Sợi dây mong manh nối Nga - Mỹ

Quyết định trên được Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman thông báo với người đồng cấp Nga Sergei Ryabkov hôm 27-5 (giờ địa phương).

Được xem là nỗ lực thúc đẩy niềm tin giữa Nga và phương Tây, Hiệp ước Bầu trời mở cho phép máy bay các nước liên quan tự do bay vào vùng trời của nhau để thu thập thông tin quân sự.

Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi Bầu trời mở vào năm ngoái với lý do Nga vi phạm hiệp ước. Tuần trước, Duma quốc gia Nga (hạ viện) cũng bỏ phiếu rời hiệp ước song cho tới trước ngày 27-5, hai bên vẫn nói tình hình có thể thay đổi.

Duma Quốc gia Nga (hạ viện) bỏ phiếu rời khỏi Hiệp ước Bầu trời mở hôm 19-5 Ảnh: DUMA QUỐC GIA NGA

Một quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Biden không đảo ngược quyết định của người tiền nhiệm vì Nga "hoàn toàn không cho thấy ý định tuân thủ hiệp ước". Trước đó, Nga khẳng định các hạn chế bay quan sát mà nước này ban hành trong quá khứ đều nằm trong khuôn khổ cho phép của thỏa thuận, đồng thời tố ngược Mỹ chặn đường các chuyến bay tương tự trên bầu trời bang Alaska.

Sau thông báo của Mỹ, nhiều khả năng Hội đồng Liên bang Nga (thượng viện) sẽ thông qua dự luật rút khỏi hiệp ước vào ngày 2-6 và một khi được Tổng thống Vladimir Putin ký ban hành, Nga sẽ chính thức rời đi sau 6 tháng.

Như vậy, giữa Nga và Mỹ chỉ còn Hiệp ước START mới, vốn cũng ngừng hoạt động dưới thời ông Trump nhưng được Tổng thống Biden gia hạn thêm 5 năm vào đầu năm nay. START mới được hai tổng thống Nga và Mỹ thời đó là ông Dmitry Medvedev và Barack Obama ký kết vào năm 2010, trong đó quy định mỗi nước không được sở hữu quá 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 tên lửa, máy bay ném bom...

Dự kiến hai ông Biden và Putin sẽ gặp nhau tại Geneva - Thụy Sĩ vào ngày 16-6 tới, theo AP, giữa lúc quan hệ giữa Nga và phương Tây leo thang căng thẳng trên hàng loạt vấn đề, bao gồm Ukraine, tấn công mạng, nhà hoạt động đối lập người Nga Alexei Navalny và mới nhất là vụ Belarus ép máy bay chở khách hạ cánh xuống Minsk.

Hải Ngọc