Sinh viên quốc tế trở thành con mồi béo bở cho các trường tư ở Canada

Sinh viên quốc tế biểu tình phản đối bên ngoài Alpha College, nằm ở phía bắc Toronto vào tháng 5/2022. Ảnh: Mạng lưới hỗ trợ Naujawan.

Cha mẹ của Dilpreet Kaur lo lắng con gái sẽ khó tìm được việc làm tại quê nhà Punjab, Ấn Độ - nơi cha cô làm nông dân trồng lúa. Kaur cũng cảm thấy không có tương lai ở đó.

Năm ngoái, cha cô bán hai chiếc xe tải với giá 28.000 USD và thế chấp mảnh đất của gia đình để có tiền cho Kaur đến Canada theo học tại một trường đại học thuộc bang Ontario.

Dilpreet Kaur, 19 tuổi, nói với CB’s The Fifth Estate rằng cô đã tham khảo ý kiến từ một tư vấn viên thuộc công ty tư vấn du học hoạt động không kiểm soát tại Ấn Độ.

Người này kiếm hoa hồng bằng cách đăng ký cho sinh viên theo học các trường tại Canada - vẽ ra bức tranh về nền giáo dục và cuộc sống dễ dàng tại đất nước này. Người này đã hướng cô đến Alpha College - ngôi trường Kaur chưa từng nghe nói đến.

“Tôi không rõ vì sao tư vấn viên lại đề nghị trường đại học này. Tuy nhiên, tôi đã đăng ký khóa học kỹ thuật máy tính tại Alpha College”, Kaur nói.

Kaur cho biết khi đến đây đã nghĩ Canada thật đẹp. Cô sẽ ở đây, kiếm tiền tốt, sống một cuộc sống vui vẻ như vẫn thấy trong phim. Nhưng khi đặt chân đến, mọi thứ hoàn toàn khác.

Cha và bà của Dilpreet, cha cô đã bán hai chiếc xe tải với giá 28.000 USD và thế chấp mảnh đất của gia đình để có tiền cho cô đến Canada. Ảnh: Gurmeet Sapal.

Tuyển sinh dù không đảm bảo cơ sở vật chất

Ngày càng nhiều sinh viên quốc tế theo học các trường tại bang Ontario, Canada, nhất là du học sinh Ấn Độ - nơi các gia đình nông thôn đánh cược trang trại để đủ tiền cho con theo học. Họ hy vọng chúng sẽ đến nơi có công việc tốt và chuyển tiền về để trả nợ.

Canada là một trong những địa điểm du học được yêu thích nhất trên thế giới, thu hút hàng chục nghìn sinh viên nước ngoài nhập học hàng năm. Phần lớn học tại các trường đại học và cao đẳng công lập.

Tuy nhiên, tính đến năm 2021, khoảng 25.000 sinh viên đã bị lôi kéo đăng ký tại các trường đại học tư nhân ở Ontario, hợp tác với các trường đại học công lập. Các trường này phát triển mạnh mẽ nhờ vào mức thu học phí cao hơn nhiều từ sinh viên quốc tế, gấp 4-5 lần sinh viên trong nước.

Các chuyên gia cho rằng các trường này chỉ vì mục đích của trường mà không quan tâm đến quy định của chính phủ, phúc lợi của sinh viên.

Kể từ khi đại dịch bắt đầu, Alpha College tăng gấp đôi số sinh viên đăng ký, lên tới 4.900 người, trong khi tòa nhà hai tầng của trường tại Kennedy Road và Passmore Avenue ở Toronto có sức chứa chỉ 420 người.

“Họ chỉ muốn chúng tôi đóng tiền, hết lần này đến lần khác và không quan tâm đến chúng tôi”, Kaur nói về những trải nghiệm của mình.

