Sông Tô Lịch đón dòng nước sạch, kỳ vọng hồi sinh bền vững

Hệ thống bổ cập gồm hai ống HDPE đường kính 1,2m, dài hơn 1,6 km, dẫn nước từ cửa A hồ Tây về đầu nguồn Tô Lịch. Việc bơm thử nghiệm kéo dài 12 giờ với lưu lượng khoảng một nửa tiết diện mỗi ống đã cho thấy hiệu quả bước đầu. Song song đó, thành phố cũng triển khai đưa nước thải sau xử lý từ Nhà máy Yên Xá vào sông với lưu lượng 200.000 m³/ngày đêm, duy trì mực nước ổn định ở cao trình 3,5m.

Ông Trương Quốc Bảo, Trưởng ban Quản lý hệ thống nước thải Nhà máy Yên Xá, khẳng định: "Đối với tuyến ống dẫn nước từ hồ Tây về có ý nghĩa đảm bảo nhà máy Yên Xá thu gom nước. Mực nước sông Tô Lịch luôn giữ ở mức dương 3.5, qua đó bảo đảm giữ được cảnh quan nước trên hồ Tây mà nước vẫn được xử lý tại nhà máy. Với mực nước này, sông Tô Lịch sẽ không có mùi hôi thối và sẽ có màu trong xanh".

Người dân kỳ vọng dòng Tô Lịch được trong xanh bền vững.

Trước đó, toàn bộ 245 cửa xả thải dọc sông đã được thu gom và đấu nối về Nhà máy Yên Xá để xử lý triệt để. Người dân quanh khu vực bắt đầu cảm nhận những thay đổi rõ rệt. Ông Bùi Văn Tân (phường Nghĩa Đô) chia sẻ: "Hằng ngày, sông Tô Lịch thường có mùi rất khó chịu, nên các khu dân cư xung quanh gần như không thể ngủ được. Gần đây, sông đã dần trong xanh và cá đã bắt đầu quay trở lại." Cùng chung cảm nhận, chị Nguyễn Thị Hồng Hà (phường Yên Hòa) cho biết: "Gần 1 tháng nay, tôi thấy sông Tô Lịch đã xanh trở lại, không còn mùi hôi, tôi còn vớt được cả cá, tôm nữa".

Các chuyên gia nhận định, bổ cập nước mới chỉ là bước khởi đầu. PGS.TS Đào Trọng Tứ, Trưởng ban điều hành Mạng lưới sông ngòi Việt Nam, nhấn mạnh cần kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp: cải tạo mặt cắt sông, xây dựng cảnh quan đô thị xanh - sạch - đẹp, nạo vét bùn đáy, kiểm soát nguồn thải và nâng cao ý thức cộng đồng. Ông cho rằng: chỉ khi có chiến lược tổng thể hồi sinh các sông nội đô, trong đó có Tô Lịch, mới tạo ra những trục cảnh quan bền vững cho Hà Nội.

Tuy vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo nếu thiếu quản lý đồng bộ, dòng sông khó duy trì sự hồi sinh lâu dài. Trách nhiệm không chỉ thuộc về chính quyền hay các dự án kỹ thuật, mà còn nằm ở nhận thức và hành động của người dân. Như bà Trần Thị Thắng (phường Yên Hòa) chia sẻ: "Tôi mong dòng sông sẽ có thể xanh sạch hơn nữa để người dân xung quanh có thể hưởng thụ cảnh quan nhiều hơn".

Sông Tô Lịch dài 13,4 km, chảy qua nhiều quận nội thành Hà Nội, lâu nay gắn với hình ảnh ô nhiễm và mùi hôi. Nỗ lực hồi sinh dòng sông không chỉ là vấn đề môi trường, mà còn là thước đo quyết tâm của Thủ đô trong xây dựng không gian sống xanh, bền vững cho cộng đồng.

Nguyên Bách