Shark Bình chỉ ra những thách thức 'sống còn' của startup Việt

Tại lễ phát động cuộc thi Sinh viên Kinh doanh số mới đây, ông Nguyễn Hòa Bình - Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ NextTech, người được biết đến với biệt danh Shark Bình, đã có những chia sẻ thẳng thắn và thực tế về hành trình khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh số.

Khởi nghiệp từ "3 không"

Chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp của chính mình, Shark Bình cho biết: "Tôi cũng khởi nghiệp trên ghế nhà trường, từ năm thứ hai khoa Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, với '3 không': không văn phòng, không vốn liếng, không nhân viên. Thứ duy nhất tôi có lúc đó là một cái nghề - nghề lập trình.

Các bạn sinh viên tham gia những cuộc thi như thế này cũng chính là đang rèn cho mình một cái "nghề" quan trọng: nghề bán hàng. Thương mại điện tử chính là nghề bán hàng".

Nhìn lại hành trình của mình, Shark Bình nói, ông chẳng biết làm gì ngoài việc đi thi. Cứ làm ra sản phẩm rồi mang đi thi, được giải, được báo chí và công chúng biết đến, từ đó có đơn hàng, thậm chí có cả vốn đầu tư.

Shark Bình chia sẻ bí quyết khởi nghiệp tại lễ phát động cuộc thi Sinh viên Kinh doanh số 2025.

"Đó chính là những khởi đầu cho toàn bộ sự nghiệp của tôi. Công thức thành công của tôi đơn giản là hãy cứ rèn cho mình một cái nghề thật tốt và tham gia nhiều cuộc thi", Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ NextTech chia sẻ.

Kinh doanh thế nào trong bối cảnh "khủng hoảng thừa"?

Tuy nhiên, Shark Bình cũng đưa ra một cái nhìn thực tế về bối cảnh kinh doanh hiện nay, mà ông gọi là "khủng hoảng thừa". Thế giới đang đối mặt với tình trạng thừa hàng hóa, thậm chí thừa cả con người do sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và robot.

Đặc biệt, sự thâm nhập mạnh mẽ của hàng hóa Trung Quốc với lợi thế "ngon, bổ, rẻ" và tốc độ giao hàng nhanh đang tạo ra áp lực cạnh tranh khổng lồ.

Chủ tịch NextTech dẫn chứng câu chuyện của một chủ chuỗi cửa hàng phụ kiện điện thoại phải đóng cửa dần vì không thể cạnh tranh với hàng Trung Quốc được bán trực tiếp qua các sàn thương mại điện tử với giá chỉ bằng 1/3.

Thêm vào đó, ngay cả trên "sân nhà", các nhà bán hàng Việt Nam cũng đang gặp khó khăn khi các sàn thương mại điện tử liên tục tăng phí, khiến tổng chi phí bán hàng có thể lên đến 40-50% giá trị đơn hàng.

Trước những thách thức đó, Shark Bình cho rằng, các startup Việt cần phát triển những sản phẩm và mô hình kinh doanh mang đậm nét địa phương, bám sát thị hiếu người dùng Việt Nam mà đối thủ khó có thể sao chép.

Ông lưu ý, mô hình kinh doanh thuần túy "mua rẻ bán đắt" sẽ khó tồn tại. Cần phát triển sản phẩm có "hồn Việt", mang tính địa phương cao. Cùng với việc đặt cược vào các kênh bán lẻ kiểu mới như online, livestream, affiliate, cần áp dụng mô hình D2C (Direct to Consumer) để cắt bớt các khâu trung gian. Đồng thời tận dụng KOL, KOC người Việt để xây dựng thương hiệu.

Shark Bình cũng đưa ra "bản đồ 20 bước để khởi nghiệp kinh doanh số", bao gồm 4 trụ cột chính: sản phẩm, thương mại, vận hành và công nghệ. Nếu không làm đủ các khâu này, thành công cũng chỉ là tạm thời.

"10 ông khởi nghiệp thì khoảng 9 ông chết. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi khởi nghiệp", Shark Bình hài hước nhắn nhủ hài hước đến các bạn trẻ.

Shark Bình cho biết, để khởi nghiệp thành công, các bạn trẻ cần ba yếu tố cốt lõi: kiến thức, kinh nghiệm và hệ sinh thái hỗ trợ. Trong đó, kiến thức giờ đây có thể tự học suốt đời nhờ AI.

"Các em có dự án khởi nghiệp tốt, tôi sẽ đầu tư. Nếu lỡ có thất bại thì tôi mất tiền, còn các em được kinh nghiệm", ông Bình cam kết.

Nhìn lại hành trình hơn 20 năm khởi nghiệp, ông cho rằng mình đã quá may mắn và cảm thấy có trách nhiệm phải "độ lại" cho thế hệ trẻ, giúp các bạn tránh được những "hố thất bại" mà ông từng trải qua. Ông cảnh báo, nếu khởi nghiệp mà không có sự chuẩn bị và trang bị đầy đủ thì tỷ lệ thất bại có thể lên đến 95-99%. Thực tế cho thấy nhiều bạn trẻ đã phải gánh những khoản nợ hàng tỷ đồng.

Do đó, Chủ tịch NextTech khuyến khích các startup tiềm năng, đặc biệt là những dự án đoạt giải cao trong các cuộc thi, nên tham gia vào các vườn ươm để có một con đường khởi nghiệp an toàn hơn, được hỗ trợ toàn diện và giảm thiểu rủi ro.

Nguyệt Minh