Siết chặt quy trình bảo đảm bữa ăn bán trú trong trường học

Lưu mẫu 24 giờ và “kiểm thực 3 bước”

7 giờ 30 phút sáng 30/10, khi hơn 1.000 học sinh Trường Tiểu học Phan Như Thạch (phường Lâm Viên - Đà Lạt) bắt đầu tiết học đầu tiên thì khu bếp bán trú đã bắt đầu nhộn nhịp. Trong không gian khá chật hẹp khoảng 30 m2, bộ phận cấp dưỡng nhanh chóng sơ chế nguyên liệu để khoảng 11 giờ trưa kịp phục vụ 758 suất ăn cho học sinh. “Trước khi bắt tay vào nấu, chúng tôi phải kiểm tra thực phẩm được giao từ 5 giờ sáng. Các loại rau, chả cá thát lát, tôm tươi đều có giấy chứng nhận nguồn gốc, có dấu hiệu nghi ngờ là loại ngay. Bếp làm cho trẻ nhỏ mà, không thể lơ là được”, bà Phạm Thị Thảo - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phan Như Thạch có mặt tại khu bếp giám sát các khâu cho hay.

Lãnh đạo Trường Tiểu học Phan Như Thạch kiểm tra bữa ăn của học sinh

Theo người đứng đầu nhà trường, khẩu phần ăn của học sinh bán trú là 30.000 đồng/phần, được áp dụng theo Nghị quyết 385 HĐND tỉnh Lâm Đồng năm 2024. Trong đó, khẩu phần ăn chính khoảng 25.000 đồng, 5.000 đồng còn lại là món ăn tráng miệng và ăn bữa xế. Về quy trình bảo đảm an toàn thực phẩm (ATTP), bếp ăn bán trú của Trường Tiểu học Phan Như Thạch 4 năm qua đều ký hợp đồng với 5 cơ sở đạt chứng nhận ATTP, có hồ sơ nguồn gốc về cung cấp nguyên liệu đầu vào. Mỗi tháng, trường đều thay phiên kiểm tra đột xuất nơi cung ứng để bảo đảm họ thực hiện đúng cam kết. “Mỗi khâu đều có biên bản, chữ ký của bếp trưởng, người giao hàng, nhân viên y tế và lãnh đạo nhà trường. Trước khi học sinh ăn, lãnh đạo trường phải ăn thử. Nếu thực phẩm không bảo đảm, chúng tôi là người phát hiện đầu tiên và có thể xử lý kịp thời các tình huống”, bà Thảo cho biết thêm.

Có mặt giám sát bữa ăn bán trú ngày 27/10, bà Dương Thị Thu - đại diện phụ huynh lớp 3C Trường Tiểu học Phan Như Thạch cho biết, việc được tận mắt chứng kiến quy trình nấu ăn khiến phụ huynh hiểu và thông cảm hơn với công việc của nhà trường. “Tôi thấy các cô cấp dưỡng làm việc rất cẩn thận, mọi khâu đều đúng quy trình “kiểm thực 3 bước”, thực phẩm đều có lưu mẫu rõ ràng. Bếp ăn gọn gàng, sạch sẽ, nhìn vào cũng yên tâm. Quan trọng nhất là mình thấy con ăn ngon, khỏe mạnh, phụ huynh như vậy mới yên tâm”, phụ huynh này nói.

Tương tự, tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn (phường Xuân Hương - Đà Lạt), nơi có hơn 1.200 học sinh ăn bán trú mỗi ngày, quy trình kiểm tra nguồn thực phẩm được thực hiện nghiêm túc.

Nhà trường ký hợp đồng với các nhà cung cấp thực phẩm có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, đồng thời yêu cầu đơn vị giao hàng xuất trình hóa đơn, nguồn gốc, hạn sử dụng rõ ràng trong từng lần giao nhận. Ông Nguyễn Văn Nam - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Quý Đôn cho biết: “Mỗi món ăn được lấy một mẫu đựng trong hộp kín, dán nhãn, lưu giữ trong tủ lạnh 24 giờ. Đây là quy định bắt buộc, giúp ngành y tế có căn cứ kiểm nghiệm khi cần”.

Tại đây, theo quan sát bếp ăn bán trú tại trường có không gian khá rộng rãi và được xây dựng khép kín, trang bị tủ lạnh bảo quản thực phẩm, thiết bị inox chống rỉ và dụng cụ riêng biệt cho từng khâu. Nhà trường còn lập sổ nhật ký bếp ăn, ghi chép chi tiết từng bữa ăn, khẩu phần, thực phẩm nhập vào. “Để bảo đảm vệ sinh ATTP, việc lưu các mẫu 24 giờ theo quy định ngành y tế cũng như “kiểm thực 3 bước” trước, trong và sau khi chế biến xong là những khâu bắt buộc”, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Quý Đôn khẳng định. “Là một trong số phụ huynh giám sát bữa ăn, tôi an tâm. Các cô nấu ăn trách nhiệm, tuân thủ “kiểm thực 3 bước” và lưu mẫu thực phẩm rất tốt. Nhà trường còn công khai thực đơn và nhà cung cấp lên bảng tin mỗi tuần nên phụ huynh cơ bản yên tâm”, một phụ huynh chia sẻ.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Lâm Đồng, tại nhiều trường mầm non và tiểu học khác trên địa bàn Lâm Đồng, từ đầu năm học 2025 - 2026 đến nay, ngoài vụ việc ở Trường Tiểu học Trưng Vương, chưa có phản ánh nào nghiêm trọng về thực phẩm kém chất lượng trong bếp ăn học đường. Nhiều trường đã thực hiện công khai thực đơn, danh sách đơn vị cung ứng thực phẩm ngay tại sảnh đón học sinh hoặc trên nhóm zalo lớp học. Những thay đổi nhỏ đang góp phần củng cố niềm tin của phụ huynh về một bữa ăn học đường sạch, đủ dinh dưỡng và an toàn.

