Slovakia: Cơ quan kiểm toán cảnh báo nguy cơ suy thoái trong dài hạn

Chủ tịch SAO Ľubomír Andrassy. Ảnh: ST

Nhiều cơ quan công hoạt động trì trệ

Theo SAO, do hoạt động thiếu mục tiêu chiến lược rõ ràng, Slovakia hiện đang có nguy cơ bị suy thoái trong dài hạn. Đây cũng là lý do vì sao các cơ quan công, Quốc hội và Chính phủ cần xây dựng tầm nhìn mới về phát triển kinh tế bền vững. Slovakia cần một cuộc cải cách về việc thực hiện chức năng của các cơ quan nhà nước, đánh giá lại các chính sách công quan trọng, việc quản lý chiến lược đối với các chính sách này và củng cố hơn nữa tình hình tài chính công.

Trong Báo cáo kiểm toán thường niên năm 2024 đã được đệ trình lên Hội đồng Quốc gia nước Cộng hòa Slovakia, SAO cũng từng trình bày về vấn đề này. Chủ tịch SAO Ľubomír Andrassy nhấn mạnh, các cơ quan được kiểm toán đã có những nỗ lực để cải thiện hoạt động, tuy nhiên, cần chú trọng hơn đến việc hợp tác liên ngành và hợp tác để thực hiện các mục tiêu chiến lược chung.

Ông Ľubomír Andrassy nhấn mạnh: “Điều này được thể hiện rõ nhất qua kết quả kiểm toán lĩnh vực y tế, môi trường, chính quyền địa phương, giáo dục, số hóa... Nếu không có tầm nhìn dài hạn cùng sự đồng thuận của toàn xã hội thì khó có thể đảm bảo việc thay đổi các chính sách quan trọng của Nhà nước một cách hiệu quả, khó có thể đảm bảo tăng trưởng kinh tế”.

Báo cáo của SAO chỉ ra rằng, hoạt động của nhiều cơ quan rất hỗn loạn, rối ren; dữ liệu không được cập nhật; thiếu các sổ sách cần thiết, nếu có thì chúng không đầy đủ hoặc không thống nhất. Dựa trên các phát hiện kiểm toán, SAO đã đưa ra khoảng 270 kiến nghị. Sau đó, các đơn vị được kiểm toán đã thông qua 580 biện pháp để thực hiện các kiến nghị kiểm toán đó.

Một trong những lĩnh vực quan tâm chính của SAO là tài chính công và tính bền vững của nền tài chính công. SAO thường xuyên lưu ý đến tình trạng nợ công và các chi phí tài trợ liên quan ngày càng gia tăng. Năm 2024, Slovakia có một trong những khoản chi phí tài trợ bằng nợ cao nhất trong khu khu vực đồng tiền chung châu Âu.

Ông L’ Andrassy cảnh báo, nợ công có thể đã đạt 59% GDP trong năm 2025, gần 77 tỷ euro. Slovakia hiện là quốc gia trong Liên minh châu Âu duy nhất nằm trong vùng rủi ro cao về tính bền vững lâu dài của nền tài chính công, do dân số già hóa đáng kể, hệ thống lương hưu rộng rãi và tăng trưởng kinh tế thấp. SAO đánh giá, Chính phủ đang giải quyết các vấn đề để phục hồi nền tài chính công, tuy nhiên, các biện pháp được áp dụng cho đến nay là chưa đủ.

Cần tập trung hơn vào các mục tiêu chính sách công

Ngoài kiểm soát việc thực hiện các mục tiêu chính sách tài khóa, SAO chủ yếu tập trung vào việc thực hiện các mục tiêu chính sách công, các hoạt động kiểm soát. SAO lưu ý đến văn hóa “chịu trách nhiệm” ngày càng tồi tệ trong các đơn vị được kiểm toán. Ngày càng nhiều chính trị gia và quan chức không có trách nhiệm đối với các nghĩa vụ và hành vi vi phạm pháp luật.

Trong số các chính sách công mà SAO liên tục đề cập, Chủ tịch Ľ. Andrassy chủ yếu tập trung vào lĩnh vực y tế. Chủ tịch SAO nhấn mạnh, nếu không có đủ dữ liệu, hiện tại rất khó để nhận định về thực trạng cũng như nhu cầu kinh phí của hệ thống y tế. Một vấn đề thường trực là tình trạng quản lý thâm hụt của các bệnh viện nhà nước. Chu kỳ nợ cứ lặp đi lặp lại và việc xóa nợ chỉ giải quyết được hậu quả chứ không giải quyết được nguyên nhân.

Một trong những vấn đề mà SAO khuyến nghị với Bộ Y tế là tập trung hóa và hợp lý hóa quy trình quản lý. Là một phần của Kế hoạch khắc phục và phục hồi, việc tập trung hóa quản lý các bệnh viện lớn nhất và thành lập Đơn vị quản lý Trung ương sẽ được triển khai nhưng hoạt động này đang chậm tiến độ so với các kế hoạch ban đầu.

Một lĩnh vực khác SAO tập trung giải quyết trong năm 2024 là quản lý nước. Theo SAO, việc cải tạo hệ thống cấp thoát nước công cộng nên là ưu tiên đầu tư của mọi công ty cấp nước. Tuy nhiên, thực tế là nợ của các công ty cấp nước lên tới hàng tỷ euro và lượng nước uống bị rò rỉ hằng năm vượt quá hàng triệu mét khối. Gần 1/3 lượng nước uống bị mất từ cơ sở hạ tầng nước rò rỉ và Slovakia là một trong những quốc gia có nguy cơ cao nhất châu Âu trong lĩnh vực này.

Sau khi kết quả kiểm toán được công bố, Bộ Môi trường đã soạn thảo luật điều chỉnh lĩnh vực quản lý nước. Tuy nhiên, nhiều thách thức vẫn chưa được giải quyết như thiếu quy tắc để điều chỉnh công tác quản lý nước; ngân sách chưa được sử dụng để hiện đại hóa hệ thống nước và nước thải, vốn là một phần của cơ sở hạ tầng chiến lược nhà nước./.

(Theo SAO)

Yến Nhi