Sinh kế từ đàn bò, tương lai từ nông nghiệp sạch
Từ những con bò sinh sản đầu tiên được hỗ trợ cho hộ nghèo đến những mô hình sản xuất hữu cơ lan tỏa khắp thôn làng, xã Ia Phí (tỉnh Gia Lai) đang vững bước trên hành trình 'giảm nghèo xanh', gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường.
Đàn bò sinh sản-bước khởi đầu cho sinh kế bền vững
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững, thời gian qua, xã Ia Phí đã triển khai nhiều mô hình hỗ trợ thiết thực, giúp người dân ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế. Trong đó, chương trình cấp 182 con bò cái sinh sản và phân bón cho 40 hộ dân được xem là điểm nhấn, mang lại hiệu quả rõ rệt.
Từ những con bò giống đầu tiên, bà con chủ động làm chuồng trại, học kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh và nhân đàn. Nhờ vậy, không ít hộ đã có thêm nguồn thu ổn định, từng bước vươn lên thoát nghèo.
Song song với đó, việc hỗ trợ phân bón giúp cải thiện năng suất cây trồng, tận dụng tốt đất sản xuất, nâng cao hiệu quả lao động nông nghiệp.

Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, con bò của chị Rơ Chăm Quai (làng Kênh, xã Ia Phí) phát triển khỏe mạnh, chuẩn bị sinh sản lứa đầu. Ảnh: N.S
Gia đình chị Rơ Chăm Quai (làng Kênh, xã Ia Phí) là một trong những hộ tiêu biểu. Cuối năm 2024, chị được hỗ trợ một con bò cái sinh sản. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, bò phát triển khỏe mạnh, chuẩn bị sinh sản lứa đầu.
“Mình nuôi nấng nó tốt, càng ngày nó càng to, càng béo. Phân bò mình tận dụng bón cho vườn cà phê, cây lên xanh tốt, đỡ tốn tiền mua phân”-chị Quai phấn khởi nói.
Không chỉ hỗ trợ từng hộ riêng lẻ, nhóm chăn nuôi bò sinh sản của 2 làng Yăng 3 và Or cũng được thành lập với 21 hộ dân tham gia, phần lớn là hộ nghèo, cận nghèo. Dự án hỗ trợ 19 con bò cái giống, kết hợp các lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, phòng bệnh và làm chuồng trại đúng quy cách.
Ông Rơ Chăm Yung-đại diện nhóm cộng đồng-chia sẻ: “Ban đầu bà con còn bỡ ngỡ nhưng khi được hướng dẫn kỹ càng thì ai cũng yên tâm. Đàn bò trong nhóm dự kiến sẽ tăng gấp ba, từ 19 lên 57 con. Mô hình này không chỉ giúp bà con có thu nhập ổn định mà còn tăng tình đoàn kết, cùng giúp nhau làm kinh tế”.
Theo ông Thái Văn Chung-Trưởng phòng Kinh tế xã Ia Phí, chương trình cấp bò sinh sản đã tạo hiệu ứng tích cực. Từ con bò được hỗ trợ, nhiều hộ đã nhân giống thành công, có thêm tài sản, có động lực vươn lên. Thời gian tới, xã mong tiếp tục được hỗ trợ nguồn lực để nhân rộng mô hình, giúp người dân thoát nghèo bền vững.
Từ những con bò sinh sản đầu tiên, người dân Ia Phí đã học được cách làm ăn có kế hoạch, có kỹ thuật và bền vững hơn-bước khởi đầu quan trọng trên hành trình phát triển nông nghiệp xanh ở địa phương.
Từ sinh kế xanh đến nông nghiệp hữu cơ
Sau thành công từ chương trình hỗ trợ sinh kế, xã Ia Phí tiếp tục khuyến khích người dân chuyển sang sản xuất nông nghiệp hữu cơ, hướng đến phát triển lâu dài, thân thiện môi trường và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường xuất khẩu.

Ông Huỳnh Thành Ngọc (bìa phải)-CEO dự án "Người chiến sỹ nhà nông"-hướng dẫn quy trình chăm sóc cà phê theo hướng hữu cơ cho người dân xã Ia Phí. Ảnh: N.S
Cuối tháng 9-2025, UBND xã tổ chức hội nghị tuyên truyền, hướng dẫn sản xuất nông nghiệp hữu cơ, giúp bà con hiểu rõ quy trình canh tác tự nhiên, cải tạo đất, sử dụng phân vi sinh và chế phẩm sinh học thay cho hóa chất.
Trước đây, nhiều hộ vẫn lo ngại việc giảm năng suất, song sau khi được hướng dẫn, bà con đã thay đổi nhận thức và bắt đầu thử nghiệm mô hình mới.
Ông Hoàng Viết Thắng (thôn Ia Sik, xã Ia Phí) chia sẻ: “Giờ mình hiểu cách làm hữu cơ bài bản hơn, biết dùng phân ủ hoai, phòng bệnh bằng biện pháp sinh học. Làm hữu cơ vừa bảo vệ sức khỏe vừa giúp đất tốt lâu dài”.
Theo ông Phan Hữu Dương-Chủ cơ sở cà phê Xuân Dương, xu hướng sản xuất hữu cơ ngày càng được thị trường ưa chuộng. “Người tiêu dùng giờ đòi hỏi sản phẩm sạch, không dư lượng hóa chất. Làm hữu cơ không chỉ giúp cây khỏe mà còn tăng giá trị, mở ra cơ hội xuất khẩu”-ông Dương cho hay.

Vườn cà phê trồng theo hướng hữu cơ luôn xanh tốt, cho chất lượng quả đồng đều. Ảnh: N.S
Trên địa bàn xã, Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Ia Phí do anh Bùi Văn Dương làm Giám đốc đang là hạt nhân tiên phong trong phát triển nông nghiệp xanh. Các thành viên HTX cam kết giảm phân, thuốc hóa học, chuyển sang phân chuồng, phân vi sinh và chế phẩm sinh học. “Mục tiêu của HTX là giúp bà con thay đổi cách sản xuất, nâng cao chất lượng nông sản và bảo vệ môi trường sống”-anh Dương chia sẻ.
Còn theo ông Nguyễn Công Sơn-Chủ tịch UBND xã Ia Phí, cà phê là cây trồng chủ lực của xã với diện tích hơn 2.800 ha. Trong bối cảnh xuất khẩu ngày càng đòi hỏi khắt khe về tiêu chuẩn an toàn, việc chuyển sang sản xuất hữu cơ là xu thế tất yếu.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ chế phẩm sinh học để người dân canh tác an toàn, đáp ứng yêu cầu thị trường và nâng cao giá trị vùng nguyên liệu”-ông Sơn khẳng định.
Từ đàn bò sinh sản giúp ổn định sinh kế đến vườn cà phê hữu cơ dần hình thành, xã Ia Phí đang đi đúng hướng trong mục tiêu “giảm nghèo xanh”, kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Những mô hình nhỏ nhưng thiết thực ấy đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giúp người dân tự tin vươn lên làm chủ cuộc sống, hướng đến tương lai no ấm, bền vững hơn.