Báo cáo từ cơ quan kiểm toán Ontario vào tháng 12/2021 cho thấy số lượng tuyển sinh các trường đại học công lập ở các khu vực tỉnh có xu hướng giảm. Tài chính các trường này phụ thuộc vào sinh viên quốc tế, nhưng hiện nay không thể thu hẹp sinh viên.

Do đó, 11 trường trong số đó đã tham gia hợp tác với các trường tư nhân tại khu vực Toronto, cho phép sinh viên sinh sống quanh khu vực Toronto tham gia khóa học để lấy bằng tốt nghiệp từ một trường công lập ở Timmins hoặc North Bay.

Lời hứa hẹn “có cánh”

Các trung tâm tư vấn là bước đầu tiên để đưa sinh viên từ đồng ruộng tới lớp học. Tài liệu của The Fifth Estate cho thấy 100% sinh viên quốc tế nhập học vào Alpha College thông qua các trung tâm tư vấn du học.

Theo báo cáo tổng kiểm toán năm ngoái, các trường đại học, cao đẳng công lập của Ontario đã trả hơn 114 triệu CAD tiền hoa hồng cho các nhà tuyển dụng trong năm 2020-2021.

Alpha, một trường cao đẳng nghề tư nhân, hợp tác với trường công lập St. Lawrence College ở Kingston, Ont., đã tăng gấp đôi số lượng sinh viên đăng ký. Ảnh: CBC.

The Fifth Estate đã tiến hành bí mật thu thập thông tin ở bang Punjab, và sử dụng camera giấu kín để xem trung tâm tư vấn nói gì với các sinh viên tiềm năng.

Trong một buổi tư vấn, chuyên viên tư vấn đã vạch ra học phí khoảng 17.000 CAD cho năm đầu tiên và tạo điều kiện cho sinh viên đóng học phí vào năm thứ hai. Trên thực tế, nhiều du học sinh phải vật lộn kiếm tiền để chi trả cho chi phí sinh hoạt, trong khi số tiền này thấp hơn nhiều so với học phí.

Hôm 7/10, chính phủ liên bang tạm thời gỡ bỏ giới hạn 20 giờ làm việc/tuần đối với du học sinh. Với mức lương tối thiểu ở Ontario, nếu có giới hạn, du học sinh không thể kiếm được nhiều hơn 22.000 CAD/năm, điều này không đủ trang trải 16.000-17.000 CAD học phí và để dư tiền sinh hoạt.

Tại trung tâm tư vấn du học khác, một phụ huynh bày tỏ lo lắng sau khi tốt nghiệp, con trai mình có được hưởng thường trú nhân hay không (tình trạng thị thực cho phép người sở hữu thẻ thường trú được chỉ định cư trú tại một quốc gia và tận hưởng tất cả các lợi ích của tình trạng thị thực đó - PV).

Chuyên viên tư vấn khẳng định việc này không hề khó khăn, rất dễ dàng để sinh viên có được thường trú nhân. Trên thực tế, chỉ khoảng 30% những người đến Canada bằng thị thực sinh viên đã có được thường trú nhân trong vòng 10 năm.

Ngay sau khi hai cha con rời khỏi văn phòng, họ đã được các nhân viên tư vấn cho một trung tâm khác tiếp cận trên phố, đưa ra phí dịch vụ thấp hơn và cung cấp những mối quan hệ để đảm bảo uy tín.

Cơ quan kiểm toán Ontario đã tìm thấy những tư vấn tương tự của các trung tâm, bao gồm hứa 100% đỗ visa, đảm bảo điểm số trong các bài thi tiếng Anh.

Trong những năm gần đây, một kiểu tư vấn du học mới xuất hiện. Một số công ty về giáo dục tại Canada, Australia, Singapore đã tạo ra các nền tảng trực tuyến kết nối sinh viên ở nhiều quốc gia với hàng nghìn trung tâm tư vấn và các tổ chức giáo dục.

