Sớm đầu tư hoàn chỉnh hầm xuyên núi trên cao tốc

Tiềm ẩn nút thắt cổ chai

Ba tháng kể từ ngày cao tốc đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo được đưa vào khai thác, khớp nối đồng bộ trục cao tốc Bắc - Nam từ TP.HCM đến tỉnh Khánh Hòa, phương tiện di chuyển trên tuyến đang có xu hướng ngày càng tăng. Lãnh đạo Công ty CP cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo (doanh nghiệp dự án) cho biết, tuyến đang phục vụ khoảng 9.000 lượt xe mỗi ngày, cao hơn mức dự báo ban đầu.

Thi công hầm trên cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn (chụp tháng 4/2024).

Dù hạ tầng và công tác tổ chức giao thông vẫn đang đáp ứng nhu cầu, song vị này bày tỏ cần xem xét, đầu tư hoàn chỉnh đưa vào khai thác cả hai ống hầm Núi Vung để tiếp tục nâng cao năng lực thông hành.

Theo phương án được duyệt, ở giai đoạn phân kỳ, nhánh hầm phải đã được vận hành. Nhánh hầm trái sẽ hoàn thiện, đưa vào khai thác sau. Hiện, trên toàn tuyến từ TP.HCM đến Nha Trang, đoạn qua hầm Núi Vung trở thành nút thắt khi dòng phương tiện phải chuyển từ 4 làn (trên tuyến chính) về 2 làn (khi di chuyển qua hầm), nguy cơ ùn ứ vào dịp lễ, Tết.

Đại diện doanh nghiệp dự án cho biết, chi phí hoàn thiện bê tông nền và các hạng mục liên quan ở nhánh hầm trái khoảng 400 tỷ đồng. Để đưa vào khai thác ống hầm còn lại, công trình cầu dẫn hai đầu hầm cũng cần được đầu tư với chi phí khoảng hơn 400 tỷ đồng.

Đảm nhận thi công cả 3 hầm xuyên núi trên cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, ông Nguyễn Quang Huy, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả cho biết, cuối năm 2023, hầm số 1 và số 2 đã được đào thông cả 2 ống, vượt tiến độ hợp đồng, phấn đấu hết năm 2024 sẽ hoàn thiện toàn bộ.

Riêng hầm số 3 có chiều dài lớn nhất tuyến cao tốc Bắc - Nam, dự kiến đào thông vào tháng 6/2025. Tập đoàn Đèo Cả đang phối hợp cùng với Ban QLDA 2 thống nhất bổ sung thêm biện pháp thi công rút ngắn tiến độ, phấn đấu thông xe kỹ thuật vào tháng 12/2025.

Tuy nhiên, theo hồ sơ thiết kế được duyệt, giai đoạn phân kỳ, phần đường của dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn sẽ được đầu tư 4 làn xe lưu thông hai chiều, trong khi các hầm chỉ được đầu tư hoàn thiện 1 ống với 2 làn xe, sẽ hình thành nút thắt cổ chai.

Kiến nghị đầu tư hoàn thiện

Trong 6 công trình hầm đường bộ thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, Bộ GTVT đã có văn bản gửi chủ đầu tư dự án Quy Nhơn - Chí Thạnh về việc thống nhất chủ trương đầu tư hoàn chỉnh ống hầm bên trái hầm Sơn Triệu (hầm xuyên núi duy nhất trên tuyến) nhằm đảm bảo khai thác đồng bộ giữa phần đường và phần hầm.

Hầm Núi Vung nhánh phải trên cao tốc đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo được đầu tư hoàn thiện, đưa vào khai thác từ tháng 4/2024.

Một lãnh đạo ban điều hành dự án cho biết, theo phương án thiết kế ban đầu, ở giai đoạn phân kỳ, tuyến hầm dài 575m này sẽ được đầu tư hoàn thiện ống hầm bên phải, phục vụ khai thác 2 làn xe ngược chiều. Ống hầm bên trái sẽ được thi công hoàn thiện bê tông vỏ hầm để bảo vệ kết cấu và làm mặt đường tạm để tận dụng làm hầm cứu hộ, thoát hiểm; chưa đầu tư hệ thống thoát nước mặt, cơ điện.

