Sinh trắc học - 'tấm khiên' bảo vệ danh tính người dùng
Ngày nay, cụm từ “sinh trắc học” (STH) được ứng dụng nhiều trong thực tế. Có thể hiểu đây là một ngành khoa học sử dụng các đặc điểm sinh học của con người để nhận dạng và xác thực danh tính. Các đặc điểm sinh học này có thể bao gồm dấu vân tay, mống mắt, khuôn mặt, giọng nói... áp dụng để quản lý danh tính người dùng trong các hệ thống thông tin, đặc biệt trong ngành ngân hàng.
Trong thời đại 4.0, công nghệ số bùng nổ, khách hàng không cần giao dịch tại quầy như trước mà thực hiện mọi thao tác nhờ ứng dụng trên các thiết bị di động, như: Điện thoại thông minh, máy tính xách tay, máy tính bảng... Đi kèm với sự tiện lợi là gia tăng mối nguy cơ tội phạm tấn công trên không gian mạng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại cho người dùng và ảnh hưởng đến niềm tin vào hệ thống thanh toán trực tuyến. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề bảo vệ người dùng, nâng cao độ bảo mật, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã ban hành Quyết định 2345/QĐ-NHNN, yêu cầu áp dụng xác thực STH cho một số giao dịch trực tuyến từ ngày 1.7.2024. Theo quy định, khách hàng bắt buộc xác thực STH bằng khuôn mặt khi thực hiện các giao dịch vượt hạn mức, bao gồm: Giao dịch chuyển tiền từ 10 triệu đồng/lần; tổng hạn mức chuyển tiền trong ngày đạt trên 20 triệu đồng; tổng hạn mức các dịch vụ thanh toán trong ngày đạt trên 100 triệu đồng.
Nhân viên Agibank Hà Giang nhiệt tình hỗ trợ khách hàng thu thập dữ liệu sinh trắc học.
Triển khai nghị quyết của NHNN, các ngân hàng trên địa bàn tỉnh nhanh chóng thực hiện quyết liệt, đẩy nhanh tiến độ thu thập, đối chiếu thông tin STH cho khách hàng. Đảm bảo đáp ứng hiệu lực thi hành các thông tư, quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán, quy định về hoạt động thẻ ngân hàng và các quy định khác liên quan. Có biện pháp sàng lọc, xử lý đối với các tài khoản thanh toán của khách hàng mà lâu ngày không hoạt động; tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành. Hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh như: Agribank, BIDV, VietinBank… nhanh chóng triển khai ứng dụng STH đảm bảo 100% nhân viên đều phải nắm rõ quy trình hỗ trợ khách hàng. Nổi bật có Ngân hàng Agribank đến tận nhà hỗ trợ khách hàng cài đặt STH nhanh chóng, thuận lợi. Đến nay, sau hơn 4 tháng chính thức triển khai thực hiện, bằng nhiều biện pháp hỗ trợ đã có trên 126 nghìn trong tổng số 360 nghìn tài khoản đối chiếu, thu thập STH thành công, đạt 35,1%.
Khi xác thực sinh trắc học, mọi lượt giao dịch trên ngân hàng số sẽ an toàn hơn, bảo mật hơn, đặc biệt khách hàng an tâm hơn bởi đây là công nghệ AI hiện đại nhất có thể hỗ trợ bảo vệ cho tài sản của khách hàng. Chị Nguyễn Thị Hiên, hiện đang sinh sống tại thôn Cầu Mè, xã Phương Thiện (thành phố Hà Giang) chia sẻ: “Được nhân viên hướng dẫn, giải thích nhiệt tình, kỹ lưỡng và tôi thấy cài STH giúp an toàn hơn, phòng tránh bị lừa đảo. Biết các thao tác thu thập rồi tôi sẽ hướng dẫn cho người nhà và những người xung quanh”.
Thời gian tới, bằng các phương pháp nghiệp vụ, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh công tác truyền thông, ngành Ngân hàng hướng đến mục tiêu 100% người dân thực hiện xác thực STH. Theo Điểm c, Khoản 5, Điều 17, Thông tư 17/2024/TT-NHNN quy định: Chỉ được thực hiện rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử trên tài khoản thanh toán khi đã hoàn thành việc đối chiếu khớp đúng giấy tờ tùy thân và thông tin STH của chủ tài khoản hoặc người đại diện (đối với khách hàng cá nhân có hiệu lực từ 1.1.2025) hoặc người đại diện hợp pháp (đối với khách hàng tổ chức có hiệu lực từ 1.7.2025). Có nghĩa là theo quy định, khách hàng cá nhân hoặc tổ chức không làm đúng hướng dẫn sẽ không thể tự thực hiện các giao dịch online tại nhà mà bắt buộc phải đến quầy giao dịch, như vậy sẽ gây bất tiệt không nhỏ tới khách hàng, nhất là những người ở xa điểm giao dịch.
Có thể khẳng định, STH là một “tấm khiên” bảo vệ trong thời đại mới, là bước hết sức cần thiết giúp xác thực danh tính; phòng, chống gian lận trên hệ thống an ninh mạng, mang lại độ bảo mật, sự an toàn cao nhất cho người dùng.
