Siết chặt đào tạo và sát hạch bằng lái xe: 'Tấm khiên' chống gian lận?

Sa hình sát hạch thực hành của một trung tâm đào tạo, sát hạch lái xe. (Ảnh: Huy Hùng/Vietnam+)

Với việc thay đổi phương thức đào tạo và sát hạch bằng lái xe, giám sát trực tuyến và truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ Việt Nam, đại diện các cơ quan chức năng khẳng định công tác đào tạo sát hạch lái xe sẽ đảm bảo tính công khai, minh bạch và hạn chế tối đa việc gian lận trong thi cử.

Tăng giám sát, chống gian lận

Ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, cho biết Thông tư số 38/2019 sửa đổi một số điều của Thông tư 12 quy định về đào tạo cấp giấy phép lái xe đã được Bộ Giao thông Vận tải ban hành sẽ có thêm nhiều quy định nhằm siết chặt việc đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe.

Cụ thể, từ ngày 1/1/2020, theo quy định mới sẽ thực hiện giám sát bằng camera đối với phòng sát hạch lý thuyết, sân sát hạch lái xe trong hình tại các khu vực có bài sát hạch như điểm xuất phát, dừng và khởi hành xe trên dốc, qua vệt bánh xe, qua ngã tư, ghép xe vào nơi đỗ và bài kết thúc.

Mặt khác, chương trình học giấy phép lái xe hạng B1, B2, C sẽ có thêm nội dung phòng, chống tác hại của rượu, bia khi tham gia giao thông.

Đối với công tác đào tạo, kể từ ngày 1/5/2020, các cơ sở đào tạo phải lắp thiết bị giám sát thời gian học lý thuyết. Học viên phải học đầy đủ thời gian của môn học lý thuyết mới được dự sát hạch.

Đặc biệt, Thông tư quy định các cơ sở đào tạo phải lắp thiết bị giám sát thời gian và quãng đường học thực hành lái xe trên đường để giám sát số km học lái xe trên đường của học viên.

Ngoài ra, Thông tư cũng bổ sung thêm hai môn học gồm học xử lý tình huống giao thông trên phần mềm mô phỏng và tập lái xe trên cabin tập lái. Việc đào tạo bằng thiết bị mô phỏng được thực hiện từ 1/1/2021 và sát hạch từ 1/5/2021.

“Tất cả các trung tâm sát hạch đều phải truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ để quản lý, giám sát, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu với các Sở Giao thông Vận tải và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cùng với đó, các trung tâm sát hạch cũng phải lưu dữ liệu tối thiếu là 2 năm thay vì 1 năm như trước đây,” ông Huyện cho hay.

Theo ông Huyện, Tổng cục Đường bộ sẽ xây dựng một trung tâm quản lý đào tạo, sát hạch cấp bằng lái xe với kinh phí trên 17 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến trong năm 2019-2020 để giám sát trực tuyến trên toàn quốc. Trung tâm này cũng sẽ giám sát được thời gian học lý thuyết, số km lái xe trên đường của từng học viên qua các thiết bị theo dõi tại cơ sở đào tạo.

Bên cạnh đó, Tổng cục Đường bộ cũng tăng cường ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào việc thực hành trên sa hình với nhiều tình huống như sườn dốc, bão lũ, sông suối… đặc biệt là những tình huống xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng từ trước đến nay sẽ được đưa vào phần mềm để các học viên tiếp xúc và rút kinh nghiệm.

Đặc biệt, theo ông Huyện, Tổng cục Đường bộ đang triển khai với các Sở Giao thông Vận tải và các trung tâm đào tạo việc cấp bằng sau 2 giờ thi.

Học thật, thi thật

Ông Lương Duyên Thống, Vụ trưởng Vụ Phương tiện và Người lái (Tổng cục Đường bộ Việt Nam), cho rằng khi học viên bắt đầu đăng ký học sẽ được cấp một mã số định danh và sẽ có một tài khoản đăng nhập được gửi về trung tâm của Tổng cục để quản lý.

Theo đó, học viên phải chụp ảnh và đăng ký vân tay. Trên xe tập lái cũng có thiết bị chụp ảnh, mỗi khi học viên lên xe học sẽ phải đăng ký, chụp ảnh nhận dạng đúng người đó mới bắt đầu tính thời gian học. Trên xe cũng có thiết bị để giám sát hành trình theo dõi số km học.

Thí sinh thi lý thuyết sát hạch lái xe. (Ảnh: Ngọc Minh/TTXVN)

Khẳng định đây là giải pháp tốt để nâng cao chất lượng đào tạo, đưa công tác đào tạo, sát hạch đi vào bài bản, đúng quy chuẩn, ông Lê Văn Đại-Giám đốc Trung tâm Đào tạo nghề, Công ty cổ phần vận tải ôtô số 2 cho biết trước đây dữ liệu sát hạch chỉ truyền về Sở Giao thông Vận tải kiểm soát và tới đây dữ liệu này sẽ được truyền trực tuyến về Tổng cục Đường bộ.

“Việc giám sát trực tuyến quá trình dạy cũng giúp nâng cao ý thức của giáo viên, học viên, khi đó sẽ không còn tình trạng ăn bớt giờ học, qua đó nâng cao chất lượng đào tạo, sát hạch lái xe,” ông Đại nhấn mạnh.

Thừa nhận việc đầu tư sẽ tạo gánh nặng cho doanh nghiệp khi chi phí thiết bị mô phỏng có thể lên tới hàng tỷ đồng, ông Đại cho rằng Trung tâm có thể bỏ ra chi phí đầu tư trang thiết bị nhưng thực chất người học sẽ phải gánh học phí chắc chắn sẽ tăng.

Mặt khác, ông Đại cũng nhấn mạnh đào tạo cấp bằng lái xe nên tập trung vào khâu sát hạch mà Nhà nước độc quyền quản lý, học viên có được cấp bằng lái hay không là do cơ quan quản lý sát hạch bởi thực tế chưa có ngành nghề nào tỷ lệ thi đỗ hay trượt chỉ đạt 50/50, điều đó cho thấy độ khó của bài thi đã đến bước gần như tiệm cận.

Ngoài ra, ông Đại cho rằng, tỷ lệ ra trường sẽ tiếp tục được sàng lọc bởi nghề lái xe có đặc thù tập nhiều, rèn luyện từ kinh nghiệm thành kỹ năng.

Ông Trần Hữu Minh, Phó chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, cho biết xu hướng phổ biến tại các quốc gia phát triển là để người dân có thể tự học lý thuyết (thông qua bộ ngân hàng câu hỏi, các chương trình và đĩa DVD trên máy tính, các tài liệu hỗ trợ). Phần học thực hành do học viên tự chọn trung tâm dạy lái xe và học trực tiếp chỉ có 1 thầy 1 học viên trên đường. Pháp luật cũng cho phép người học có thể thực hành trên đường nếu có một lái xe kinh nghiệm ngồi cùng trên xe.

“Thời gian học thực hành tối thiểu bắt buộc không cao, nhưng quá trình sát hạch cả về lý thuyết lẫn thực hành đều rất chặt chẽ và rất khó để là chốt chặn cuối cùng đầu ra học viên,” ông Minh nhấn mạnh./.

Việt Hùng (Vietnam+)