Siết chặt kiểm tra nồng độ cồn: Đa số người dân đồng tình

Lực lượng Cảnh sát Giao thông kiểm tra nồng độ cồn với các chủ phương tiện tham gia giao thông. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Cùng với việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, tăng cường tuần tra, kiểm soát, nâng cao mức xử phạt vi phạm giao thông, ông Lê Kim Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia kỳ vọng tai nạn giao thông của năm nay sẽ giảm sâu.

Phóng viên đã có buổi trao đổi với ông Lê Kim Thành xung quanh về vấn đề này.

Mức phạt cao để răn đe và thay đổi nhận thức

- Việc tăng rất cao mức xử phạt vi phạm giao thông theo Nghị định 168 đã nhanh chóng thay đổi nhận thức, điều chỉnh hành vi của người dân và được coi là gốc rễ của “bài toán” an toàn giao thông. Quan điểm của ông ra sao về vấn đề này?

Ông Lê Kim Thành: Kể từ khi Nghị định số 168 chính thức có hiệu lực vào ngày 1/1/2025, tình hình trật tự an toàn giao thông đã có những chuyển biến tích cực khi tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí; ý thức tham gia giao thông của người dân được nâng cao, tuân thủ Luật Giao thông.

Việc áp dụng mức xử phạt cao trong Nghị định 168 đã tác động mạnh mẽ đến ý thức chấp hành pháp luật giao thông của người dân. Các hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, leo vỉa hè đã giảm rõ rệt, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Người tham gia giao thông đã tự giác chấp hành đèn tín hiệu giao thông, kể cả khi không có lực lượng cảnh sát giao thông kiểm tra.

Mức phạt cao không chỉ để xử lý vi phạm mà còn mang tính chất giáo dục và răn đe mạnh mẽ, giúp nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông, không chỉ cho người vi phạm mà còn cho cả cộng đồng. Khi các biện pháp xử phạt nhẹ chưa đạt hiệu quả như mong đợi, việc tăng mức phạt là cần thiết để giảm thiểu hành vi vi phạm và bảo vệ an toàn cho tất cả mọi người, góp phần giảm thiểu tai nạn và xây dựng văn hóa giao thông an toàn, văn minh.

- Ông đánh giá như thế nào về chiến dịch xử lý vi phạm nồng độ cồn thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng và đáng mừng, góp phần thay đổi nhận thức, thượng tôn pháp luật và hình thành văn hóa giao thông?

Ông Lê Kim Thành: Các nghiên cứu trong nước và Quốc tế, số liệu điều tra nguyên nhân tai nạn đều chỉ ra 2 trong số các nguyên nhân phổ biến gây ra tai nạn giao thông đó là nồng độ cồn và tốc độ.

Trong những năm qua, chúng ta đã kiên trì xây dựng, ban hành các quy định về cấm sử dụng rượu bia khi lái xe, đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Các chuyên đề kiểm tra, các chiến dịch trong các đợt cao điểm, lễ Tết… của các lực lượng chức năng góp phần thay đổi nhận thức và hình thành văn hóa giao thông!

Thông điệp truyền thông với khẩu hiệu “Đã uống rượu bia-Không lái xe!” đã rất phổ biến và “ngấm” sâu vào mỗi người khi tham gia giao thông, gửi gắm một lời nhắc nhở pháp luật không cấm uống rượu bia, nhưng cấm lái xe khi đã uống rượu bia và gửi đi lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về cái giá phải trả cho một ly bia hay rượu nếu lái xe: “Chỉ một lượng nhỏ rượu bia cũng có thể làm suy giảm khả năng lái xe và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.”

Thời gian tới cần tiếp tục kiên trì tuyên truyền nâng cao nhận thức, tính tự giác nhằm thay đổi hành vi, thói quen của người dân. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 78% người dân đồng tình với việc siết chặt kiểm tra nồng độ cồn, nhưng vẫn có khoảng 22% cho rằng “uống một chút không sao.” Điều này cho thấy, bên cạnh xử phạt, chúng ta cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông để thay đổi nhận thức một cách bền vững.

Ông Lê Kim Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Trách nhiệm mỗi người để xây dựng hành trình an toàn

- Những năm qua, tai nạn giao thông giảm sâu nhưng vẫn còn một số vụ đặc biệt nghiêm trọng trong thời gian gần đây. Với vai trò lãnh đạo Ủy ban An toàn giao thông, ông nhận định gì về vấn đề này và sẽ đưa ra những giải pháp căn cơ nào để giải quyết, khắc phục vấn đề nan giải này?

Ông Lê Kim Thành: Trong những năm qua, công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Số vụ tai nạn, số người chết và bị thương đều giảm sâu so với trước đây. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn những vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng, nhất là trong thời gian gần đây, đặt ra yêu cầu cấp thiết về các giải pháp mạnh mẽ, bền vững hơn.

