''Siết'' tiến độ các khu xử lý chất thải sinh hoạt

Dây chuyền xử lý chất thải sinh hoạt làm phân bón tại Khu xử lý chất thải ở xã Quang Trung (H.Thống Nhất)

Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu để hoàn thành mục tiêu thu gom, xử lý 100% chất thải sinh hoạt và giảm tỷ lệ chôn lấp rác xuống dưới 15%.

* Chưa đảm bảo quy mô, công suất

Theo báo cáo của Sở TN-MT, quy hoạch quản lý chất thải rắn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2025, Đồng Nai có 9 khu xử lý (KXL) với 16 dự án. Tuy nhiên, đến thời điểm cuối tháng 7-2020, Đồng Nai chỉ có 7 KXL chất thải với 11 dự án đang thu gom, xử lý chất thải. 2 KXL bao gồm 3 dự án đã ngưng tiếp nhận chất thải.

Phần lớn các KXL chất thải đang hoạt động đáp ứng được yêu cầu xử lý chất thải sinh hoạt, nhưng vẫn còn nhiều khu chưa đảm bảo quy mô, công suất theo phê duyệt; chưa đủ thủ tục pháp lý vận hành chính thức dây chuyền xử lý chất thải theo quy định của Bộ TN-MT và Tổng cục Môi trường. Điều này ảnh hưởng đến việc thực hiện chỉ tiêu thu gom, xử lý chất thải toàn tỉnh.

Đó là KXL chất thải ở xã Quang Trung (H.Thống Nhất) được phê duyệt công suất tối đa là 1,2 ngàn tấn/ngày, nhưng hiện tại đang tiếp nhận xử lý khoảng 1,1 ngàn tấn/ngày, trong đó, khoảng 950 tấn/ngày được xử lý làm phân bón, còn lại chôn lấp. KXL Xuân Mỹ (H.Cẩm Mỹ) công suất được phê duyệt là xử lý làm phân bón 31 tấn/ngày và đốt 72 tấn/ngày, nhưng chưa vận hành lò đốt do chưa lắp đặt quan trắc khí thải tự động, phần lớn rác tiếp nhận về chôn lấp hoặc lưu trữ kho. KXL Vĩnh Tân (H.Vĩnh Cửu) công suất 450 tấn/ngày nhưng hiện tại mới tiếp nhận xử lý khoảng 303 tấn/ngày và xử lý bằng hình thức chôn lấp, chưa vận hành dây chuyền xử lý rác thải làm phân bón theo quy định. Tương tự KXL Xuân Tâm (H.Xuân Lộc) công suất 120 tấn/ngày nhưng hiện tại mới tiếp nhận khoảng 100 tấn/ngày, dây chuyền xử lý rác sinh hoạt làm phân bón chưa được Bộ TN-MT chấp thuận vận hành thử nghiệm.

Ngoài nguyên nhân nói trên, cơ sở hạ tầng cho thu gom, xử lý rác cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải sinh hoạt. Hiện tỉnh có 32 điểm trung chuyển và 32 điểm sang tiếp rác thải được bố trí tại các huyện, thành phố. Tuy nhiên, nhiều điểm tập kết - trung chuyển chất thải xây dựng chưa đúng quy chuẩn, chưa bố trí hợp lý. Đối với chất thải rắn sinh hoạt chủ yếu thu gom bằng phương tiện có tải trọng nhỏ, thô sơ (xe tải 550kg, xe 3, 4 bánh tự chế); một số HTX thu gom rác chưa có xe chuyên dụng; một số huyện chưa có KXL rác hoặc KXL rác đã đóng cửa do không đáp ứng được yêu cầu vệ sinh môi trường.

* Đẩy nhanh tiến độ các khu xử lý rác

Những năm gần đây, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các địa phương tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm kiểm soát tối đa chất thải phát sinh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Để hoàn thành mục tiêu thu gom, xử lý 100% chất thải sinh hoạt và giảm chôn lấp rác thải xuống dưới 15% vào cuối năm nay, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh chỉ đạo Sở TN-MT rà soát, điều chỉnh quy hoạch quản lý chất thải rắn và lộ trình giảm tỷ lệ chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt trong thời gian tới cho phù hợp với điều kiện thực tế; tổ chức triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên phạm vi toàn tỉnh và phấn đấu đến cuối năm nay, 100% đô thị thực hiện có hiệu quả phân loại chất thải tại nguồn; hoàn thiện mạng lưới thu gom, xây dựng các điểm trung chuyển đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật liên quan nhằm nâng cao tỷ lệ thu gom và đưa chất thải về các KXL theo quy định.

Cùng với đó, các sở, ban, ngành, địa phương hỗ trợ các chủ đầu tư dự án đẩy nhanh tiến độ đầu tư nhà máy xử lý chất thải theo đúng lộ trình, nhất là các hạng mục công trình tái chế và xử lý chất thải rắn sinh hoạt; kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận, xử lý chất thải sau khi phân loại.

Tỉnh cũng yêu cầu chủ đầu tư KXL chất thải Vĩnh Tân đẩy nhanh tiến độ xây dựng, đưa vào vận hành dây chuyền xử lý rác 450 tấn/ngày làm phân bón vào cuối năm 2020. Nếu đúng tiến độ cam kết, KXL này sẽ góp phần hoàn thành cả 2 chỉ tiêu tăng thu gom và giảm chôn lấp rác trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, KXL rác Xuân Tâm khẩn trương hoàn thiện thủ tục pháp lý để xử lý khối lượng rác tồn lưu; KXL Xuân Mỹ nhanh chóng lắp đặt hệ thống quan trắc không khí theo yêu cầu, Sở TN-MT xem xét hỗ trợ cho chủ đầu tư vay vốn lãi suất ưu đãi từ Quỹ Bảo vệ môi trường của tỉnh để lắp đặt quan trắc. Các KXL chất thải chưa hoạt động hết công suất, đang vận hành thử nghiệm phải đầu tư thiết bị, nhà máy và hoàn thành thủ tục để tăng tiếp nhận rác, giảm thiểu tỷ lệ chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt.

Việc các KXL rác chưa đảm bảo quy mô, công suất theo thiết kế; chưa hoàn thành thủ tục pháp lý đã ảnh hưởng đến mục tiêu xử lý chất thải toàn tỉnh.

Tính đến cuối tháng 7-2020, các KXL đang tiếp nhận, xử lý khoảng 1,6/1,8 ngàn tấn rác thải phát sinh mỗi ngày (đạt tỷ lệ 99,6%, chỉ tiêu 100%); gần 200 tấn rác phát sinh mỗi ngày do người dân tự xử lý, khoảng 7 tấn/ngày chưa được thu gom; 29,5% chất thải sinh hoạt đang chôn lấp (chỉ tiêu dưới 15%). Do đó, việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng công suất các khu xử lý theo phê duyệt và hoàn thành thủ tục pháp lý theo quy định là yêu cầu bắt buộc để tỉnh hoàn thành mục tiêu xử lý chất thải giai đoạn 2016-2020.

Hoàng Lộc