Số hóa hơn 2.500 tài liệu quý hiếm phục vụ miễn phí bạn đọc
Thư viện Quốc gia Israel đang số hóa hơn 2.500 văn bản trong bộ sưu tập bản thảo, sách quý từ thế kỷ IX, cung cấp miễn phí cho người đọc trực tuyến trên toàn thế giới.
Guardian đưa tin Thư viện Quốc gia Israel (NLI) tại Jerusalem đang thực hiện dự án số hóa tài liệu sách khổng lồ. Đó chính là bộ sưu tập những bản thảo quý hiếm bậc nhất thế giới bằng tiếng Ả Rập, Ba Tư, Thổ Nhĩ Kỳ… từ thế kỷ IX đến thế kỷ XX.
Trong số hơn 2.500 văn bản, có những tác phẩm văn chương đắt giá, được trang trí bằng vàng lá và ngọc lưu ly (lapis lazuli).
"Kho báu" của NLI có thể kể đến một số tài liệu rất hiếm như cuốn sách Gift to the Noble (Tuhfat al-Ahrar) của nhà thơ Ba Tư vĩ đại Nur Al-Din Jami. Gift to the Noble được thực hiện 3 năm sau khi nhà thơ Ba Tư hoàn thành tập thơ để đời (1484) về các chủ đề tôn giáo và đạo đức.
Một trang trong cuốn Gift to the Noble của Nur al-Din Jami. Ảnh: Thư viện Quốc gia Israel.
Mỗi trang sách đều được khảm bằng vàng lá, hình minh họa đa dạng, từ trò cưỡi ngựa (polo) đến cảnh vườn thư pháp trung cổ rất đẹp.
Tiến sĩ Raquel Ukele, người phụ trách bộ sưu tập Hồi giáo và Trung Đông của NLI, cho biết: “Đường viền của cuốn sách đều được trang trí bằng vàng một cách tinh tế. Mỗi trang lại có chủ đề khác nhau với hình ảnh của linh dương, hoa, thực vật”.
Những trang sách quý giá và tinh tế như vậy sẽ được số hóa, độc giả có thể xem trực tuyến miễn phí. “Chỉ thông qua số hóa, chúng tôi mới nhận thấy những chi tiết độc đáo và đặc biệt mà ngay cả kính lúp cũng khó lòng phát hiện”, ông Ukele nói thêm.
Trong số những tài liệu này, Qur'an thu nhỏ là văn bản tôn giáo quan trọng nhất của đạo Hồi có niên đại từ thế kỷ X với kích thước chỉ 37x68 mm. Theo ông Ukele, “tài liệu này không dùng để tra cứu hay nghiên cứu mà nó mang ý nghĩa biểu tượng để bảo vệ tôn giáo - lá bùa hộ mệnh”.
Qur'an thu nhỏ từ thế kỷ X. Ảnh: Thư viện Quốc gia Israel.
Hầu hết số bản thảo của dự án thuộc quyền sở hữu của Abraham Shalom Yahuda, học giả người Ả Rập gốc Do Thái. Ông là một trong những nhà sưu tập tài liệu Hồi giáo quan trọng nhất đầu thế kỷ XX. Ông qua đời năm 1951.
Ngoài ra, dự án của NLI còn nhận được khoản hỗ trợ lớn từ quỹ Arcadia của người Hồi giáo. Đây là tổ chức có trụ sở tại Anh, do Lisbet Rausing và Peter Baldwin lập ra, nhằm hỗ trợ các tổ chức từ thiện, học thuật bảo tồn di sản văn hóa, bảo vệ môi trường và thúc đẩy tiếp cận các di sản.
“Thông qua dự án, chúng tôi mong muốn tạo ra một không gian, dù là vật lý như trong tòa nhà hay phi vật lý như trên mạng, để kết nối với nhau”, ông Ukele nhấn mạnh. Hiện, bạn đọc chưa rõ khi nào có thể truy cập miễn phí xem 2.500 tài liệu kể trên.
