Startup của cựu Chủ tịch Google Trung Quốc và các chuyên gia kỳ cựu gặp khó trong cuộc đua AI

Các doanh nhân công nghệ Trung Quốc giàu kinh nghiệm đua nhau lập công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) để chạy theo làn sóng ChatGPT, với hy vọng trở thành lực lượng chính trong cuộc đua của nước này với Mỹ về generative AI.

Generative AI là một loại trí tuệ nhân tạo mà máy tính được lập trình để tự động tạo ra nội dung mới, như văn bản, hình ảnh, âm thanh và video. Nó khác với các hệ thống AI khác như máy học sâu (deep learning) hoặc học máy (machine learning) trong việc dự đoán kết quả từ dữ liệu đã có sẵn. Thay vì dựa trên dữ liệu huấn luyện, hệ thống generative AI có khả năng tự tạo ra dữ liệu mới và phong phú hơn.

Khi các hãng công nghệ lớn Trung Quốc, từ công ty tìm kiếm Baidu đến gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba, công khai tham vọng cung cấp các dịch vụ tương tự ChatGPT của OpenAI, các doanh nhân cũng nhảy vào cuộc đua này.

Wang Huiwei (đồng sáng lập Meituan nhưng đã nghỉ hưu vào năm 2020) thông báo hồi tháng 2 rằng sẽ thành lập công ty khởi nghiệp AI Guannian Zhiwai để cạnh tranh với OpenAI. Guannian Zhiwai hiện được định giá 1 tỉ USD.

Đầu tháng 3, Wang Xing, Giám đốc điều hành gã khổng lồ giao đồ ăn Meituan, nói ông đã tham gia vòng đầu tư Series A cho Guannian Zhiwai do Wang Huiwen, trợ lý thân cận của ông, thành lập.

Wang Xiaochun, người sáng lập và cựu Giám đốc điều hành Sogou, công cụ tìm kiếm địa phương từng là đối thủ của Baidu, đã khởi động một dự án liên doanh về công nghệ generative AI, tận dụng kinh nghiệm học sâu của mình.

Lee Kai-Fu nói chuyện về AI tại khách sạn JW Marriott ở Hồng Kông - Ảnh: Edmond So

Lee Kai-Fu là chuyên gia công nghệ kỳ cựu nhất nhất tham gia việc phát triển sản phẩm tương tự ChatGPT ở Trung Quốc. Ông là cựu Chủ tịch Google Trung Quốc và sau này đồng sáng lập Sinovation Ventures, một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm sớm nhất ở Trung Quốc tập trung nhiều vào AI.

Vào giữa tháng 3, Lee Kai-Fu cho biết trong bài đăng riêng trên WeChat rằng ông đang “đích thân chuẩn bị cho việc ra mắt Project AI 2.0, công ty toàn cầu đặt mục tiêu xây dựng nền tảng AI 2.0 và các ứng dụng năng suất”, theo phương tiện truyền thông địa phương Yicai. Ông nhấn mạnh rằng Project AI 2.0 “không chỉ phát triển phiên bản tiếng Trung của ChatGPT”.

Trong bài đăng trên tài khoản WeChat của mình, Lee Kai-Fu cho biết AI 2.0 không chỉ là công cụ trò chuyện hiệu suất cao, cũng như không giới hạn ở đồ họa và văn bản do AI tạo ra.

Theo Lee Kai-Fu, các ứng dụng hiện có, bao gồm cả AI copilot, tính năng AI được Microsoft tích hợp vào các ứng dụng trong bộ Office 365 như Word, Excel, Powerpoint và Outlook, chỉ là "khởi đầu của các khả năng AI 2.0".

Project AI 2.0 sẽ là công ty liên doanh thứ 7 do Sinovation Ventures xây dựng. Sinovation Ventures đang quản lý quỹ đầu tư tiền tệ kép trị giá 2 tỉ nhân dân tệ (290 triệu USD), được thành lập bởi Lee Kai-Fu vào năm 2009 và bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực AI năm 2012.

Dù không tiết lộ chi tiết về phạm vi kinh doanh của công ty mới, Lee Kai-Fu nói tài trợ và sức mạnh tính toán cho Project AI 2.0 đã được "dần dần đảm bảo". Ông đang hy vọng thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới.

Trong cuộc hội thảo nội bộ tại Sinovation Ventures, Lee Kai-Fu lưu ý rằng, với bước đột phá trong học sâu, AI đã chuyển từ phiên bản 1.0 sang 2.0. Điều này sẽ dẫn đến "sự chuyển đổi dựa trên nền tảng" có thể định nghĩa lại cách người dùng tiếp cận và tương tác với giao diện.

Ông nói thêm rằng AI 2.0 dự kiến sẽ là “công nghệ quan trọng nhất giúp tăng năng suất xã hội trong thế kỷ 21”, trong khi một số vấn đề, chẳng hạn như hoạt động độc quyền của các hãng công nghệ lớn và lan truyền thông tin sai lệch, cần được giải quyết.

Các chuyên gia công nghệ Trung Quốc kỳ cựu đang theo bước hãng công nghệ lớn trong cuộc đua AI - Ảnh: Shutterstock

ChatGPT chưa khả dụng tại Trung Quốc và chính quyền sẽ không cho phép truy cập thông tin trực tuyến chưa qua kiểm duyệt. Vì vậy, rất có hy vọng rằng 1 tỉ người dùng internet ở Trung Quốc sẽ đủ để hỗ trợ những hãng sản xuất generative AI phát triển, gồm cả hãng công nghệ lớn và công ty khởi nghiệp.

Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển các dịch vụ generative AI khi so sánh với hãng công nghệ lớn, theo Liu Xinliang, người sáng lập công ty tư vấn thị trường DCCI có trụ sở tại Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc).

Liu Xinliang cho rằng khả năng tiếp cận nguồn vốn, công nghệ và tài năng hạn chế có thể làm tê liệt tham vọng của một công ty khởi nghiệp.

Hãng công nghệ lớn có khả năng tiếp cận nguồn vốn dồi dào, nhân tài và tài nguyên nghiên cứu và phát triển, cũng như kho dữ liệu cần thiết để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) làm nền tảng cho các chatbot AI. Họ cũng có các dịch vụ và sản phẩm rộng hơn có thể được điều chỉnh cho phù hợp với các ứng dụng LLM.

OpenAI (có trụ sở tại thành phố San Francisco, Mỹ) đã ra mắt ChatGPT vào tháng 11.2022. Hoạt động dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn GPT, ChatGPT có thể trả lời các câu hỏi phức tạp bằng văn bản giống con người.

Google và Microsoft (công ty đã tài trợ cho OpenAI) đang dẫn đầu các nỗ lực về AI của Mỹ. Trong khi ở Trung Quốc, Baidu và Alibaba gần đây đều đã công bố sản phẩm thách thức ChatGPT.

Lu Yanxia, Giám đốc nghiên cứu của công ty tư vấn CNTT IDC, cho biết các công ty khởi nghiệp AI của Trung Quốc sẽ “cần thời gian, tài năng, kinh phí và sự kiên nhẫn” để bắt kịp OpenAI hoặc các công ty AI hàng đầu trong nước, vốn đã phân bổ nguồn lực lớn cho lĩnh vực này trong nhiều năm.

Theo Lu Yanxia, với các công ty khởi nghiệp, “việc kiếm tiền có thể không thành hiện thực trong thời gian tới”. Ông nói thêm rằng các công ty này không nên quá tập trung vào LLM, mà thay vào đó nên tìm kiếm các ứng dụng của công nghệ trong kịch bản sử dụng công nghiệp.

Sơn Vân