Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cảnh báo tác nhân gây bệnh truyền nhiễm quay trở lại

Đang trong giai đoạn giao mùa và thời tiết cực đoan, các chuyên gia y tế khuyến cáo các bậc phụ huynh cần chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng và tiêm vaccine cho trẻ.

Theo thông tin từ Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, tình hình số ca mắc tay chân miệng trên địa bàn thành phố đang có xu hướng gia tăng. Trong tuần 47, thành phố ghi nhận 1.547 ca mắc mới, tăng 15% so với mức trung bình của bốn tuần trước đó.

Tính từ đầu năm đến nay, tổng số ca tay chân miệng tích lũy đã lên tới 32.637 ca, cao hơn 64% so với năm 2024. Mặc dù không ghi nhận ca tử vong, Thành phố đã tiếp nhận 65 ca nặng từ độ 2b trở lên. Đáng chú ý, từ tuần 42, số ca nặng trung bình là ba ca mỗi tuần, cao hơn giai đoạn đầu năm.

Các bệnh viện trên địa bàn thành phố đang tiếp nhận 640 ca chuyển từ các tỉnh thành phố chuyển lên khác, trong đó có 8 ca nặng, chiếm tới 70% tổng số ca nặng đang được điều trị tại thành phố.

Theo Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, sự xuất hiện của tác nhân EV71 là nguyên nhân chính gây lo ngại. Trong tháng 11, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã xét nghiệm 18 ca tay chân miệng nặng và phát hiện 10 ca dương tính với EV71 (chiếm 56%). Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh cũng xác nhận từ đầu tháng 11 bắt đầu phát hiện EV71 sau khi giám sát hơn 400 mẫu từ đầu năm. Điều này cho thấy sự xuất hiện của EV71 có mối liên hệ mật thiết với thời điểm số ca mắc và sự gia tăng.

Sở Y tế cũng cho rằng, người dân cần hiểu đúng về EV71. Đây là tác nhân có khả năng gây biến chứng thần kinh, hô hấp và tuần hoàn, khiến diễn tiến nặng xảy ra nhanh chóng. Tuy nhiên, đây không phải là tác nhân mới và bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo. Đợt tăng số ca mắc lần này chưa vượt mức đỉnh dịch năm 2023 và đã có kinh nghiệm ứng phó nhiều năm với tay chân miệng, do vậy người dân không nên hoang mang nhưng phải nâng cao mức cảnh giác.

Theo dõi trẻ mắc tay chân miệng tại Bệnh viện Nhi đồng 1, Thành phố Hồ Chí Minh.

Để đối phó với tình hình này, các đơn vị y tế trên địa bàn đã siết chặt công tác phòng chống dịch ở mọi cấp độ. Tại cộng đồng và trường học, việc kiểm tra, giám sát nhà trẻ, mẫu giáo đã được tăng cường. Các cơ sở giáo dục cần bố trí đầy đủ xà phòng và dung dịch rửa tay, hướng dẫn xử lý đúng quy trình khi phát hiện trường hợp nghi ngờ; trẻ mắc bệnh phải được cho nghỉ học để tránh lây lan trong môi trường tập thể.

Bên cạnh đó, hệ thống y tế cơ sở cần siết chặt giám sát, cập nhật liên tục các ổ dịch mới phát sinh; các bệnh viện cần sẵn sàng thu dung và điều trị các ca nặng, kích hoạt quy trình hội chẩn nhanh khi có ca diễn tiến xấu và báo cáo ca bệnh đầy đủ trên hệ thống giám sát để có dữ liệu ứng phó kịp thời.

Để dự phòng bệnh tay chân miệng, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân cần rửa tay bằng xà phòng nhiều lần trong ngày; vệ sinh, khử khuẩn đồ chơi, sàn nhà và các vật dụng thường dùng. Với trẻ mắc bệnh cần được theo dõi liên tục trong 7-10 ngày và nghỉ học để tránh lây nhiễm. Nếu có một trong các dấu hiệu cảnh báo như giật mình, run chi, sốt cao không hạ, nôn ói nhiều, thở nhanh, hoặc lừ đừ, trẻ cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để điều trị kịp thời…

Dược sĩ trưởng Hội đồng chuyên môn dược, hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng Long Châu Châu Thanh Tú khuyến cáo: Cha mẹ có thể phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ bằng cách: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước cho cả người chăm sóc và trẻ, đặc biệt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh... Bên cạnh đó, cần làm sạch, khử trùng bề mặt thường xuyên tiếp xúc (sàn nhà, tay vịn cầu thang, tay nắm cửa...) và đồ vật bẩn bao gồm cả đồ chơi của trẻ. Các gia đình cũng cần trông giữ trẻ, tránh tiếp xúc gần, không dùng chung đồ ăn uống hoặc cốc ly uống nước với người bị bệnh tay chân miệng và nên cách ly trẻ chưa mắc bệnh với trẻ bệnh ít nhất 10 ngày kể từ khi khởi phát bệnh để tránh lây lan.

Đáng chú ý, hiện các nước đã có vaccine phòng bệnh tay chân miệng với hiệu quả cao và dự kiến, sắp tới Việt Nam cũng sẽ có vaccine phòng bệnh này, điều này sẽ mở ra cơ hội phòng bệnh chủ động, hữu hiệu cho trẻ. Các bậc phụ huynh cần theo dõi thông tin, để khi có vaccine, có thể đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và sớm được tiêm phòng bệnh, bảo đảm tiêm chủng an toàn. Việc tiêm chủng không chỉ giúp trẻ có thêm “lá chắn” sức khỏe mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng trước nguy cơ dịch bệnh lan rộng.

Theo các chuyên gia, với các bệnh truyền nhiễm, tiêm vaccine là biện pháp hiệu quả để phòng bệnh, làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong. Trong thời điểm giao mùa, cùng diễn biến thời tiết cực đoan thời gian qua là điều kiện thuận lợi để các virus gây nhiều dịch bệnh như: Cúm mùa, viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết, tay chân miệng, sởi… phát triển mạnh. Do đó, chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng, trong đó tiêm vaccine là giải pháp quan trọng để bảo vệ trẻ trước các yếu tố nguy cơ.

Minh Anh