Nhóm 6 vận tải cơ Y-20 của Trung Quốc vừa nối đuôi nhau bay qua không phận hai nước thành viên NATO và hạ cánh xuống thủ đô Belgrade của Serbia. Giới quan sát đồn đoán rằng, nhóm vận tải cơ này mang theo tên lửa phòng không HQ-22. Trung Quốc không xác nhận, nhưng cũng không phủ nhận thông tin này.
Trước đó hôm 9/4, Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic nói, ông sẽ giới thiệu "niềm tự hào mới nhất" của quân đội Serbia vào ngày 12 hoặc 13/4.
Tổng thống Vucic cho biết Trung Quốc và Serbia thống nhất về thương vụ tên lửa phòng không HQ-22 từ năm 2019, song không xác nhận liệu các tổ hợp này đã tới Serbia hay chưa.
Các quan chức Mỹ năm 2020 từng cảnh báo Serbia về thương vụ này
Mỹ nói nếu Serbia muốn gia nhập Liên minh châu Âu (EU) hoặc NATO, nước này phải điều chỉnh thiết bị quân sự theo tiêu chuẩn phương Tây.
Được biết HQ-22 do Trung Quốc phát triển là hệ thống tên lửa phòng không tầm trung - xa mới được nước này phát triển.
Tổ hợp vũ khí này sử dụng hệ thống dẫn đường kết hợp giữa sóng radio của đài điều khiển và radar bán chủ động lắp ở đầu đạn, cho khả năng chống chế áp điện tử rất cao.
Mỗi tổ hợp tên lửa phòng không HQ-22 được trang bị 1 đài radar điều khiển hỏa lực, có thể dẫn đường cho tên lửa đánh chặn tối đa 12 mục tiêu cùng lúc.
Bệ phóng HQ-22 đặt trên khung gầm xe mang phóng tự hành, tên lửa được phóng đi theo phương nằm nghiêng tương tự Patriot của Mỹ chứ không thẳng đứng giống như các tổ hợp S-300/400 của Nga.
Tên lửa phòng không HQ-22 được xếp vào dòng tên lửa đánh chặn tầm trung thay vì tầm xa như S-300 của Nga hay Patriot của Mỹ.
Đối tượng tác chiến của HQ-22 rất đa dạng, nó tiêu diệt được máy bay cánh cố định, trực thăng, tên lửa hành trình, phi cơ không người lái và một số mục tiêu đường không khác.
Giới phân tích nhận định, tính năng kỹ chiến thuật của HQ-22 trội hơn hẳn nếu đặt cạnh Buk-M3 nhưng không thể tốt hơn S-300 của Nga.
HQ-22 có thể sẽ sớm được phát triển một phiên bản phóng thẳng đứng triển khai từ tàu chiến với mã định danh HHQ-22 (Hải Hồng Kỳ 22) để trang bị cho khinh hạm cỡ 4.500 tấn Type 054B.
HQ-22 lần đầu tiên xuất hiện tại buổi lễ duyệt binh ở căn cứ huấn luyện Chu Nhật Hòa nhằm chào mừng 90 năm ngày thành lập Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) vào năm 2017.
Đáng chú ý hơn, ngoài phục vụ nhu cầu trong nước thì Trung Quốc còn không che giấu tham vọng sẽ xuất khẩu HQ-22 ra thị trường vũ khí thế giới nhằm đánh bại các sản phẩm của Nga.
Tổ hợp HQ-22 theo giới thiệu chính là phiên bản rẻ tiền, có nhiệm vụ hỗ trợ cho HQ-9B chuyên đánh tầm xa trong đội hình tác chiến hỗn hợp theo mô hình cao - thấp thường thấy.
Sau khi biên chế HQ-22, Serbia sẽ là quốc gia châu Âu đầu tiên vận hành tên lửa phòng không Trung Quốc.
Việt Hùng