Bữa ăn các ngày trong tuần tại Trường Tiểu học Phan Như Thạch được đựng trong khay, sạch sẽ và đầy đủ dinh dưỡng

Được giám sát thường xuyên

Ông Hoàng Viết Nam - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, việc kiểm soát ATTP trong bếp ăn trường học trên địa bàn tỉnh đang được thực hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.

Theo Sở Y tế, trước đây công tác này do phòng y tế cấp huyện quản lý nhưng sau sáp nhập, chức năng này được chuyển về phòng văn hóa - xã hội cấp xã, phường, đặc khu, theo quy định mới tại Thông tư 20/2025. Hiện nay, Sở Y tế đang tham mưu UBND tỉnh phân cấp lại việc quản lý ATTP trong bếp ăn trường học cho phù hợp tình hình thực tế. Việc lấy ý kiến góp ý từ các địa phương đã hoàn tất và đang chờ thẩm định từ Sở Tư pháp trước khi trình UBND tỉnh ban hành.

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có khoảng 1.407 cơ sở tổ chức bếp ăn bán trú, phục vụ học sinh nội trú, bán trú các cấp và trẻ mầm non và được giám sát thường xuyên. Riêng đối với cơ sở giáo dục mầm non (bao gồm cả số lượng cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập) có tổ chức bán trú là 524/525 cơ sở và 172/560 trường tiểu học có tổ chức bán trú. Trong đó có 81 bếp ăn phục vụ trên 500 suất mỗi ngày, 53 bếp từ 400 - 500 suất và hơn 900 bếp nhỏ dưới 200 suất ăn. Lãnh đạo Sở Y tế khẳng định, đây là một hệ thống quy mô lớn, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, đồng bộ giữa ngành y tế và giáo dục.

Thực hiện công văn của UBND tỉnh về việc tăng cường kiểm soát ATTP tại các cơ sở giáo dục có tổ chức bán trú, Sở Y tế đã thành lập 5 đoàn kiểm tra đột xuất tại nhiều trường học trên địa bàn. Kết quả từ ngày 17 - 30/9, 39 bếp ăn trường học được kiểm tra, trong đó 37 cơ sở đạt yêu cầu và 2 cơ sở bị xử phạt tổng cộng 12 triệu đồng do vi phạm quy định về ATTP. “Hiện nay có 52 xã, phường, đặc khu trên toàn tỉnh tổ chức đoàn kiểm tra tại các bếp ăn tập thể trường học. Kết quả kiểm tra đến ngày 30/9 đã kiểm tra được 203 cơ sở bếp ăn tập thể. Qua kiểm tra, cơ bản các trường chấp hành tốt các quy định về ATTP, chỉ có 5 cơ sở còn thiếu sót nhưng chưa đến mức xử phạt, đã được các đoàn kiểm tra nhắc nhở khắc phục”, Sở Y tế thông tin.

Theo ông Phan Đức Thái - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, trong năm học 2024 - 2025, Sở Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với ngành y tế tổ chức nhiều đợt kiểm tra, tập huấn và ban hành văn bản chỉ đạo đến từng phòng giáo dục, từng trường học. Đầu năm học 2025 - 2026, các văn bản hướng dẫn quy trình bảo đảm ATTP, kiểm thực 3 bước và lưu mẫu thực phẩm đều được triển khai thống nhất toàn tỉnh. “Hiện nay, Sở Giáo dục và Đào tạo đang xây dựng kế hoạch kiểm tra việc tổ chức bán trú của các cấp học trên địa bàn tỉnh”, ông Phan Đức Thái thông tin.

Quy định đối với đơn vị cung cấp thực phẩm

Theo Sở Y tế, quy định yêu cầu các nhà cung cấp thực phẩm cho trường học phải có: giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP (hoặc giấy cam kết ATTP nếu thuộc diện miễn cấp giấy); hợp đồng trách nhiệm pháp lý với trường học. Bên cạnh đó, mỗi sản phẩm cung cấp phải có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc rõ ràng, nhãn mác đầy đủ, còn hạn sử dụng; thực phẩm tươi sống phải đạt chất lượng cảm quan và có giấy kiểm dịch động vật nếu là sản phẩm từ gia súc, gia cầm. Tất cả hàng hóa nhập về đều được kiểm thực và lưu mẫu theo đúng quy định của Bộ Y tế.

Tuấn Linh .