETS đóng vai trò công cụ giúp thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng công nghệ giảm phát thải trong thời gian tới, góp phần trong xu thế chuyển dịch nền kinh tế theo hướng bền vững.

Việc thiết lập thành công, quản lý và vận hành hiệu quả ETS ở Việt Nam cần có các sáng kiến và đa dạng hoạt động tăng cường năng lực ở các quy mô khác nhau, nhằm nâng cao hiểu biết về ETS cho các bên liên quan, bao gồm cả các nhà hoạch định chính sách.

Cơ chế hoạt động của hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải

Trưởng nhóm chuyên gia về chính sách biến đổi khí hậu (VNEEC) Đặng Hồng Hạnh chia sẻ, các khóa đào tạo trong hoạt động hỗ trợ kỹ thuật này sẽ sử dụng công cụ mô phỏng thị trường carbon được điều chỉnh riêng phù hợp cho bối cảnh của Việt Nam. Đồng thời, trang web về ETS cũng sẽ được xây dựng để cung cấp kiến thức, nâng cao nhận thức và sự sẵn sàng của các bên liên quan về ETS trong tương lai tại Việt Nam. Từ thông tin thu được từ các từ khóa đào tạo và dựa trên việc phân tích các bài học kinh nghiệm và tác động của ETS đối với quá trình chuyển dịch năng lượng, hỗ trợ kỹ thuật này sẽ tổng hợp các khuyến nghị chính sách cho việc thiết kế và triển khai ETS ở Việt Nam.

Trước mắt, đơn vị tư vấn sẽ tiến hành các phân tích, khảo sát và tham vấn về mức độ sẵn sàng và nhận thức của các doanh nghiệp và cơ sở về phát thải/giảm phát thải khí nhà kính và thị trường carbon. Đồng thời, lập kế hoạch tổ chức khóa học tổng thể về thị trường carbon dành cho các cán bộ chủ chốt liên quan đến phát triển thị trường carbon, nhằm học hỏi và trao đổi kiến thức cũng như kinh nghiệm quản trị về ETS.

Tại hội thảo, đại diện Cục Biến đổi khí hậu và các chuyên gia đã giới thiệu thiết kế và lộ trình triển khai ETS của Việt Nam; sự phát triển của các ETS trên thế giới và vai trò của ETS trong quá trình chuyển dịch năng lượng; kế hoạch thực hiện và tiến độ hỗ trợ kỹ thuật “Đào tạo và mô phỏng hệ thống thương mại phát thải tại Việt Nam”; giới thiệu về CarbonSim – công cụ mô phỏng thị trường carbon hiệu quả để hiểu về ETS…

Định giá các-bon vừa có tác động tích cực, vừa có ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn. Chính vì vậy, xây dựng kế hoạch và lộ trình thực hiện định giá các-bon một cách tối ưu nhằm tìm cách cân bằng giữa mục tiêu giảm phát thải, khí thải các-bon ra môi trường và các mục tiêu phát triển, tăng trưởng kinh tế sẽ là bài toán trung dài hạn của Việt Nam trong giai đoạn tới.

N.H