"Mặc dù vậy, căn cứ nhu cầu thực tiễn cùng với phương án cân đối nguồn lực được tính toán kỹ lưỡng, chủ đầu tư đã kiến nghị Bộ GTVT xem xét đầu tư hoàn thiện cả hai ống hầm ngay ở giai đoạn phân kỳ để tăng năng lực thông hành. Chi phí đầu tư phát sinh cho việc hoàn thiện, đưa vào khai thác cả hai ống hầm khoảng 150 tỷ đồng", vị này thông tin.

Cần hàng nghìn tỷ đồng để hoàn chỉnh

Ông Nguyễn Thế Minh, Phó cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) cho biết, trong điều kiện nguồn vốn hạn hẹp, để phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực triển khai, trong 6 hầm đường bộ nằm trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 (giai đoạn 1), có 4 hầm đã được đầu tư hoàn chỉnh khai thác hai ống hầm ở giai đoạn phân kỳ.

Hai hầm thuộc 2 dự án BOT được đầu tư hoàn chỉnh khai thác 1 ống hầm là Thần Vũ (dự án Diễn Châu - Bãi Vọt) và Núi Vung (dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo). Các tuyến hầm được đưa vào vận hành đang đáp ứng tốt lưu lượng phương tiện ở thời điểm hiện tại.

Tại dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, theo phương án thiết kế ban đầu, toàn bộ 6 hầm xuyên núi trên tuyến sẽ đầu tư hoàn chỉnh khai thác 1 ống hầm. Mặc dù vậy, nhằm đáp ứng năng lực khai thác tốt nhất, bên cạnh hầm Sơn Triệu mới được Bộ GTVT chấp thuận chủ trương đầu tư hoàn thiện cả 2 ống hầm ở giai đoạn phân kỳ, với 5 hầm khác, chủ đầu tư đang rà soát, cân đối lại các chi phí để đề xuất Bộ xem xét, quyết định.

Theo tính toán sơ bộ, kinh phí đầu tư hoàn chỉnh các hầm trên tuyến cao tốc giai đoạn 2 cần khoảng gần 5.000 tỷ đồng.

Riêng 2 hầm Thần Vũ và Núi Vung ở dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1, sơ bộ kinh phí đầu tư hoàn thiện khoảng 2.500 tỷ đồng. Hiện, đơn vị chuyên môn đang báo cáo Bộ GTVT xin ý kiến cấp có thẩm quyền bố trí vốn triển khai.

Cho rằng đầu tư hoàn chỉnh là việc cần sớm thực hiện, một chuyên gia dẫn chứng kinh nghiệm từ hầm Hải Vân.

Theo đó, năm 2005, hầm Hải Vân 1 được đưa vào khai thác một ống, tổ chức giao thông 2 làn ngược chiều, lưu lượng phương tiện qua hầm mỗi ngày chỉ đạt 5.978 lượt xe; Thời gian trung bình qua hầm (không kể trên đường dẫn) khoảng 15 phút.

Nhưng kể từ đầu năm 2021, dự án mở rộng hầm Hải Vân 2 (mở rộng hầm lánh nạn hầm Hải Vân thành hầm chính) được đưa vào vận hành, thời gian trung bình các phương tiện qua hầm chỉ còn khoảng 6 phút, tầm nhìn trong hầm thông thoáng trung bình từ 85% đến hơn 97%.

"Các vụ tai nạn và sự cố cháy nổ giảm rõ rệt cả về số lượng và mức độ nghiêm trọng, không còn các nguy cơ tai nạn đối đầu như khi lưu thông 2 chiều trong 1 ống hầm hay ùn tắc kéo dài, đặc biệt là các dịp lễ, Tết như trước", vị này nói.

Nam Khánh