Sử dụng, khai thác hiệu quả, bảo vệ tài nguyên tần số

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu giải trình các vấn đề đại biểu quan tâm - Ảnh: VGP/L.S..

Sử dụng, khai thác hiệu quả, bảo vệ tài nguyên tần số

Cho ý kiến về sự cần thiết sửa đổi luật, các đại biểu Quốc hội tán thành với sự cần thiết ban hành và phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án Luật; đồng thời nhấn mạnh tần số vô tuyến điện là tài sản quốc gia, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật làm cơ sở cho việc quản lý, sử dụng, khai thác hiệu quả, bảo vệ tài nguyên tần số, quỹ đạo vệ tinh trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế của đất nước.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện lần này nhằm góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng hạ tầng số, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, xã hội số; đồng thời, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với pháp luật hiện hành, khắc phục những bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.

Cho ý kiến về giới hạn tổng độ rộng băng tần cho một tổ chức sử dụng triển khai mạng thông tin di động mặt đất trong dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thành Công (đoàn Ninh Bình) cho rằng, một trong những mục tiêu cốt lõi được nêu tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng là xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng hiện đại, quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên, tạo môi trường thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tạo động lực để phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

Đại biểu phân tích, hiện nay các quy định về tổ chức đấu giá, thi tuyển để cấp phép sử dụng tần số, chuyển nhượng quyền sử dụng tần số, điều kiện chưa rõ ràng, cụ thể, chưa có cơ chế quản lý, kiểm tra tình trạng sử dụng trên thực tế.

Đối với các doanh nghiệp sử dụng băng tần được cấp phép chưa làm rõ nội dung cam kết triển khai mạng viễn thông, giới hạn tỷ lệ phần trăm sử dụng tần số thì được xem là tuân thủ cam kết triển khai mạng viễn thông; thời gian tối đa là bao lâu nếu doanh nghiệp không sử dụng hoặc sử dụng không hết băng tần được cấp phép chỉ được xem là không thực hiện cam kết. Đây là căn cứ quan trọng để áp dụng các chế tài như đình chỉ quyền sử dụng tần số, thu hồi giấy phép sử dụng băng tần.

Theo đại biểu, quy định giới hạn tổng độ rộng băng tần cho một tổ chức sử dụng để thúc đẩy phát triển hạ tầng viễn thông, đảm bảo công bằng, thúc đẩy tính cạnh tranh về chất lượng dịch vụ, kích thích tăng cường đầu tư về công nghệ, thiết bị để kinh doanh có hiệu quả, tránh tình trạng doanh nghiệp có khối băng tần nhiều sử dụng không hết, còn doanh nghiệp khác không đủ cho nhu cầu, xảy ra tình trạng tích tụ tần số, gây lãng phí tài nguyên.

Do vậy luật cần bổ sung những quy định cụ thể, chi tiết và đầy đủ về tiêu chí, điều kiện, trường hợp doanh nghiệp được cấp phép sử dụng tần số vô tuyến điện.

Làm rõ nguyên tắc, yêu cầu, điều kiện xác định hạn mức sử dụng băng tần

Đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn TP Hải Phòng) cơ bản tán thành về giới hạn tổng độ rộng băng tần mà các tổ chức, doanh nghiệp được phép sử dụng. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ nguyên tắc, yêu cầu, điều kiện xác định hạn mức sử dụng băng tần. Trong dự thảo luật đã quy định nguyên tắc xác định giới hạn bảo đảm tránh tích tụ tần số nhưng cũng không phân bổ bình quân tần số, như vậy là chưa thỏa đáng.

Quy định về sử dụng chung tần số vô tuyến điện phục vụ mục đích quốc phòng an ninh và phát triển kinh tế-xã hội quy định tại điều 45 dự thảo luật là vấn đề được nhiều đại biểu tập trung cho ý kiến.

