So với Việt Nam, tiêu thụ nhiên liệu ô tô ở các nước cao hay thấp?

Theo Hội đồng quốc tế về giao thông sạch (ICCT), dù không có một chuẩn chung về mức tiêu thụ nhiên liệu đối với ô tô con trên toàn cầu, nhưng điểm chung dễ nhận thấy là tất cả các nước đều hướng tới mục tiêu giảm khí thải CO2, thúc đẩy công nghệ sạch và gia tăng tỷ lệ xe điện.

Để dễ hình dung, ICCT chỉ ra, trên thế giới hiện nay mức tiêu thụ nhiên liệu đối với ô tô con ở các nước phổ biến liên quan đến chỉ số gCO2/km (phổ biến ở châu Âu, đây là lượng khí CO2 phát thải tính theo mỗi km xe chạy), lít/100 km (phổ biến ở châu Á, Úc, Canada; đây là số lít nhiên liệu mà xe tiêu thụ trên quãng đường 100 km và số càng nhỏ thì xe càng tiết kiệm nhiên liệu); gallon - mpg (dùng ở Mỹ, Anh; đây là số dặm xe đi được với mỗi gallon nhiên liệu, số càng lớn thì xe càng tiết kiệm).

ICCT diễn giải, 1 gallon Mỹ ≈ 3,8 lít, còn 1 gallon Anh ≈ 4,5 lít. Vì vậy, dẫn tới chênh lệch kết quả giữa mpg (US) và mpg (UK).

Cơ quan môi trường châu Âu (EEA) cho hay, Liên minh châu Âu (EU) là khu vực tiên phong trong kiểm soát tiêu thụ nhiên liệu CAFC, bằng cách quy định lượng phát thải CO2 trung bình của đội xe.

Từ năm 2035, các hãng xe tại EU buộc phải đạt 0g/km đối với xe mới - đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn xe động cơ đốt trong. Ảnh: Ackodrive.

Từ năm 2020, mức trần tại EU được đặt ở khoảng 95g CO2/km. Giai đoạn 2025 - 2029, con số này giảm xuống còn 93,6g/km, đến 2030 chỉ còn 49,5g/km và từ 2035, các hãng xe buộc phải đạt 0g/km đối với xe mới - đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn xe động cơ đốt trong.

Khác với EU, cơ quan An toàn Giao thông Đường cao tốc quốc gia Mỹ (NHTSA) nêu rõ, Mỹ áp dụng chuẩn CAFC đo bằng dặm/gallon (mpg). Đây là mức tiêu hao trung bình toàn bộ đội xe mà mỗi hãng phải đạt, được điều chỉnh theo từng năm sản xuất. Song song, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) cũng quy định về phát thải khí nhà kính, khiến các nhà sản xuất chịu sức ép kép trong việc cải tiến động cơ, tối ưu khí động học và tăng cường xe điện.

Là thị trường ô tô lớn nhất thế giới, Trung Quốc áp dụng CAFC gồm cả giới hạn tiêu hao cho từng mẫu xe lẫn chuẩn trung bình toàn doanh nghiệp. Mục tiêu CAFC mà Trung Quốc đặt ra là giảm dần từ 5 lít/100 km vào năm 2020 xuống 4 lít/100 km vào năm 2025 và khoảng 3,2 lít/100 km vào 2030. Bên cạnh đó, Trung Quốc khuyến khích mạnh mẽ việc sử dụng xe điện và xe hybrid bằng chính sách tín chỉ song song.

Mục tiêu CAFC mà Trung Quốc đặt ra là giảm dần CAFC từ 4 lít/100 km vào năm 2025 xuống 3,2 lít/100 km vào 2030. Ảnh: SCMP.

Tại Nhật Bản, chương trình “Top Runner” được áp dụng bằng cách lấy những mẫu xe hiệu quả nhất làm mốc, sau đó yêu cầu toàn ngành dần đạt mức này. Trước đây Nhật dùng chu trình JC08, nhưng hiện đã chuyển sang WLTC/WLTP - gần hơn với điều kiện vận hành thực tế. Mô hình này giúp duy trì áp lực đổi mới công nghệ ô tô con nhưng vẫn linh hoạt theo diễn biến thị trường.

Ấn Độ cũng đã áp dụng chuẩn CAFC từ năm 2017, trong đó mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình được tính theo trọng lượng không tải của xe. Giai đoạn II từ năm 2022 tiếp tục hạ chuẩn, đồng bộ hóa với các quy định về khí thải CO2. Điều này tạo sức ép lớn cho các hãng xe trong bối cảnh thị trường chủ yếu là xe cỡ nhỏ và giá rẻ.

“Dù mỗi quốc gia sở hữu một lộ trình và sắc thái riêng biệt, thì đích đến cuối cùng vẫn là giảm thiểu tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, cắt giảm phát thải độc hại và cùng nhau kiến tạo một ngành giao thông xanh, bền vững cho tương lai. Cuộc đua này không chỉ vì môi trường mà còn vì sự đổi mới công nghệ và lợi ích lâu dài của hành tinh”, Ban thư ký UNFCCC - cơ quan của Liên Hợp Quốc có nhiệm vụ hỗ trợ ứng phó toàn cầu với mối đe dọa của biến đổi khí hậu - nhấn mạnh.

Kim Thảo