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra những công ty này chỉ tạo thêm khoảng cách giữa các trường đại học và các trung tâm tư vấn. Thực tế, các trung tâm này không liên hệ trực tiếp với trường đại học. Các trường cũng không có khả năng sàng lọc các trung tâm cũng như xem xét các lời hứa mà trung tâm đưa ra với sinh viên.

Các trường vượt quá giới hạn tuyển sinh

Ông Blaney (người ủng hộ sinh viên quốc tế và nhà tư vấn nhập cư - PV), cho biết lượng sinh viên nước ngoài đến Canada bắt đầu tăng lên từ 10 năm trước sau khi chính phủ liên bang tuyên bố đất nước này cần nhiều người nhập cư có tay nghề cao hơn.

Năm 2022, ban cố vấn liên bang khuyến nghị tăng gấp đôi số lượng sinh viên quốc tế lên hơn 450.000 người. Theo dữ liệu liên bang, Canada đã vượt xa mục tiêu đó vào ngày 31/12/2012 với 621.000 người có thị thực sinh viên.

Ông Earl Blaney cho biết lượng sinh viên nước ngoài đến Canada bắt đầu tăng lên khoảng 10 năm trước. Ảnh: CBC.

Cơ quan quản lý đào tạo bậc Cao đẳng và Đại học Ontario chính thức giới hạn sinh viên quốc tế tại một trường công lập. Họ quy định giới hạn tối đa hai lần số lượng sinh viên quốc tế theo học tại trường.

Tuy nhiên, tổng kiểm toán tỉnh nhận thấy một số trường đã vượt quá giới hạn đó trong những năm gần đây.

Cụ thể, đối tác tư nhân của Đại học Canadianore có trụ sở tại North Bay có số lượng sinh viên quốc tế gấp 8,8 lần. Tại Northern College ở Timmins, Ont., số lượng du học sinh cũng cao gấp 8,6 lần cho phép.

Người phát ngôn của cơ quan quản lý các trường đại học và cao đẳng nói với The Fifth Estate các trường là thực thể pháp lý riêng biệt, họ sẽ chịu trách nhiệm về các vấn đề học tập và hành chính, bao gồm cả tuyển sinh và năng lực đào tạo.

Trong một email tuần này, người phát ngôn của St. Lawrence Julie Einarson cho biết trường và Alpha College đã thiết lập và tuân theo các quy trình đảm bảo chất lượng sinh viên, điều này giúp họ có một trải nghiệm học tập tốt tại Ontario.

"Chúng tôi đang hợp tác, làm việc với các trường cao đẳng, chính phủ và các nhà lãnh đạo khác. Điều quan trọng nhất là giúp sinh viên tìm ra các giải pháp mới", người phát ngôn nói.

Kiếm tiền từ sinh viên vô tội

Sean Fraser, Bộ trưởng Nhập cư Liên bang, cho biết ông khó chịu khi một số trường cao đẳng nghề tư nhân ra đời chỉ để kiếm tiền từ sinh viên quốc tế.

Ông Sean Fraser cho biết một số trường cao đẳng nghề tư nhân đã ra đời chỉ để kiếm tiền từ các chương trình sinh viên quốc tế. Ảnh: CBC.

Trong một cuộc phỏng vấn với The Fifth Estate, ông nói: "Chúng tôi lo ngại có thể họ đang quan tâm đến vấn đề tài chính hơn là cung cấp nền giáo dục chất lượng cho những sinh viên đang cố gắng cải thiện bản thân ở đây".

Ông Fraser cho biết chính quyền có thể cấm các trường học nào đấy nhận du học sinh nếu có báo cáo là dấu hiệu của công ty môi giới lừa lọc, lợi dụng sinh viên.

"Các chương trình học nên được thiết kế với mục đích duy nhất là cung cấp một nền giáo dục tốt cho sinh viên và đem lại lợi ích cho cộng đồng Canada. Chúng tôi không cho phép các hoạt động giả mạo mở ra để lạm dụng tài chính của sinh viên vô tội", ông Sean Fraser nhấn mạnh.

Lan Anh