Siết chặt quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả
Là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng cây trồng, hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) giống cây trồng, nhất là giống cây ăn quả luôn được các cơ quan chuyên môn của tỉnh chú trọng quản lý. Qua đó góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp.
Hằng năm, Trung tâm Giống nông nghiệp sản xuất và cung ứng ra thị trường khoảng 15000 cây giống ăn quả các loại
Với tổng diện tích đạt gần 8000 ha (số liệu năm 2021), cây ăn quả đang dần trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ nông dân trong tỉnh. Cùng với việc hình thành và phát triển của các vùng cây ăn quả tập trung có giá trị kinh tế cao như cây chuối ở Yên Lạc, Vĩnh Tường; Thanh Long ruột đỏ ở Lập Thạch, bưởi Vĩnh Tường, Na dai Bồ Lý (Tam Đảo), ổi Đôn Nhân (Sông Lô), nhu cầu giống cây ăn quả trong tỉnh cũng ngày càng tăng.
Theo thông tin từ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 50 cơ sở SXKD giống cây ăn quả lâu năm, tập trung chủ yếu ở huyện Tam Đảo, Tam Dương, Phúc Yên, Vĩnh Tường, Lập Thạch.
Xác định giống là một trong những yếu tố quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế của cây trồng sau thu hoạch, công tác quản lý hoạt động SXKD giống cây trồng nói chung và cây ăn quả nói riêng trên địa bàn tỉnh luôn được cơ quan chuyên môn chú trọng.
Theo ông Nguyễn Bá Tuệ, Chi cục trưởng Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật, hàng năm, chi cục đều tổ chức tuyên truyền, tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý nhà nước liên quan đến hoạt động SXKD vật tư nông nghiệp, trong đó có giống cây trồng.
Nội dung quản lý nhà nước về giống cây ăn quả cũng được lồng ghép trong các lớp tập huấn về cấp mã số vùng trồng cho tổ chức, cá nhân, hộ nông dân trồng cây ăn quả và tập huấn về cơ chế chính sách hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa và cây hàng năm khác thành vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn. Cụ thể, từ năm 2020 đến nay Chi cục đã tổ chức 70 lớp cho khoảng 7.000 lượt người tham gia.
Chi cục cũng thường xuyên thực hiện rà soát các cơ sở kinh doanh giống cây ăn quả trên địa bàn tỉnh để nắm bắt tình hình SXKD và cơ cấu giống các loại cây ăn quả để có định hướng và chỉ đạo sản xuất sát với thực tế.
Ngoài ra, từ đầu năm đến nay, thanh tra Sở NN& PTNT đã triển khai 1 cuộc thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong hoạt động SXKD giống cây ăn quả lâu năm trên địa bàn tỉnh.
Trong quá trình thanh kiểm tra, đã kết hợp tuyên truyền, phổ biến và nhắc nhở, hướng dẫn các đơn vị thực hiện tốt các quy phạm, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật chuyên ngành nhằm nâng cao ý thức của các tổ chức cá nhân trong việc chấp hành các quy định của pháp luật.
Nhìn chung, các cơ sở SXKD giống cây ăn quả trên địa bàn tỉnh đều có địa điểm buôn bán, lưu giữ cây giống. Các giống cây ăn quả được sản xuất, buôn bán đều nằm trong danh mục giống cây trồng được phép SXKD tại Việt Nam hoặc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận giống cây trồng mới.
Tuy vậy, công tác quản lý giống cây ăn quả trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn còn gặp phải một số khó khăn. Trong số hơn 50 cơ sở SXKD giống cây ăn quả lâu năm trên địa bàn tỉnh, hiện chỉ có 2 tổ chức là các vườn ươm của TT phát triển lâm - nông nghiệp Vĩnh Phúc và Trung tâm Giống nông nghiệp, còn lại là các hộ buôn bán, dịch vụ nhỏ, lẻ.
Có những hộ buôn bán theo mùa vụ không có giấy phép kinh doanh, không lưu giữ đầy đủ các hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa; hồ sơ chất lượng sản phẩm, hàng hóa, khó truy xuất nguồn gốc xuất xứ.
Mặt khác, vẫn còn tình trạng các cơ sở tự sản xuất giống cây ăn quả bằng nhân giống vô tính (giâm, chiết, ghép), trồng hạt không phải từ các cây đầu dòng hoặc từ các cây đầu dòng chưa được công nhận làm giảm chất lượng cây giống và gây khó khăn trong công tác quản lý.
Nhằm khắc phục khó khăn, kiểm soát chặt chẽ hoạt động SXKD giống cây ăn quả thời gian tới, Chi cục Trồng trọt và BVTV sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý giống cây trồng; hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật về quản lý SXKD giống cây ăn quả lâu năm, đảm bảo chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc các giống cây trồng theo đúng quy định hiện hành.
Tổ chức tốt công tác công nhận, quản lý nguồn giống đối với cây công nghiệp và cây ăn quả lâu năm từ khâu công nhận cây đầu dòng và công nhận vườn cây đầu dòng, tiếp nhận bản công bố hợp quy chất lượng giống cây trồng, hướng dẫn quản lý, khai thác có hiệu quả nguồn giống được công nhận; ghi mã hiệu nguồn giống.
Đồng thời, tăng cường quản lý theo dõi, giám sát việc khảo nghiệm, sản xuất thử giống cây trồng nông nghiệp mới của các tổ chức, cá nhân thực hiện; quản lý chất lượng giống từ khâu sản xuất đến lưu thông để có các biện pháp chấn chỉnh kịp thời về chất lượng giống; kiên quyết xử lý nghiêm những đối với các tổ chức, cá nhân có vi phạm đến hoạt động SXKD giống cây trồng trên địa bàn.
