Sinh viên bị chê cợt nhả, thiếu chuyên nghiệp trên MXH

"Thế hệ cợt nhả" hay "sự mất dạy" lên ngôi? - đây là mở đầu một bài viết được chia sẻ trên mạng xã hội thời gian gần đây.

Theo đó, người viết bài được giới thiệu thường đứng các khóa học dành cho người khởi nghiệp. Anh nhận được lời mời làm diễn giả cho chương trình do sinh viên tổ chức. Việc nhận tin nhắn qua Messenger, TikTok với tiêu đề "Lời mời hợp tác", cũng như tên tài khoản người gửi thiếu tế nhị khiến anh cảm thấy không hài lòng.

"Phát ngán trước thái độ, cách ứng xử thiếu chuyên nghiệp, thậm chí thiếu tôn trọng của các bạn sinh viên đến từ nhiều trường đại học", người này viết.

Tuy nhiên, không ít người phê phán người đăng bài, cho rằng anh nêu rõ thông tin cá nhân và trường lớp là hành xử không đúng mực.

Bài viết được chia sẻ trên mạng xã hội nhận về hàng nghìn lượt tương tác.

Thiết sót hay thiếu chuyên nghiệp?

Thực tế, câu chuyện khách mời, diễn giả nhận được những thư mời có thiếu sót từ sinh viên không hiếm.

Anh Bùi Minh Đức, thạc sĩ ngành Truyền thông tại Đại học Clark (Mỹ), cho biết trong khoảng một năm trở lại đây, anh gặp 1-3 trường hợp như vậy.

Lần gần đây nhất, sinh viên gửi cho Đức thư mời vào sáng thứ sáu và yêu anh xác nhận vào chiều thứ bảy để sự kiện diễn ra vào thứ tư tuần sau. Các sinh viên cũng đưa sẵn nội dung thay vì trao đổi đổi trước với anh. Điều này khiến anh cảm thấy khá giống một đơn đặt hàng với thời gian gấp gáp.

Ngoài ra, cũng có một số trường hợp sinh viên gửi file tài liệu được chuẩn bị sẵn, dẫn đến việc nhầm tên diễn giả.

Trong khi đó, chuyên viên tâm lý Đào Lê Tâm An, Nghiên cứu sinh Tâm lý học, Đại học Sư phạm TP.HCM, lại thường gặp tình trạng học sinh, sinh viên sử dụng các kênh thông tin không chính thống cho mục đích làm việc. Ví dụ như nhắn tin qua Facebook thay vì thư mời chính thức qua email.

Có trường hợp khi đang trao đổi các thông tin bỗng dưng sinh viên "mất tích", không tiếp tục trao đổi, không có lời kết luận rõ ràng.

Tham gia nhiều dự án, hoạt động ngoại khóa ở trường và nhiều lần gửi thư mời hợp tác, Nguyễn Quỳnh (sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền) thừa nhận cũng có đôi lần, cô thiếu sót trong việc sử dụng danh xưng.

Dù ở tình huống nào, với tâm thế là một sinh viên gửi lời mời tới các anh chị, cô chú lớn tuổi nên sự tôn trọng, thiện chí và thái độ mong muốn hợp tác, cầu tiến được các em đặt lên hàng đầu.

Đồng quan điểm, Thanh Trúc (sinh viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết các em luôn chọn gửi thư mời qua email và xem trọng sự chuyên nghiệp, đúng mực với đối tượng các em đang ngỏ lời.

Ví dụ, em chỉ gửi email trong giờ hành chính và các ngày làm việc, tránh những giờ giấc éo le như mới sáng sớm, giữa trưa hoặc đêm khuya. Trúc cũng cẩn trọng trong phần dùng từ ngữ, xưng hô, kiểm tra các thông tin chức danh, chức vụ, tên riêng để không mắc lỗi như sai, nhầm tên...

Thư mời hợp tác từng được Nguyễn Quỳnh gửi đi. Ảnh: NVCC.

