Sóng gió trên chính trường Israel

Theo tờ Jerusalem Post, sau khi các cuộc đàm phán giữa Đảng Likud và Đảng Xanh-Trắng bị đình trệ, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã quyết định lấy ngày 4-8 là ngày tổ chức cuộc bầu cử lần thứ 4. Các phương tiện truyền thông Israel cho biết, đàm phán giữa hai đảng lớn ở Israel tiếp tục rơi vào thế bế tắc khi hai bên vẫn chưa giải quyết được một số bất đồng. Mấu chốt là Đảng Likud yêu cầu thông qua một đạo luật bảo vệ ông Benjamin Netanyahu trước khả năng Tòa án Tối cao Israel ra phán quyết ngăn chặn ông này trở thành thủ tướng hoặc sau đó là phó thủ tướng do các cáo buộc tham nhũng, gian lận và lạm dụng tín nhiệm.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (bên trái) và Chủ tịch Quốc hội Israel Benny Gantz không thể đạt thỏa thuận thành lập chính phủ đoàn kết. Ảnh: Getty Images.

Chính trường Israel rơi vào cuộc khủng hoảng kéo dài khi nước này phải tiến hành 3 cuộc bầu cử trong vòng chưa đầy một năm. Sau cuộc bầu cử lần thứ 3 diễn ra đầu tháng 3 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Israel Benny Gantz, lãnh đạo Đảng Xanh-Trắng, một nhân vật ôn hòa và từng là Tham mưu trưởng Quân đội Israel đã được Tổng thống Reuven Rivlin giao nhiệm vụ thành lập chính phủ đoàn kết. Việc ông Benny Gantz chấp nhận liên minh với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, người đứng đầu Đảng Likud là diễn biến khá bất ngờ. Bởi lẽ, Chủ tịch Quốc hội Israel từng nhiều lần tuyên bố rằng, ông sẽ không bao giờ tham gia chính phủ liên minh với Thủ tướng Israel, vốn đối mặt với 3 tội danh tham nhũng, gian lận và lạm dụng tín nhiệm. Giới quan sát nhận định, đại dịch Covid-19 đang bùng phát tại Israel là nguyên nhân chính khiến chính trị gia này đảo ngược quyết định của mình và chấp nhận hợp tác với Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Theo ông Benny Gantz, giờ là lúc cần phải hành động có trách nhiệm để Israel có thể thành lập một chính phủ ổn định, đoàn kết và khẩn cấp nhằm giúp đất nước có thể dồn lực cho trận chiến chống đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán thành lập chính phủ đoàn kết ở Israel liên tục thất bại. Trước sức ép phải ưu tiên giải quyết các vấn đề nóng hiện nay của đất nước là dịch bệnh và khủng hoảng kinh tế, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã hối thúc Đảng Likud và Đảng Xanh-Trắng tận dụng thời gian vốn không còn nhiều để đạt thỏa thuận. Vậy nhưng, Chủ tịch Quốc hội Israel Benny Gantz và Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã để lỡ hạn chót ngày 15-4 vừa qua để đạt thỏa thuận thành lập chính phủ đoàn kết. Điều này đồng nghĩa với việc Israel đang lâm vào sự bế tắc chính trị bất chấp bối cảnh hiện tại đang rất cần một chính phủ đoàn kết để đưa ra các biện pháp ngăn chặn đại dịch Covid-19, hỗ trợ nền kinh tế khỏi tác động của dịch bệnh.

Việc ông Benny Gantz và ông Benjamin Netanyahu không đạt được thỏa thuận buộc Tổng thống Israel Reuven Rivlin trao lại quyền thành lập chính phủ cho Quốc hội nước này trong ngày 16-4. Theo đó, Quốc hội Israel có 21 ngày để chỉ định một nghị sĩ bất kỳ trong 120 nghị sĩ ở Quốc hội đứng ra thành lập chính phủ với điều kiện hội đủ ít nhất 61/120 nghị sĩ ủng hộ. Và nếu, các nỗ lực thành lập chính phủ đoàn kết tiếp tục rơi vào bế tắc, Israel có thể phải tiến hành cuộc bầu cử lần thứ 4 sau 3 lần bầu cử trong vòng chưa đầy một năm.

Đại dịch Covid-19 với những diễn biến khó lường, tác động nghiêm trọng tới mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội khiến người dân Israel muốn có chính phủ đoàn kết càng sớm càng tốt để đối phó với khủng hoảng. Tính đến cuối tháng 3 vừa qua, Cơ quan việc làm quốc gia Israel cho biết, tỷ lệ thất nghiệp tại nước này đã lên đến 24,1%, tương đương hơn một triệu người. Trước khi dịch bệnh bùng phát, Israel chỉ có 160.000 người thất nghiệp.

Vậy nên, việc thành lập chính phủ đoàn kết sẽ giúp Israel có thêm sức mạnh chống đỡ trước "cơn bão" Covid-19, cũng như tháo gỡ bế tắc chính trị hiện nay. Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã đề nghị các nghị sĩ Quốc hội tìm ra giải pháp không để nước này phải tiến hành cuộc bầu cử lần thứ 4, đồng thời yêu cầu cả Chủ tịch Quốc hội Benny Gantz và Thủ tướng Benjamin Netanyahu phải ủng hộ quyết định của đa số nghị sĩ.

LÂM ANH