Có thể thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những vụ tai nạn nghiêm trọng vẫn xuất phát từ ý thức tham gia giao thông của một bộ phận người tham gia giao thông, lái xe và doanh nghiệp vận tải. Các hành vi vi phạm như chạy quá tốc độ, lái xe sau khi sử dụng rượu bia, chất kích thích bị cấm, chở quá tải, không tuân thủ quy định về thời gian lái xe và thường liên quan đến xe khách đường dài, xe tải… vẫn diễn ra.

Bên cạnh đó, hệ thống kết cấu hạ tầng và công tác tổ chức giao thông ở một số nơi còn hạn chế, chưa theo kịp sự gia tăng của phương tiện và nhu cầu đi lại.

Ngoài chính sách pháp luật mới khiến người tham gia giao thông nâng cao được ý thức hơn, giao thông; tại các ngã ba, ngã tư giao thông đã trật tự hơn, ngăn nắp hơn, các vi phạm hay gặp như lấn làn, vượt đèn, trèo lên vỉa hè… đã giảm đáng kể. Điểm khác biệt ở đây nữa là việc ứng dụng công nghệ, giám sát sử dụng hệ thống camera, giúp giảm thiểu vi phạm giao thông. Nhiều địa phương cũng đẩy mạnh xử phạt nguội, khiến người dân có ý thức hơn khi tham gia giao thông.

Điều này cho thấy khi người dân biết chắc chắn rằng vi phạm sẽ bị xử lý, họ sẽ có ý thức hơn khi tham gia giao thông. Tất nhiên, các biện pháp kiểm soát phương tiện cá nhân, khuyến khích sử dụng giao thông công cộng sẽ tiếp tục được đẩy mạnh để giảm ùn tắc và tai nạn.

Trước thực trạng này, tôi cho rằng cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất, tăng cường thực thi pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành bằng cách siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm, đặc biệt là vi phạm nồng độ cồn, tốc độ, xe quá tải, xe hợp đồng trá hình; ứng dụng công nghệ trong giám sát giao thông, mở rộng hệ thống camera phạt nguội; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, tạo sự thay đổi về hành vi khi tham gia giao thông.

Thứ hai, tiếp tục dành nguồn lực cải thiện hạ tầng giao thông qua các biện pháp như tập trung rà soát, xử lý các “điểm đen” tai nạn, các khu vực giao cắt nguy hiểm; đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm, nâng cấp hệ thống biển báo, vạch kẻ đường phù hợp; phát triển giao thông công cộng.

Thứ ba, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp vận tải nhằm tăng cường kiểm soát chất lượng phương tiện và sức khỏe tài xế; siết chặt quản lý giờ làm việc của tài xế, tránh tình trạng lái xe đường dài quá sức, gây mất an toàn; khuyến khích ứng dụng công nghệ quản lý hành trình, giám sát lái xe.

Hiện trường một vụ tai nạn giao thông trên tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Quan trọng nhất, an toàn giao thông không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Nếu mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp đều nâng cao ý thức, chấp hành nghiêm quy định, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu tai nạn, bảo đảm an toàn cho mọi người khi tham gia giao thông.

- Năm An toàn giao thông 2025 của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia có chủ đề "Hành trình an toàn, kiến tạo tương lai." Xin ông nói rõ hơn về chủ đề này?

Ông Lê Kim Thành: Chủ đề này nhấn mạnh rằng mỗi hành động của chúng ta hôm nay sẽ ảnh hưởng đến tương lai giao thông sau này. Chủ đề này không chỉ là một khẩu hiệu mà là định hướng hành động xuyên suốt.

“Hành trình an toàn” nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân khi tham gia giao thông đều cần tự giác thực hiện hành vi đúng luật để đảm bảo an toàn cho chính mình và cộng đồng. “Kiến tạo tương lai” thể hiện tầm nhìn dài hạn: Nếu hôm nay chúng ta xây dựng một văn hóa giao thông an toàn, có trách nhiệm, thì tương lai sẽ giảm thiểu được những hậu quả nặng nề của tai nạn giao thông.

Nếu mỗi người tự giác tuân thủ luật, nâng cao ý thức, thì tai nạn giao thông sẽ giảm, an toàn sẽ được bảo đảm. Để tạo ra sự thay đổi căn cơ, không chỉ cần giải pháp từ phía cơ quan chức năng mà quan trọng hơn là thay đổi nhận thức và hành vi của từng người dân. Chúng ta cần nhìn nhận lại trách nhiệm cá nhân trong việc xây dựng một hành trình giao thông an toàn.

- Xin cảm ơn ông./.

(Vietnam+)