Đừng đánh đồng một thế hệ

Trước những thư mời được cho là "cợt nhả, thiếu tôn trọng" từ học sinh, sinh viên, anh Bùi Minh Đức cho rằng phải rất cẩn trọng khi coi đó là sự thiếu chuyên nghiệp hay một nhầm lẫn nhỏ. Vì dù có chuyên nghiệp tới đâu, một sai sót nhỏ cũng có thể xảy ra. Hoặc đôi khi, cách trò chuyện của một số bạn chưa phù hợp với khách mời, chứ chưa bàn đến chuyện đúng sai.

Theo anh, có rất nhiều nguyên nhân cho những sai sót hay nhầm lẫn như vậy.

Thứ nhất, nhiều câu lạc bộ sinh viên thiếu sự hướng dẫn của các thầy cô để đưa ra định hướng phù hợp cho các em.

Thứ hai, bản thân các bạn ít kinh nghiệm, không thể chuẩn bị sẵn sàng trong mọi tình huống.

Thứ ba, khoảng cách thế hệ đôi khi cũng khiến vấn đề này trở nên trầm trọng. Ví dụ, nhiều sinh viên cho rằng tiếp cận qua Facebook hay Linkedin để gửi lời chào là hợp lý, nhưng nhiều người lại muốn phải gửi qua email đầu tiên.

Vì vậy, anh Đức khẳng định hiện tượng bị phản ánh chỉ xảy ra ở một số bạn, chưa bao giờ là xu hướng của một thế hệ. Không bạn trẻ nào lại muốn mình trở thành người vô phép, thiếu tôn trọng, nhất là khi các bạn đang ở trong câu lạc bộ hay những không gian để phát triển năng lực bản thân.

Hiện tượng bị phản ánh chỉ xảy ra ở một số bạn, chưa bao giờ là xu hướng của một thế hệ. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Bàn luận thêm về cách ứng xử của diễn giả đối với sinh viên, ThS Bùi Minh Đức cho rằng khi gặp những trường hợp giao tiếp không phù hợp, đầu tiên, diễn giả hãy nhẹ nhàng từ chối.

Nếu có thể, họ hãy phản hồi cho các bạn cách làm đúng với thái độ tôn trọng, tích cực thay vì hằn học hoặc châm biếm. Nếu muốn chia sẻ vấn đề này lên mạng xã hội như một cách để các sinh viên khác không gặp phải, người nhận thư nên cố gắng không để lộ danh tính của sinh viên tiếp cận, không để lộ thông tin về khoa/trường...

"Tuyệt đối không đem câu chuyện ra làm trò đùa. Ranh giới giữa một người có thiện chí và một người bắt nạt rất mong manh", anh Đức nhìn nhận.

Đồng quan điểm, anh Tâm An chia sẻ những bài học ngoài giảng đường cần được hướng dẫn bài bản trên tinh thần xây dựng, góp ý. Thông thường, anh vẫn sẽ vui vẻ nhận lời, sau đó góp ý với ban tổ chức sau khi chương trình đã diễn ra thành công.

Với cá nhân anh, một thư mời chỉn chu cần đáp ứng các yếu tố cơ bản sau:

Có tiêu đề ngắn gọn, đúng trọng tâm;
Tìm hiểu trước về khách mời để xưng hô đúng tên, chức danh, giới tính;
Có thể trao đổi trước với khách mời qua điện thoại, tin nhắn và xin phép gửi email chốt lại các thông tin quan trọng, đính kèm với thư mời tham gia chương trình;
Có thông tin giới thiệu sơ về dự án, lý do tổ chức chương trình và mong muốn kết hợp với khách mời;
Nếu khách mời lớn hơn về tuổi hoặc có các chức vụ, học vị cao thì cần sử dụng kính ngữ cần thiết để thể hiện sự tôn trọng.

Được góp ý với thái độ tôn trọng cũng là điều mà các sinh viên như Quỳnh, Trúc mong muốn. Ngoài ra, các em cũng kỳ vọng nhà trường tăng cường các hoạt động về rèn luyện kỹ năng giao tiếp vì không chỉ trong trường hợp gửi thư mời, kỹ năng này quan trọng ở bất kỳ trường hợp nào.

Quỳnh đề xuất nhà trường tổ chức các hoạt động thực tế, kết nối các buổi chia sẻ với người có kinh nghiệm để sinh viên biết và tránh những lỗi không đáng có.

Ngọc Bích