Sự cố máy bay không người lái ở Điện Kremlin: Những điều cần biết và các giả thuyết

Một hình ảnh tĩnh lấy từ video cho thấy một vật thể bay đang tiếp cận mái vòm của tòa nhà Thượng viện Điện Kremlin trong cuộc tấn công được cho là bằng máy bay không người lái của Ukraine ở Moscow ngày 3/5/2023. Ostorozhno Novosti/Handout qua REUTERS

Chuyện gì đã xảy ra?

Hai trong số nhiều video được đăng trên các kênh truyền thông xã hội của Nga cho thấy hai vật thể bay trên cùng một quỹ đạo hướng tới một trong những điểm cao nhất trong khu phức hợp Điện Kremlin (mái vòm của Thượng viện), với chiếc đồng hồ trên Tháp Spassky gần đó hiển thị 2:27 và 2 :43 vào ngày thứ Tư 3/5.

Cái đầu tiên dường như bị phá hủy với ít hơn một làn khói, cái thứ hai dường như để lại đống đổ nát rực lửa trên mái vòm. Reuters kiểm tra thời gian và địa điểm cho thấy rằng các video có thể là xác thực.

Nga đang nói gì?

Nga gọi vụ việc là một cuộc tấn công khủng bố và âm mưu ám sát Tổng thống Vladimir Putin, đồng thời cho biết họ có quyền trả đũa.

Các nhà phân tích an ninh phương Tây bác bỏ ý kiến cho rằng cuộc tấn công nhằm ám sát ông Putin, vì các máy bay không người lái dường như nhắm vào một điểm dễ thấy của tòa Kremlin rộng lớn, có tường bao quanh, chứ không phải bất kỳ khu dân cư nào và ông Putin thường làm việc từ nơi khác. Văn phòng của ông cho biết ông không có ở đó vào thời điểm đó.

Ukraine nói gì?

Ukraine phủ nhận trách nhiệm. "Chúng tôi không tấn công Putin hay Moscow, chúng tôi chiến đấu trên lãnh thổ của mình", Tổng thống Volodymyr Zelenskiy nói trong một cuộc họp báo ở Helsinki.

Ukraine có thể làm được điều đó không?

Có khả năng. Ukraine dường như đã thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào sâu bên trong Nga và bán đảo Crimea sáp nhập vào Nga trong nhiều dịp trước đó, trong đó có hai lần vào tháng 12 năm ngoái vào một căn cứ không quân dành cho các máy bay ném bom chiến lược của Nga.

Nước này thường không nhận trách nhiệm cho những hành động như vậy, mặc dù các quan chức Ukraine thường ăn mừng chúng.

Nếu là Ukraine, điều đó có nghĩa là gì?

Ukraine thường xuyên khiến Moscow ngạc nhiên với sức mạnh quân sự của mình, tổ chức các cuộc tấn công vượt xa tiền tuyến, nhưng một cuộc tấn công vào trung tâm quyền lực mang tính biểu tượng của Nga sẽ là hành động táo bạo nhất cho đến nay.

"Nếu chúng ta cho rằng đó là một cuộc tấn công của Ukraine, thì hãy coi đó là một cuộc tấn công biểu diễn, thể hiện khả năng và tuyên bố ý định: 'đừng nghĩ rằng Moscow an toàn'", chuyên gia và nhà phân tích an ninh về Nga Mark Galeotti viết trên Twitter.

Một số nhà bình luận mô tả đây là một sự sỉ nhục đối với Nga, so sánh với sự cố năm 1987 khi một phi công trẻ người Tây Đức, Mathias Rust, trốn tránh hệ thống phòng không của Liên Xô và hạ cánh một chiếc máy bay nhỏ xuống Quảng trường Đỏ.

Có thể là một hoạt động 'cờ giả' của Nga?

Một số nhà phân tích phương Tây cho rằng có thể Nga đã tự dàn dựng vụ việc để đổ lỗi cho Kiev và biện minh cho một số kiểu phản ứng mạnh mẽ.

Phillips O'Brien của Đại học St Andrews cho biết mục đích có thể là "khiến Ukraine trông có vẻ liều lĩnh, hoặc làm suy yếu sự ủng hộ của phương Tây hoặc cố gắng củng cố sự ủng hộ trong nước của Nga".

James Nixey của tổ chức tư vấn Chatham House ở London nói rằng, nếu đó là một hoạt động "cờ giả", nó “sặc mùi tuyệt vọng”... Và đó là một “chiến lược rủi ro cao có khả năng bị bại lộ".

Mỹ sẽ làm gì?

Chính quyền Biden đã đổ tiền và vũ khí vào Ukraine để giúp nước này chống lại cuộc chiến với Nga, nhưng có thể sẽ lo lắng về những hậu quả khó lường mà bất kỳ cuộc tấn công nào của Ukraine vào thủ đô Nga có thể kéo theo.

Nhà Trắng cho biết họ không thể xác minh tuyên bố của Nga về một cuộc tấn công của Ukraine và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói rằng những khẳng định của Nga nên được coi là "nghiêm túc".

Ý nghĩa của thời điểm diễn ra vụ việc?

Vụ việc xảy ra vào thời điểm căng thẳng cao độ và có khả năng dẫn đến một bước ngoặt trong cuộc chiến, khi Ukraine chuẩn bị tiến hành một cuộc phản công đã được dự đoán từ lâu.

Nó trùng hợp với việc chuẩn bị cho lễ Ngày Chiến thắng của Nga vào ngày 9 tháng 5, được đánh dấu bằng một cuộc duyệt binh trên Quảng trường Đỏ, dưới các bức tường của Điện Kremlin.

Một số video về vụ việc cho thấy khán đài đã được dựng lên sẵn sàng cho cuộc diễu hành, ngay phía trên bức tường từ Thượng viện. An ninh cho cuộc diễu hành đã được thắt chặt.

Chuyện gì xảy ra tiếp theo?

Tuyên bố từ văn phòng của ông Putin chỉ ra một phản ứng đáng kể. Cựu tổng thống Nga Dmitry Medvedev nói rằng đã đến lúc "loại bỏ Zelenskiy và bè lũ của ông ta về mặt vật lý", và người phát ngôn Quốc hội Vyacheslav Volodin kêu gọi sử dụng "vũ khí có khả năng ngăn chặn và tiêu diệt chế độ khủng bố Kyiv".

Các nhà phân tích phương Tây đặt câu hỏi liệu Nga có thể đi được bao xa với tuyên bố đó.

Vĩnh Cẩm