Sơ cứu người ngạt khí

Cách sơ cứu khi bị ngạt khí.

Theo BS Huỳnh Bá Tản - chuyên gia cấp cứu ngoại viện tại TPHCM, từng công tác ở Trung tâm Cấp cứu 115, cho biết, bất kể đám cháy xuất phát từ đâu, đa số nạn nhân tử vong hoặc bị ngất là do hít khí độc như CO, CO2, metan... sinh ra từ quá trình cháy các vật liệu tại hiện trường. Số ít nạn nhân được đưa vào cấp cứu tử vong do nguyên nhân bỏng lửa trực tiếp.

Nguyên nhân là lửa lan chậm, nhiệt độ cao tỏa từ từ nhưng khói và khí độc thì phát sinh rồi lan rộng rất nhanh và nguy hiểm hơn nhiều. Trong hỏa hoạn, cách tốt nhất để sống sót là tránh xa nơi phát hỏa, cách ly với khí độc càng xa càng tốt và chờ cứu hộ nếu tự mình không thể thoát ra khỏi đám cháy.

Một người bị kẹt trong một tòa nhà đang cháy sẽ gặp các triệu chứng ngạt khói gần như ngay lập tức, phổ biến nhất trong số đó là ho, khó thở, khàn tiếng, đau đầu, đau bụng, nôn, buồn ngủ, lú lẫn... do không nhận đủ oxy. Ở giai đoạn này, nạn nhân có thể mất ý thức hoặc ngưng thở hoàn toàn.

Những nạn nhân trong vụ hỏa hoạn ngoài bị phỏng, bị ngạt, còn bị tổn thương do hít phải nhiệt độ cao nên thường bị phỏng đường hô hấp, nhất là khi hỏa hoạn có hơi nước nóng như nổ lò hơi…

Khi bị lâm vào đám cháy, tránh chạy lên cao hoặc vào sâu bên trong, vì cơ chế khói sẽ ngày càng bốc lên cao, khói vào sâu không có đường thoát sẽ càng dày đặc và nạn nhân sẽ chết ngạt trước khi chết cháy. Khi xảy ra sự cố cháy nên dùng mền nhúng nước quấn quanh người hoặc dùng khăn ướt đắp vào mặt mũi rồi chạy nhanh qua đám cháy và ra ngoài.

Theo các chuyên gia y tế, nếu phát hiện nạn nhân bị ngạt khí, hãy ngay lập tức đưa nạn nhân tránh khỏi vùng khí, khói độc, nhanh chóng đưa họ đến nơi thông thoáng để được hít thở oxy để tống hơi độc, xuất khí ra ngoài.

Bà Trang Nguyễn, người đồng sáng lập Doanh nghiệp xã hội Kỹ năng sinh tồn SSVN (chuyên đào tạo các khóa học sơ cấp cứu và thoát hiểm cho người dân), cho biết, tùy vào tình trạng chấn thương của từng người để có cách xử trí phù hợp. Trong đó phải gọi người cấp cứu và ưu tiên xử trí vấn đề nghiêm trọng trước, đặc biệt là hồi sức tim phổi cho người đã ngưng thở, sau đó đưa nạn nhân đến bệnh viện gần nhất để được điều trị kịp thời.

Với người còn tỉnh táo và hô hấp được thì để họ nằm, ngồi nghỉ ở chỗ râm mát, thoáng khí. Nên cho họ uống nước để giảm nhiệt độ cơ thể cũng như bù lượng nước đã mất.

Nếu nạn nhân bất tỉnh nhưng vẫn hô hấp được, cho họ nằm nghiêng để đờm dãi không làm bít đường thở. Trường hợp có bình oxy nên cho họ thở ngay.

Trường hợp nạn nhân bất tỉnh, ngừng thở, thở bất thường phải hồi sinh tim phổi (ép tim, hà hơi thổi ngạt) trước. Trước khi thao tác, cần đặt nạn nhân nằm lên bề mặt cứng. Người sơ cứu lồng hai bàn tay vào nhau và đặt cườm tay ngay giữa lồng ngực, sau đó ép xuống nhanh, mạnh. Mỗi nhịp lồng ngực lún sâu xuống khoảng 5-6 cm. Sau mỗi 30 lần ép tim thì thực hiện thổi ngạt hai lần. Lặp lại các thao tác liên tục cho đến khi nạn nhân có sự sống hoặc được nhân viên cấp cứu chuyên nghiệp đến hỗ trợ.

Khi thổi ngạt, người sơ cứu dùng miệng thổi hơi thở của mình vào miệng của nạn nhân, đồng thời dùng tay để bịt chặt mũi và ngược lại (tức là thổi vào mũi thì bịt chặt miệng), để hơi thở không bị thoát ra ngoài.

Ngoài ra, nếu phát hiện nạn nhân có dị vật, đàm nhớt trong mũi miệng cần móc ra để làm thông thoáng đường thở của họ.

Nếu nạn nhân bị bỏng, cần dội nước sạch nhẹ nhàng lên vùng bỏng để xoa dịu cơn đau, giúp nhiệt độ cơ thể thoát ra ngoài nhanh chóng. Tùy mức độ bỏng, thời gian dội có thể từ 10-20 phút hoặc lâu hơn, cho đến khi nạn nhân cảm thấy cơn đau bớt bỏng rát.

Tuyệt đối không nên dùng đá lạnh hoặc nước quá lạnh để xối, chườm trực tiếp lên người nạn nhân. Nguyên nhân là cơ thể họ đang bị bỏng nóng, da chưa điều tiết về lại nhiệt độ bình thường mà dội ngay đá lạnh sẽ gây bỏng lần hai là bỏng lạnh.

HẠNH AN