Sốt xuất huyết Dengue đang diễn biến phức tạp
(ĐTO) Theo báo cáo của Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, trong tháng 10-2025, tình hình dịch sốt xuất huyết tại khu vực phía Nam đang được ghi nhận với diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường, thể hiện qua sự gia tăng đáng kể cả về số ca mắc lẫn số ca nặng.
CA MẮC VÀ CA NẶNG TĂNG
Số lượng ca mắc và ca bệnh nặng tăng vọt so với cùng kỳ năm trước và năm nay, tính đến thời điểm ngày 27-10-2025 đã có 23 ca tử vong. Tuýp huyết thanh lưu hành trong 5 năm gần đây (2022 - 2025) chủ yếu là Den- 2, tuy nhiên năm nay đã xuất hiện thêm tuýp Den-3 lưu hành. Đây là vấn đề đáng báo động và gây lo ngại trong giới chuyên gia sẽ có nguy cơ xuất hiện dịch lớn.
Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Quang Thành, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang thăm khám cho bệnh nhi đang điều trị tại bệnh viện.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang, trong 9 tháng năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị bệnh sốt xuất huyết đều tăng đáng kể, phân tích chi tiết thì nhận thấy, tỷ lệ phân loại bệnh ở trẻ em và bệnh người lớn đều tăng; người lớn bị mắc nhiều hơn trẻ em (54% và 46%); số ca bệnh nặng ở trẻ em và người lớn cũng gia tăng rõ rệt.
Riêng trong tháng 10-2025 so với tháng 10-2024, số lượng bệnh nhân tăng vọt gấp 4 - 6 lần, tỷ lệ bệnh nặng cũng tăng rất cao, tuy nhiên chưa có ca tử vong.
Theo tình hình diễn biến tại cộng đồng và các cơ sở y tế, bệnh sốt xuất huyết Dengue trong thời đểm này rất đáng báo động và cảnh giác, bất kỳ ai khỏe mạnh cũng có thể mắc bệnh và chuyển biến nặng. Bệnh có thể dẫn đến nặng như sốc giảm thể tích, suy tuần hoàn, suy hô hấp, xuất huyết nặng (như xuất huyết nội tạng, chảy máu mũi, nôn ra máu, xuất huyết âm đạo bất thường...) và suy đa tạng (như tổn thương gan nặng hoặc suy gan, thận, tim, phổi, não).
CHĂM SÓC VÀ ĐIỀU TRỊ
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do một loại siêu vi trùng có tên là Dengue gây ra. Đây là căn bệnh có thể lây truyền từ người này sang người khác khi bị muỗi vằn mang mầm bệnh đốt. Bệnh khởi phát khá đột ngột và diễn biến qua 3 giai đoạn là giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn phục hồi.
Ở giai đoạn đầu của bệnh, người bệnh bị sốt cao đột ngột, liên tục. Trẻ còn nhỏ thì bứt rứt, quấy khóc, trẻ lớn hơn thì đau đầu, cảm thấy chán ăn, buồn nôn, biểu hiện da sung huyết (quan sát có thể thấy những chấm xuất huyết dưới da), đau cơ khớp, nhức ở hai hố mắt, chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi.
Sau giai đoạn sốt, người bệnh tiến vào giai đoạn nguy hiểm của bệnh gây ra bởi do thất thoát huyết tương nhiều và rối loạn đông máu, thường rơi vào khoảng ngày thứ 3 - 7 sau khi mắc bệnh. Biểu hiện ở người bệnh vào giai đoạn này có thể còn tình trạng sốt hoặc đã thuyên giảm.
Nếu tình trạng thoát huyết tương nặng sẽ dẫn đến sốc giảm thể tích, với các biểu hiện dễ nhận thấy như vật vã, bứt rứt, sờ thấy lạnh đầu chi, da lạnh ẩm, mạch nhanh nhỏ, tiểu ít, tụt huyết áp hoặc không thể đo được huyết áp.
Trẻ bị xuất huyết dưới da hoặc xuất hiện các mảng bầm tím, các nốt xuất huyết nằm rải rác hoặc tập trung ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, ngực, đùi, mạng sườn; xuất huyết ở niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ra máu, xuất huyết âm đạo bất thường…
Sau giai đoạn nguy hiểm khoảng 48 - 72 giờ là giai đoạn phục hồi, người bệnh hết sốt, tổng trạng cải thiện nhiều, biểu hiện thèm ăn, tiểu nhiều hơn, nổi ban đỏ hồi phục và có thể kèm theo ngứa, mạch, huyết áp ổn định.
