SGK Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều: Nhà xuất bản vô can?

Ở trang cuối của sách Tiếng Việt 1 đã ghi rõ: Chịu trách nhiệm xuất bản: Giám đốc Lê Thanh Hà; Chịu trách nhiệm nội dung: Tổng Biên tập Nguyễn Kim Hồng; Biên tập: Nguyễn Phước Bảo Khôi - Nguyễn Thị Ngọc Như - Hoàng Thùy Dung.

Theo quy định của Luật Xuất bản, những cá nhân có liên quan đến quá trình biên soạn, biên tập sách đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với những nội dung mình đã tham gia. Quy theo đó thì Giám đốc NXB Đại học Sư phạm TP HCM Lê Thanh Hà là người chịu trách nhiệm cao nhất.

Cũng ở trang cuối sách Tiếng Việt 1 có thêm thông tin cho biết: "Tổ chức bản thảo và chịu trách nhiệm bản quyền nội dung: Công ty Đầu tư xuất bản - Thiết bị giáo dục Việt Nam/Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc: NGƯT Ngô Trần Ái". Thì ra đây là sách thực hiện bằng hợp đồng liên kết giữa NXB Đại học Sư phạm TP HCM với Công ty Đầu tư xuất bản - Thiết bị giáo dục Việt Nam.

Đáng ra phải ghi rõ ràng "Tên đơn vị liên kết xuất bản" theo quy định của luật để người tiêu dùng biết đây là sách liên kết với NXB thì ở đây lại ghi "Tổ chức bản thảo và chịu trách nhiệm bản quyền nội dung". Điều này khiến người tiêu dùng khó hiểu về vai trò pháp lý của nó.

Điều 23 Luật Xuất bản hiện hành quy định rất rõ dù là sách liên kết, quy trình xuất bản và trách nhiệm của NXB vẫn không có gì thay đổi, kèm theo đơn vị liên kết được ghi tên trên sách để cùng phải chịu trách nhiệm về nội dung trước pháp luật với giám đốc NXB.

Sở dĩ phải dẫn nêu các điều khoản trong Luật Xuất bản vì thời gian qua cũng có trường hợp dư luận phản ứng gay gắt đối với nội dung một số quyển sách. Gần đây nhất là cuốn Từ điển chính tả tiếng Việt. Trong khi dư luận tập trung phê phán tác giả là GS Nguyễn Văn Khang thì NXB Đại học Quốc gia Hà Nội - là nơi lẽ ra phải chịu trách nhiệm chính thì vô can.

Với sách Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều, nói có nhiều "hạt sạn" là quá nhẹ, mà phải nói đúng đó là cuốn sách dạy cho trẻ vào đời bằng những lời lẽ thô lỗ, vô phép, phản giáo dục.

Với những lỗi thô thiển như dư luận đã vạch ra, với trình độ của một biên tập viên, tổng biên tập NXB nếu đọc bản thảo có trách nhiệm chắc chắn đã không thể nào chấp nhận được. Một giám đốc NXB có trách nhiệm, chỉ cần thực hiện đúng theo quy định của luật, chắc chắn đã không có một quyển SGK làm dư luận dậy sóng, gây thêm rối rắm cho nền giáo dục vốn đã nhiều tai tiếng. Hoặc chỉ cần khâu hậu kiểm, những người đọc bản nộp lưu chiểu có trách nhiệm, cũng đã đủ ngăn chặn Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều đến tay các cháu...

Pháp luật, hành lang pháp lý cho những người liên quan đến sự ra đời của sách đã có, tiếc thay tinh thần thượng tôn trước hết với những người có trách nhiệm mãi vẫn không nghiêm, hệ quả đã ập xuống ngay cả với con cháu chúng ta!

Riêng trong lĩnh vực xuất bản, không thể mãi để các NXB vô trách nhiệm cứ ngậm miệng hưởng lợi!

Lê Bân