Sóng gió mới ở chính trường Philippines

Giữa tuần này Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, 76 tuổi, cho biết: "Tôi sẽ tranh cử phó tổng thống. Tôi sẽ tiếp tục chiến dịch của mình. Tôi còn lo ngại về vấn đề ma túy và các phần tử nổi loạn", theo Nikkei Asia.

Theo Hiến pháp Philippines kể từ năm 1986, nhiệm kỳ của mỗi tổng thống kéo dài 6 năm, và các tổng thống không được phép tái tranh cử. Giới hạn này được đặt ra sau khi Philippines trải qua 20 năm dưới thời Ferdinand Marcos.

Do vậy, việc ông Duterte tranh cử phó tổng thống được cho là cách để "lách" giới hạn trên, giúp ông hưởng miễn trừ trách nhiệm phát sinh từ cuộc chiến chống ma túy. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng chỉ tổng thống mới có thể hưởng quyền lợi đó.

Tổng thống Duterte xác nhận sẽ tranh cử phó tổng thống vào năm 2022. Ảnh: AP.

"Ông Duterte làm vậy để trốn tránh trách nhiệm giải trình trước Tòa án Hình sự Quốc tế và hệ thống tư pháp Philippines", theo 1Sambayan. Tòa án Hình sự Quốc tế đang tiến hành điều tra các cáo buộc phát sinh từ cuộc chiến chống ma túy của ông Duterte.

Tổng thống đương nhiệm nổi tiếng với chiến dịch chống ma túy một cách cứng rắn ở Philippines. Dù việc thực thi gây nhiều tranh cãi, cùng với cách ứng phó đại dịch Covid-19 khiến nhiều người không hài lòng, sự ủng hộ dành cho ông Duterte vẫn ở mức cao.

Trong quý II, tỷ lệ ủng hộ trung bình cho ông Duterte là 57,93%, giảm so với mức của quý I là 65%, theo Inquirer.

Phát ngôn viên của ông Duterte vào ngày 25/8 cho biết ông sẽ dừng tranh cử nếu Thị trưởng Davao Sara Duterte, con gái ông, ứng cử tổng thống Philippines. Phát biểu này sau đó đã bị cắt bỏ khi phát sóng.

Trên trang Facebook của mình, bà Sara Duterte cho biết cha mình xác nhận sẽ tranh cử phó tổng thống, và đề cử Thượng nghị sĩ Christopher Bong Go là ứng cử viên tổng thống.

Bà Sara Duterte nói mình được dặn phải ủng hộ cặp đôi ứng cử của cha mình, hoặc "bắt cặp" với ông Go nếu bà tranh cử tổng thống. "Tôi khuyên họ nên dừng nói về tôi, hay biến tôi thành lý do để họ tranh cử", bà tỏ rõ sự không hài lòng.

Ông Duterte và ông Go là đều là ủy viên của đảng cầm quyền PDP-Laban. Đảng này hiện bị chia rẽ thành hai phe: Một phe trung thành với ông Duterte, phe còn lại ủng hộ Thượng nghị sĩ Manny Pacquiao, một huyền thoại quyền Anh đang cố giành suất đề cử tổng thống.

Ông Ronwald Munsayac, đồng minh của ông Pacquiao, cho biết: "Việc cặp đôi Go - Duterte tranh cử chỉ là để bảo vệ ứng cử viên thật sự, bà Sara Duterte, khỏi những đòn tấn công chính trị và làm cho PDP-Laban yếu đi".

Nhiều người cho rằng bà Sara Duterte sẽ tranh cử tổng thống vào năm 2022. Tuy nhiên, cô con gái của tổng thống đương nhiệm vẫn chưa tiết lộ dự định của mình. Ảnh: AP.

Bà Sara Duterte, lãnh đạo đảng Hugpong ng Pagbabago, yêu cầu ông Munsayac ngừng quy trách nhiệm cho bà. Đến nay, thị trưởng thành phố Davao vẫn chưa tiết lộ kế hoạch năm 2022, nhưng cho biết: "Tôi không phải kiểu người 'nước đến chân mới nhảy'. Tôi dành thời gian suy nghĩ, để có thể sắp xếp và tiến hành một cách hợp lý".

Một nhà phân tích cho rằng bà Duterte "vẫn chưa có kế hoạch vận động tranh cử rõ ràng" cho chức tổng thống vào năm 2022.

"Giờ đây ai cũng biết về xung đột nội bộ của đảng PDP-Laban. Tuy nhiên, tác động của việc này đến kế hoạch của gia đình Duterte vẫn chưa được xác định", theo ông Michael Henry Yusingco, nghiên cứu sinh tại Đại học Ateneo. "Mọi thứ đều có thể xảy ra trước khi danh sách ứng cử viên được xác định".

Ông Yusingco khuyên người dân "bắt các ứng cử viên chịu trách nhiệm trong thời gian vận động" và "không bị lừa bởi những chiêu trò của họ".

Thế Hào