Do trong thời điểm này đang xuất hiện những đợt dịch bệnh đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản khò khè, bệnh tay chân miệng, bệnh thủy đậu, cúm mùa nên các triệu chứng của các bệnh lồng vào nhau, trùng lắp, rất khó chẩn đoán sớm bệnh sốt xuất huyết Dengue và rất dễ chủ quan bỏ sót bệnh sốt xuất huyết Dengue.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Võ Thanh Nhơn, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Tháp (bìa trái) kiểm tra lăng quăng tại hộ gia đình ấp Dương Quới.
Vì vậy, để tăng cường cảnh giác, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Quang Thành, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang khuyến cáo, tất cả trẻ em, người lớn có bệnh sốt cao từ ngày thứ 2 trở đi nên được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, xét nghiệm máu, theo dõi và tư vấn điều trị, phòng bệnh.
Đặc biệt cần lưu ý đến các đối tượng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ nhũ nhi, người lớn tuổi, người có bệnh nền như béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh gan, bệnh tim, bệnh thận và người sống một mình hoặc ở xa cơ sở y tế, những người này được khuyến cáo nhập viện để theo dõi sát diễn biến.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Quang Thành, khi người bệnh sốt ≥ 38,5o C thì cho người bệnh uống thuốc hạ sốt Paracetamol với liều 10 - 15 mg/ kg cân nặng, nhắc lại liều sau 4 - 6 giờ/ lần nếu người bệnh có sốt lại, kết hợp với chườm ấm hạ sốt.
Đồng thời, cho người bệnh uống nhiều nước, trong đó có thể dùng nước Oresol (pha theo đúng liều lượng), nước lọc, nước dừa… Cùng với đó là cho người bệnh ăn thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu, ăn thức ăn giàu vitamin, rau củ, trái cây.
Những việc tuyệt đối không nên làm khi trẻ em, người lớn bị sốt xuất huyết bao gồm: Không cho trẻ uống các loại nước có ga, nước có màu đỏ hoặc màu nâu; tránh thức ăn có màu đỏ hoặc màu nâu, thức ăn quá nóng hay quá lạnh; tuyệt đối không dùng nhóm thuốc hạ sốt có thành phần là Ibuprofen hoặc Aspirin để hạ sốt cho trẻ vì thuốc này khiến tình trạng chảy máu trầm trọng lên, có thể gây chảy máu dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng.
Đặc biệt là không tự ý ra hiệu thuốc mua kháng sinh cho người bệnh dùng vì bệnh này do vi rút Dengue gây ra. Dùng kháng sinh không những không hiệu quả, mà còn có thể làm nặng thêm tình trạng gan, thận. Tuyệt đối không tự ý đưa trẻ đi truyền dịch nước biển, chích thuốc ở những cơ sở y tế không đảm bảo.
CÁCH PHÒNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT
Để phòng tránh bệnh sốt xuất huyết, cách an toàn nhất là tránh muỗi đốt. Các chuyên gia y tế dự phòng khuyến cáo mọi người thực hiện ngủ mùng kể cả ban ngày, tránh muỗi đốt. Không cho trẻ chơi ở những chỗ tối, góc khuất trong nhà.
Nên cho trẻ mặc quần áo dài tay, dùng kem, dầu chống muỗi. Bên cạnh đó, tiến hành diệt lăng quăng, đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; dọn dẹp các đồ vật có chứa nước đọng quanh nhà như vỏ đồ hộp rỗng, chai lọ rỗng, gáo dừa, nước bình hoa; dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sạch thoáng, không treo nhiều quần áo tránh làm chỗ cho muỗi ẩn nấp.
Người dân cần tuân thủ nghiêm túc và phối hợp khi có nhân viên y tế đến phun thuốc diệt muỗi trong nhà và khu vực xung quanh khi cần thiết.
Cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất khi có những dấu hiệu: Vật vã, lừ đừ, li bì, đau bụng nhiều và đau vùng gan khi ấn, nôn ói nhiều (trên 3 lần/1giờ hoặc trên 4 lần/6giờ), tiểu ít so với bình thường, xuất huyết niêm mạc như chảy máu chân răng, chảy máu mũi, xuất huyết âm đạo bất thường đối với nữ, đi cầu phân đen, phân có máu đỏ.