Đại biểu Nguyễn Thành Công (đoàn Ninh Bình) cho rằng, việc sử dụng cùng một tần số cho hai mục đích, vừa để kinh doanh, vừa để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh rất khó khả thi. Bởi có sự khác biệt về đặc điểm hạ tầng vận hành khai thác, đặc điểm hoạt động phục vụ quốc phòng, an ninh có tính ưu tiên bảo mật đặc biệt khác với hoạt động phát triển kinh tế-xã hội có tính minh bạch, cạnh tranh cao.

Việc sử dụng kết hợp như vậy có thể làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, tiềm ẩn nguy cơ làm lộ lọt bí mật nghiệp vụ, bí mật quốc phòng, an ninh, bí mật quốc gia. Bên cạnh đó, Luật tần số vô tuyến điện năm 2009 đã phân tích rõ nội dung quy định về quản lý, sử dụng tần số vô tuyến điện phục vụ mục đích kinh tế, mục đích quốc phòng, an ninh với tính chất bí mật và đặt mục đích đặc biệt chỉ có Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được phép và có trách nhiệm sử dụng, quản lý các tần số này.

Bảy tỏ đồng tình với Tờ trình của Chính phủ, đại biểu Đào Chí Nghĩa (đoàn Cần Thơ) cho biết, dự thảo luật quy định: "Trường hợp đặc biệt doanh nghiệp quốc phòng, an ninh cần sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế phải có phương án sử dụng băng tần báo cáo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xem xét trình Thủ tướng Chính phủ quyết định, theo nguyên tắc phương án sử dụng kết hợp không làm ảnh hưởng đến bảo đảm quốc phòng, an ninh và sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động viễn thông".

Trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng đây là vấn đề hệ trọng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện và trước mắt chưa nên quy định. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, đại biểu Đào Chí Nghĩa cho rằng, thẩm quyền cho phép sử dụng tần số vô tuyến điện phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế-xã hội là thẩm quyền của Thủ tướng.

Theo quy định hiện hành, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện quốc gia, phê duyệt phân bổ tần số vô tuyến điện phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh trong từng thời kỳ.

Bảo đảm các yếu tố bảo mật và cạnh tranh lành mạnh

Vì vậy, đại biểu ủng hộ việc quy định tại khoản 4, điều 45, trường hợp đặc biệt các doanh nghiệp quốc phòng, an ninh cần sử dụng tần số vô tuyến điện phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế trình Bộ Quốc phòng và Bộ Công an xem xét, trình Thủ tướng quyết định.

Giải trình về vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung làm rõ nguyên tắc để xác định hạn mức sử dụng băng tần nhằm bảo đảm quy định không cản trở quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp tại điều 33 của Hiến pháp năm 2013.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dự thảo luật đã có quy định nguyên tắc xác định giới hạn bảo đảm tránh tích tụ tần số để không dẫn đến độc quyền viễn thông. Điều này không cản trở quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp.

Đối với ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ quy định về giới hạn băng tần là áp dụng cho một doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ, quy định tại dự thảo Luật chỉ áp dụng đối với từng doanh nghiệp mà không áp dụng đối với nhóm doanh nghiệp. Một nhóm doanh nghiệp không thể tích tụ tần số, tần số cấp riêng cho từng doanh nghiệp được sử dụng riêng.

Nếu chuyển nhượng cho doanh nghiệp trong nhóm thì doanh nghiệp nhận chuyển nhượng vẫn bị giới hạn về tích tụ tần số.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng khẳng định, dự thảo Luật đã quy định rất rõ việc sử dụng tần số, phân bổ cho phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế-xã hội phải bảo đảm không làm ảnh hưởng đến sức cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động viễn thông.

Lượng tần số sử dụng cho phát triển kinh tế-xã hội thì phải thực hiện nghĩa vụ phí, lệ phí và tiền cấp quyền sử dụng tần số, bảo đảm các yếu tố bảo mật và cạnh tranh lành mạnh.