Siết chặt hoạt động môi giới, minh bạch hóa thị trường bất động sản

Ách tắc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản

Thị trường bất động sản đã và đang ghi nhận nhiều thay đổi tích cực, đặc biệt sau khi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Theo quy định mới, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản hợp lệ, được cấp sau khi vượt qua kỳ thi sát hạch với nội dung chuyên môn cụ thể.

Nhà môi giới bất động sản chuyên nghiệp phải được cấp chứng chỉ môi giới sau khi hoàn thành các chương trình đào tạo và thi sát hạch.

Các tổ chức, sàn giao dịch bất động sản cũng sẽ phải chịu trách nhiệm trong việc quản lý môi giới thuộc hệ thống mình, đảm bảo người hành nghề có đầy đủ năng lực chuyên môn và hoạt động đúng quy định pháp luật.

Việc siết điều kiện hành nghề nhằm loại bỏ tình trạng môi giới "tay ngang", thiếu kiến thức chuyên môn, chủ yếu hoạt động theo hình thức tự phát, dẫn đến các hệ lụy như thổi giá, đưa thông tin sai lệch, nhận cọc trái quy định, lừa đảo người mua.

Theo số liệu khảo sát của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, đến nay vẫn có khoảng 89% lực lượng môi giới bất động sản chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực.

Trong đó, 51,8% chưa có chứng chỉ và chưa từng qua đào tạo, 24,1% đã qua đào tạo nhưng chưa có chứng chỉ, và 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực. Hiện chỉ có 11,3% đang sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực.

Bên cạnh đó, 93% người được khảo sát bày tỏ mong muốn tham gia kỳ thi sát hạch, thể hiện mức độ quan tâm rất cao đến việc tuân thủ quy định pháp luật và nhu cầu được chuẩn hóa kiến thức hành nghề.

Chị Trần Ngọc Anh, một môi giới bất động sản đang hoạt động tại một sàn môi giới ở Quảng Ninh cho biết đã mòn mỏi chờ dự thi sát hạch. Chị Ngọc Anh chia sẻ, bản thân đã đăng ký học từ tháng 4 năm ngoái để thi lại do chứng chỉ môi giới cũ bị hết hiệu lực, nhưng đến nay vẫn chưa thi được do thiếu hướng dẫn triển khai dự thi sát hạch.

Một khó khăn được chị Ngọc Anh chỉ ra khi học chứng chỉ môi giới là hiện nay có rất nhiều đơn vị tổ chức dạy khiến cho người hoạt động nghề môi giới không biết lựa chọn nơi uy tín.

"Vì phải có chứng chỉ hành nghề thì mới được hoạt động và nhận chi phí hoa hồng khi môi giới, nhưng các cuộc thi cấp chứng chỉ hành nghề vẫn chưa được tổ chức nên gần 1 năm qua tôi không có thêm nguồn thu từ việc bán bất động sản", anh Hùng, một người hành nghề ở Hà Nội cho biết.

TS Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhận định đây là vấn đề đáng quan ngại. Hiện nay hầu hết các địa phương trên cả nước vẫn chưa có kế hoạch tổ chức thi chứng chỉ hành nghề bất động sản. Điều này đang gây tâm lý bất ổn, lo lắng của cộng đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản.

Hà Nội sẽ sớm triển khai cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản

Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng về việc tổ chức thi và cấp chứng chỉ môi giới bất động sản trên địa bàn TP Hà Nội, ông Đào Duy Phong, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Từ ngày 1/8/2024 đến ngày 30/6/2025, UBND TP Hà Nội có trách nhiệm tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sản.

Tuy nhiên, các quy định và trình tự thực hiện việc tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản có những vướng mắc chưa thực hiện được như:

Liên quan tới thẩm quyền của nhiều cá nhân, tổ chức (thẩm quyền của Chủ tịch UBND Thành phố; thẩm quyền của Chủ tịch Hội đồng thi; thẩm quyền của UBND Thành phố; thẩm quyền của Hội đồng thi; thẩm quyền của Sở Xây dựng) nên khi tổ chức thực hiện sẽ mất nhiều thời gian phối hợp giữa các tổ chức, cá nhân và chưa phát huy được nguồn lực của các đơn vị có chức năng của Thành phố.

Bên cạnh đó, quy định của Luật phí và lệ phí 2024 chưa quy định về thu kinh phí cấp chứng chỉ.

Do đó, nên UBND TP Hà Nội chưa tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định.

Kiểm soát chặt chẽ việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, hoạt động của sàn giao dịch môi giới bất động sản để hạn chế việc thiếu kiểm soát, có thể gây bất ổn thị trường.

Từ ngày 1/7, trách nhiệm tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ được giao cho các Sở Xây dựng theo quy định tại mục a khoản 2 Điều 26 và điểm b khoản 2 Điều 31 Nghị định số 144/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng.

Việc tổ chức thi cấp chứng chỉ môi giới bất động sản sẽ phát huy được nguồn lực của các đơn vị có chức năng của thành phố và tạo điều kiện thuận lợi cho các thí sinh có nhu cầu thi và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

Ông Đào Duy Phong cho biết, điều này giúp tăng tính chuyên nghiệp của các cá nhân và uy tín cho doanh nghiệp bất động sản, đáp ứng quy định pháp luật theo Luật Kinh doanh bất động sản 2023.

Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản; mở rộng được các dịch vụ và mô hình hoạt động hợp pháp có thể tham gia các sàn giao dịch, môi giới độc lập; tạo thuận lợi trong tuyển dụng và quản lý nhân sự; tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường cho các doanh nghiệp.

Ngày 24/7, Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đã có quyết định về việc phê duyệt quy trình nội bộ giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp mới, cấp lại chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Việc tiếp nhận hồ sơ được thực hiện theo quy trình của thủ tục hành chính của Bộ Xây dựng và Trung tâm Phục vụ hành chính công ban hành.

Hiện chưa có quy định về lệ phí cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản nên chưa có cơ sở để thu lệ phí khi cấp chứng chỉ. Ngày 16/7/2025, Bộ Xây dựng có Văn bản số 6885/BXD-QLN gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để lấy ý kiến về Đề án lệ phí cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

Trên cơ sở đó, thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ họp và giao nhiệm vụ cụ thể cho phòng chuyên môn có liên quan để sớm tổ chức thi.

Đồng thời, Sở Xây dựng Hà Nội sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ các tổ chức, cá nhân môi giới, đặc biệt ở các khu vực có giao dịch sôi động, dễ xảy ra sai phạm.

Bên cạnh đó, đơn vị sẽ công khai danh sách cá nhân được cấp chứng chỉ môi giới bất động sản và các tổ chức, sàn giao dịch đủ điều kiện hoạt động trên trang website của Sở Xây dựng để các cá nhân hoặc tổ chức có liên quan có thể tra cứu khi cần.

Tăng cường xử phạt hành chính và phối hợp với công an trong việc xử lý môi giới trái phép, lừa đảo, đăng tin ảo, quảng cáo sai quy hoạch, dự án.

Khánh Hòa

Trang Lê