Sớm khắc phục sai phạm xây dựng tại các trường học ở Quảng Ngãi

Nhà vệ sinh trường THCS Tịnh Minh (huyện Sơn Tịnh) sai phạm trong quyết toán công trình.

Sự cần thiết phải đầu tư

Qua quá trình tìm hiểu, chúng tôi được biết hiện nay nhiều trường học ở tỉnh Quảng Ngãi đang xuống cấp, nhất là hệ thống nước sinh hoạt và nhà vệ sinh trường học bị hư hỏng không bảo đảm phục vụ cho học sinh. Trước tình trạng đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tiến hành khảo sát, đánh giá lại toàn bộ các điểm trường và cho phép nâng cấp, xây dựng công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học ở một số điểm trường cấp thiết.

Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Ngãi Thái Văn Đồng cho biết: “Tình trạng công trình cấp nước sinh hoạt và nhà vệ sinh trường học lâu nay bị hư hỏng nặng, nhưng do nguồn kinh phí khó khăn chưa thực hiện được. Vừa qua, Sở đã khảo sát đề xuất với tỉnh đầu tư xây dựng cấp thiết 723 công trình theo chuẩn của Bộ Y tế, đồng thời đề xuất chuyển nguồn kinh phí về địa phương quản lý, đầu tư xây dựng các hạng mục công trình. Tuy nhiên, trước mắt UBND tỉnh Quảng Ngãi giao cho Sở làm chủ đầu tư xây dựng thí điểm 24 công trình (theo thiết kế mẫu của Bộ GD&ĐT) với tổng dự toán gần 9,2 tỷ đồng (trong đó vốn ngân sách hơn 6,7 tỷ đồng, vốn đối ứng của các trường gần 2,4 tỷ đồng). Đến nay có bốn công trình đã phê duyệt quyết toán với mức bình quân đầu tư xây dựng một công trình cấp nước và nhà vệ sinh gần 225 triệu đồng (trong đó bình quân cho hạng mục nhà vệ sinh 159,8 triệu đồng)".

Qua kiểm tra của Đoàn thanh tra liên ngành tỉnh Quảng Ngãi khẳng định: Các công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học đã cơ bản thực hiện đúng các quy định pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng, bảo đảm tiến độ hoàn thành và đưa vào sử dụng có hiệu quả, góp phần phục vụ tốt cho học sinh trong nhà trường…

Có thể thấy, ngay từ đầu thực hiện đầu tư xây dựng các công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học đã được giao cho huyện làm chủ đầu tư. Riêng Sở thực hiện 24 công trình đã tiến hành khảo sát, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, dự toán cho từng công trình cấp nước và nhà vệ sinh tiểu học, THCS và THPT trình Sở Kế hoạch và Đầu tư thẩm định phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng các công trình theo quy định hiện hành.

Trong quá trình thực hiện dự án, Sở đã có văn bản mời hiệu trưởng các trường tham gia giám sát đầu tư công trình và bàn giao hồ sơ xây dựng công trình cho nhà trường trước thời điểm khởi công công trình.

Việc lập thiết kế, dự toán, giám sát, chủ đầu tư đã thuê các đơn vị tư vấn thực hiện nên hạn chế được thất thoát nguồn vốn. Nhà vệ sinh của Trường THCS Long Hiệp (huyện Minh Long) là một ví dụ. Sở đã đầu tư xây dựng và quyết toán hơn 185 triệu đồng cho hạng mục công trình vệ sinh, nhưng với mức sai phạm không quá 2,4 triệu đồng. Một số công trình khác do thiếu kiểm tra, quản lý đối với nhà thầu đã dẫn đến sai phạm trong thi công, thất thoát nguồn vốn nhưng không đáng kể...

Sớm khắc phục những sai phạm

Cái khó nhất hiện nay trong việc xây dựng các công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học ở Quảng Ngãi là thiếu nguồn vốn đối ứng. Hiện nay, hầu hết các công trình xây dựng chủ yếu bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước nên nhiều hạng mục công trình trong dự án thực hiện tiến độ chậm và dở dang. Có điểm trường xây dựng công trình nước sạch không đồng bộ (mới có hệ thống ống dẫn nước, còn giếng bơm, bồn nước chưa có) nên đã gây lãng phí trong đầu tư.

Mặc dù chủ đầu tư đã nhiều lần đề nghị tỉnh bố trí vốn ngân sách địa phương để đối ứng thực hiện mục tiêu hỗ trợ từ “Chương trình mục tiêu quốc gia” nhưng vẫn chưa được giải quyết. Việc vận dụng thiết kế mẫu của Bộ GD&ĐT ban hành đang có nhiều bất cập, nhưng chủ đầu tư chưa báo cáo và chậm đề xuất với UBND tỉnh để xem xét sự cần thiết cho áp dụng xây dựng phù hợp trên địa bàn và tiết kiệm chi phí.

Riêng Ban quản lý dự án chưa thực hiện nghiêm Quyết định 957 của Bộ Xây dựng trong định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư xây dựng công trình đối với thiết kế công trình lặp lại, công trình sử dụng thiết kế điển hình nên đã thanh toán sai quy định hàng chục triệu đồng.

Công tác thẩm tra thiết kế, dự toán của các đơn vị tư vấn không làm hết trách nhiệm, tư vấn giám sát chưa sâu sát, không phát hiện những khối lượng trùng lắp, sai lỗi số học trong dự toán đã làm cho tổng mức đầu tư tăng cao, nghiệm thu khối lượng không chính xác, vượt khối lượng khi quyết toán công trình.

Ban quản lý dự án chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, còn “khoán trắng” cho nhà thầu thi công công trình, trong khi đó dự án nhỏ, trải rộng trên địa bàn mà phần lớn thuộc các trường do huyện quản lý nên đã làm thất thoát nguồn vốn ở một số hạng mục công trình không cần thiết.

Theo Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, qua kiểm tra 24 công trình nói trên đã phát hiện sai phạm do tư vấn thiết kế lập dự toán tăng khối lượng đắp cát nền móng công trình, xây tường đổ bê-tông lanh tô, trát tường và láng nền sàn của hạng mục nhà vệ sinh. Nhà thầu đã tính tăng khối lượng ván khuôn, các hạng mục ốp đá hoa cương, ống thép tráng kẽm, chênh lệch đơn giá nhân công, phễu thu nước, dây dẫn cấp điện vào máy bơm nước…

Mặc dù quá trình nghiệm thu, thanh toán, chủ đầu tư và các bên liên quan dù đã chủ động loại trừ được 1.392 triệu đồng khôi phục lại nguồn vốn đầu tư, nhưng vẫn không phát hiện loại trừ hết khối lượng không thực hiện, cắt giảm hạng mục và sai số học với tổng giá trị gần 317 triệu đồng của 17 công trình đã hoàn thành.

Hiện nay các công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học ở Quảng Ngãi vẫn tiếp tục đầu tư xây dựng, nhưng qua kiểm tra, thanh tra bước đầu ở một số công trình đã phát hiện những sai phạm cần sớm được xử lý khắc phục nhằm bảo đảm quản lý nguồn vốn và chất lượng công trình. Chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa đã chỉ đạo kiểm điểm, xử lý những sai phạm đối với các đơn vị, cá nhân có liên quan theo đúng trình tự, quy định của pháp luật.

MINH TRÍ